Prymas Kowalczyk na inauguracji nowego roku akademickiego WSD w Tarnowie

Misję nuncjusza pełniłem przez ponad 20 lat, realizując wolę i wskazania Sługi Bożego Jana Pawła II, a były to zadania niełatwe – powiedział prymas Polski abp Józef Kowalczyk, który 27 września był gościem inauguracji nowego roku akademickiego i formacyjnego w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie.

Teraz prymas Polski przewodniczy Mszy św. w tarnowskiej bazylice katedralnej. Uczestniczą w niej alumni, wykładowcy i ojcowie duchowni z tarnowskiego seminarium, a także księża dziekani, proboszczowie tarnowskich parafii, parlamentarzyści i samorządowcy.

Wykład Prymasa Kowalczyka poświęcony był historii i działalności Nuncjatury Apostolskiej w Polsce.

Prymas podkreślił, że w 1989 r. nie było żadnych wzorców odbudowywania i utrwalania misji nuncjusza w kraju po pięćdziesięciu latach jego nieobecności. Ostatni nuncjusz abp Filip Cortesi wyjechał bowiem z Warszawy 5 września 1939 r.

„Misję nuncjusza pełniłem przez ponad dwadzieścia lat realizując wolę i wskazania Sługi Bożego Jana Pawła II. A były to zadania niełatwe” – powiedział metropolita gnieźnieński.

Prymas mówił o najważniejszych zadaniach nuncjusza, wśród których wymienił reorganizację struktur administracyjnych Kościoła. W miejsce istniejących 5 metropolii powstało 8 nowych, czyli w sumie ustanowiono 13 prowincji kościelnych w Polsce. Dołączyły później jeszcze dwie: metropolia łódzka i metropolia przemysko-warszawska obrządku greckokatolickiego. Ustanowiono też 13 nowych diecezji. Później jeszcze powstała diecezja bydgoska i świdnicka oraz diecezja wrocławsko-gdańska obrządku grekokatolickiego. Ponadto przywrócono także ordynariat polowy Wojska Polskiego.

Prymas wspominał, że drugim zadaniem powierzonym mu przez Ojca Świętego były negocjacje z rządem Rzeczypospolitej Polskiej celem zawarcia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Polską, co nastąpiło 28 lipca 1993 r. Jego ratyfikacja miała miejsce w dniu 25 lutego 1998 r. Konkordat ten uważany jest za umowę nowoczesną, sformułowaną przy rozpoznaniu znaków czasu i wyzwań, jakie stają przed współczesnym społeczeństwem w zakresie relacji Państwo-Kościół, gwarantującą prawa i obowiązki ludzi wierzących w strukturach państwa demokratycznego.

Zadaniem nuncjusza i Konferencji Episkopatu Polski było i jest przedstawianie Ojcu Świętemu kandydatów do posługi biskupiej w charakterze biskupa diecezjalnego lub pomocniczego. W okresie minionych 20 lat, zostało mianowanych 59 biskupów diecezjalnych (8 z nich zmarło, a 13 przeszło na emeryturę) i 45 biskupów pomocniczych.

Abp Kowalczyk przypomniał też, że pierwszym stałym przedstawicielem Stolicy Apostolskiej, czyli nuncjuszem w Polsce był Zachariasz Ferreri (1519-1521), chociaż niekiedy za datę ustanowienia stałych relacji z Polską przyjmuje się rok 1555, kiedy spełniał swoją misję nuncjusz Aloisius Lippomano. W owym czasie stolicą Polski był Kraków, nuncjusze więc przybywali do Krakowa i zatrzymywali się prawdopodobnie w pobliżu Wawelu przy ul. Kanonicznej. Po przeniesieniu stolicy z Krakowa do Warszawy w latach 1596-1611 nuncjusze apostolscy przebywali w Polsce aż do rozbiorów i ostatni nuncjusz tego okresu Laurentius Litta zakończył swoja misję po trzecim rozbiorze Polski w 1797 r.

Powrót nuncjusza apostolskiego do Polski i otwarcie nuncjatury nastąpiło po odzyskaniu niepodległości. Przerwa znów nastąpiła podczas II wojny światowej. Po wyjeździe nuncjusza Filippo Cortesi w 1939 roku, nie było przedstawiciela Stolicy Apostolskiej w Polsce przez 50 lat.

Prymas Józef Kowalczyk jest w Tarnowie gościem inauguracji nowego roku akademickiego i formacyjnego w Wyższym Seminarium Duchownego w Tarnowie. To największa tego typu uczelnia w Polsce, gdzie nowy rok nauki i przygotowania do kapłaństwa rozpoczęło 208 alumnów.

Tarnowskie Seminarium Duchowne rozpoczęło 189 rok swojego działania. Zostało powołane w roku 1821 decyzją Ojca Świętego Piusa VII, który dla przywróconej diecezji tarnowskiej (jako diecezji tynieckiej) polecił ówczesnemu pasterzowi Kościoła tarnowskiego, biskupowi Tomaszowi Zieglerowi, utworzenie seminarium diecezjalnego.

Diecezja tarnowska cieszy się największą liczbą powołań kapłańskich i zakonnych, a biskupi tarnowscy w latach 1838–2010 wyświęcili w sumie 3932 kapłanów, z czego najwięcej w XX i XXI wieku – 2247. Od 37 lat absolwenci tarnowskiego seminarium pracują prawie na wszystkich kontynentach świata.