Prymas Polski w słowie do papieża: niepokoi nas łatwe uleganie duchowi czasu

Niepokojem napełnia nas łatwe uleganie duchowi czasu, charakterystycznego dla współczesnego świata, który często narzuca wzorce życia sprzeczne z zamysłem Bożym – powiedział w sobotę w słowie do papieża Franciszka abp Józef Kowalczyk. W pierwszym dniu wizyty „ad limina Apostolorum” papież Franciszek spotkał się z pierwszą z pięciu grup polskich biskupów przybyłych do progów apostolskich. W audiencji uczestniczyli hierarchowie z metropolii gnieźnieńskiej, poznańskiej, łódzkiej i przemysko-warszawskiej obrządku bizantyjsko-ukraińskiego. Grupie przewodniczył Prymas Polski abp Józef Kowalczyk.

Przemówienie Prymasa Polski abp. Józefa Kowalczyka skierowanego do papieża Franciszka:

Ojcze Święty!

Pozdrawiamy Cię często używanym w Polsce pozdrowieniem: „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!”. W słowach tych wyrażamy także dziękczynienie Bogu za powołanie Cię na urząd Biskupa Rzymu, Następcy św. Piotra – naszego Przewodnika w pielgrzymce wiary, nadziei i miłości po ziemskich drogach do wiecznych przeznaczeń.

Dziękujemy za przyjęcie na dzisiejszej audiencji nas, którzy stanowimy pierwszą z pięciu grup polskich biskupów, przebywających w Rzymie z okazji wizyty ad limina apostolorum.

Nasz kraj, który zajmuje 312 600 km kw, zamieszkuje ok. 38 500 000 osób, z czego 33 400 000 stanowią katolicy – a więc około 90 % mieszkańców Polski deklaruje się jako katolicy, z czego (wg Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego) wierzący i praktykujący katolicy stanowią 60 % ludności.

Administracyjnie Kościół katolicki w Polsce stanowią: 15 metropolii (w tym jedna metropolia grecko-katolicka z dwoma diecezjami) i 44 diecezje, w których pracuje 143 biskupów – w tym 44 diecezjalnych, 53 pomocniczych i 46 seniorów (emerytów).

Biskupi tu obecni, stanowiący pierwszą grupę, pełnią swoją posługę pasterzy w 4 metropoliach: gnieźnieńskiej – która jest pierwszą i najstarszą metropolią w strukturach administracyjnych Kościoła w naszej Ojczyźnie i dlatego jest nazywana prymacjalną, prymasowską – co ma w Polsce wielkie znaczenie historyczne i duszpasterskie, a czemu dał świadectwo Prymas Tysiąclecia Stefan kard. Wyszyński w trudnym okresie po II wojnie światowej; dalej w metropolii poznańskiej, łódzkiej i grecko-katolickiej metropolii przemysko-warszawskiej. W tych strukturach pracuje 17 biskupów: 9 diecezjalnych i 8 pomocniczych, którzy są wspomagani przez 9 biskupów seniorów.

Nasze diecezje usytuowane są w środkowo-zachodniej części Polski. Pełnimy posługę pasterską wśród ponad 6 300 000 wiernych. Wspiera nas ponad 3 300 kapłanów diecezjalnych, 860 kapłanów zakonnych i ponad 3 400 sióstr zakonnych. W wyższych seminariach duchownych naszych diecezji przygotowuje się do kapłaństwa prawie 400 alumnów.

Jako wspólnota ludu Bożego staramy się być wiernymi Ewangelii, nauczaniu Soboru Watykańskiego II, dziedzictwu bł. Jana Pawła II, papieża Benedykta XVI i Twojemu, Ojcze Święty, nauczaniu. Poprzez ogólnopolski program duszpasterski zatwierdzony na ten rok przez Konferencję Episkopatu Polski pod hasłem „Wierzę w Jezusa Chrystusa”, przygotowujemy się do Światowych Dni Młodzieży i jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski. Pomocą w tych przygotowaniach są również Twoje, Ojcze Święty, katechezy wygłaszane w czasie audiencji środowych dotyczące sakramentów św. Dziękujemy Waszej Świątobliwości za to, że w 2016 roku, który jest także rokiem jubileuszu 1050. rocznicy Chrztu Polski, z Twojej woli Światowe Dni Młodzieży odbędą się w Krakowie. Zapraszamy i liczymy na Twój osobisty udział w tych uroczystościach.

W sprawozdaniach ad limina, jakie za pośrednictwem Nuncjatury Apostolskiej przekazaliśmy Waszej Świątobliwości i dykasteriom Kurii Rzymskiej, przedstawiliśmy obraz naszej pracy duszpasterskiej, trudności, z jakimi spotykamy się na co dzień, oraz nadziei, jakie wiążemy z naszą misją ewangelizacyjną, która znalazła swój szczególny wyraz w Roku Wiary zakończonym 24 listopada ubiegłego roku. Ufamy, że wielorakie inicjatywy duszpasterskie podejmowane w tymże Roku Wiary w wymiarze Kościoła powszechnego, w naszej ojczyźnie, w poszczególnych diecezji i parafii przyczynią się do pogłębienia i ożywienia naszej wiary i przyniosą błogosławione owoce.

Jako pasterze naszych Kościołów partykularnych wielką wagę przywiązujemy do katechizacji, która jest prowadzona w szkołach państwowych i katolickich przy licznym udziale dzieci i młodzieży. Katechezy uczą kapłani i siostry zakonne oraz katecheci świeccy w liczbie 3 500. Prowadzona jest również katecheza parafialna przygotowująca do godnego i świadomego przyjęcia sakramentów św., zwłaszcza Eucharystii, pokuty, bierzmowania i małżeństwa.

Jednak niepokojem napełnia nas przede wszystkim łatwe uleganie duchowi czasu, charakterystycznego dla współczesnego świata, który często narzuca wzorce życia sprzeczne z zamysłem Bożym i lansuje model życia bez Boga. Szukanie życia łatwego, przyjemnego i bez zasad moralnych dotyka wielu naszych diecezjan – zwłaszcza ludzi młodych. A chociaż wprost nie odrzucają Boga, to jednak brakuje przełożenia wiary na codzienność, a w ich życiu daje się zauważyć niebezpieczny dualizm i rozłam między wyznawaną wiarą a praktyką życia. Materializm praktyczny wydaje się niekiedy groźniejszy od systemów totalitarnych, z którymi zmierzyliśmy się w przeszłości. Skutkuje to zbyt łatwym porzucaniem praktyk religijnych, zwłaszcza niedzielnej Mszy św. W mentalność wiernych wkrada się także zobojętnienie religijne, relatywizm moralny, korupcja, przestępczość, selektywne traktowanie prawd wiary, zanika poczucie grzechu i prawego sumienia. Szczególnie bolesne i niepokojące są przemiany dotykające życia małżeńskiego i rodzinnego. Wciąż rośnie liczba małżeństw żyjących w sytuacji nieprawidłowej (por. Familiaris consortio 79-85). Spada liczba dzieci.

Nie bez wpływu na styl życia wielu naszych diecezjan i ich ducha wiary są warunki społeczno-ekonomiczne. Szczególnie niepokoi wysoki procent bezrobocia, które jest przyczyną ubóstwa i u wielu ludzi rodzi poczucie beznadziejności i braku sensu życia. Poprzez działalność Caritas diecezjalnych staramy się zaradzić najbardziej palącym potrzebom naszych wiernych, ale mamy świadomość, że potrzebne są rządowe rozwiązania systemowe, a nie tylko działania zastępcze. Obawa o utratę pracy z jednej strony, ale także chęć szybkiego wzbogacenia się i dorównania bogatym z drugiej strony sprawiają, że wiele czasu poświęca się aktywności doczesnej, kosztem życia rodzinnego, duchowego i religijnego. Groźnym jest również zjawisko emigracji zarobkowej, co powoduje rozluźnienie a nawet utratę więzi małżeńskich i rodzinnych.

Nie jest łatwo nam, wyrosłym w strukturach społecznych socjalizmu realnego, dopracować się nowego stylu pracy duszpasterskiej w systemie demokratycznym gospodarki rynkowej i panującego materializmu praktycznego. Stanowi to dla nas ustawiczne wyzwanie duszpasterskie i mobilizuje nas do szukania nowych dróg głoszenia Dobrej Nowiny o Jezusie Chrystusie zwłaszcza młodym pokoleniom naszych rodaków.

Ojcze Święty, blaski i cienie naszej pracy zostały szczegółowo przedstawione w sprawozdaniach pisemnych. Prosimy Cię o ojcowskie uwagi, o inspiracje do dalszej owocnej posługi i o papieskie błogosławieństwo.