Prymas rekonsekrował neounicką cerkwiew

Kard. Józef Glemp rekonsekrował cerkiew św. Nikity w Kostomłotach. Świątynia – znana też jako sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich – należy do jedynej w Polsce parafii neounickiej czyli obrządku bizantyjsko-słowiańskiego.

Zgodnie z wschodnią tradycją, po renowacji cerkiew należało ponownie poświęcić.
Drewniana cerkiew w Kostomłotach pochodzi z XVII wieku. Z tego czasu pochodzi zabytkowa ikona patrona cerkwi – świętego męczennika Nikity. Do ważniejszych zabytków należy też ikona Bogurodzicy z Dzieciątkiem (hodigitria) z XVII w., ikona Chrystusa Pantokratora z XVII w. i również z XVII w -ikona Deisis: Chrystus na tronie, po bokach zaś Maryja i św. Jan Chrzciciel.
Gdy po raz pierwszy – w 1852 roku świątynia była gruntownie remontowana, jej wnętrze wyklejono zgrzebnym płótnem, na którym malowano wapnem i glinką polichromie. Z biegiem lat płótno próchniało ale jego ubytki uzupełniano łatami nowego materiału. Taki stan trwał do lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy to podjęto decyzję o kapitalnym remoncie cerkwi: wymieniono fundamenty, podwaliny, szalunki z zewnątrz, więźbę dachową i sufit, przywrócono dziewiętnastowieczny wygląd kopuł cerkwi w Kostomłotach.
W 1986 roku artyści z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie zaczęli kłaść nową polichromię. Użyto do tego najlepszej metody – tempery, rozpuszczając pigmenty w żółtku kurzych jaj. Remont zakończono niedawno. Wzory malowideł nawiązują do najlepszych dzieł ruskich malarzy XVII wieku.
Od 35 lat cerkiewką oraz miejscową wspólnotą neounicką opiekuje się marianin obrządku wschodniego, archimandryta o. Roman Piętka, który po święceniach otrzymanych w zgromadzeniu marianów podjął pracę w Kostomłotach, zafascynowany pięknem obrządku wschodniego.
Tuż przed wybuchem wojny na ziemiach II Rzeczpospolitej było 25 tys. wiernych obrządku bizantyjsko-słowiańskiego skupionych w 43 parafiach. Parafie te powstały w wyniku tzw. neounii, która miała na celu przywrócenie jedności z Kościołem katolickim potomków dawnych unitów, przymuszonych w czasach carskich do przyjęcia prawosławia.
Po wojnie parafia w Kostomłotach przetrwała dzięki niezłomnej postawie śp. ks. Aleksandra Pryłuckiego. Kiedy biskup siedlecki proponował mu przejście z wiernymi na obrządek łaciński, ks. Pryłucki odparł: „Ekscelencjo, ja w greckim obrządku się urodziłem, wychowałem, wykształciłem i teraz nie będę przekręcał języka na _saecula saeculorum_”. Od 1967 r. dzieło ks. Pryłuckiego kontynuuje z wielkim oddaniem 65-letni dziś ojciec Roman Piętka.
Obecnie parafia w Kostomłotach liczy niespełna 300 wiernych i jest jedyną parafią obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w granicach Polski. Jurysdykcyjnie parafia unicka w Kostomłotach podlega bezpośrednio Prymasowi Polski, który jest zwierzchnikiem obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce.
W ostatnich latach parafia unicka w Kostomłotach stała się Sanktuarium Unitów Podlaskich, które rocznie odwiedza ok. 70 000 pielgrzymów idących szlakiem unickim. W 1998 roku Prymas Polski ofiarował dla sanktuarium relikwie Męczenników Podlaskich, którzy zginęli w 1874 roku z rąk kozaków w obronie Unii Brzeskiej.