Przasnysz: wystawa na 150-lecie klarysek kapucynek

„Klaryski Kapucynki w Przasnyszu 1871-2021” – taki tytuł nosi wystawa, którą oglądać można w Muzeum Historycznym w Przasnyszu w diecezji płockiej. Została przygotowana na 150-lecie obecności w mieście tego klauzurowego zakonu. Pierwsze klaryski kapucynki przybyły do miasta 26 lipca 1871 roku.

Autorem scenariusza wystawy jest Przemysław Prekiel, we współpracy z Anną Wróblewską i Moniką Gutowską. Koncepcję plastyczną plansz opracował Wojciech Henrykowski.

Wystawa składa się z 16 plansz tematycznych przedstawiające losy oraz historię zakonu mniszek klarysek kapucynek od założenia zgromadzenia po czasy współczesne. Prezentowane są ponadto dokumenty, fotografie, ornaty oraz inne pamiątki związane z zakonem mniszek klarysek kapucynek.

Z wystawy można się dowiedzieć, że siostry klaryski kapucynki trafiły do Przasnysza 26 lipca 1871 roku. Był to trudny czas związany z czasem klęski powstania styczniowego i represjami rosyjskiego zaborcy wymierzonego w Kościół katolicki. Represje nie ominęły również klasztoru klarysek kapucynek. Zakon stał się nieetatowy i przeznaczony do kasaty, gdy liczba znajdujących się w nim sióstr spadnie poniżej 8. Ostatecznie dzięki łasce cara Mikołaja II siostry pozostały w Przasnyszu. Przyjęto również cztery nowe kandydatki – relacjonują organizatorzy wystawy.

W okresie I wojny światowej klasztor oraz kościół klarysek kapucynek mocno ucierpiał. W okolicy grzebani byli niemieccy i rosyjscy żołnierze. W okresie II RP siostry cieszyły się swobodą i szacunkiem wśród mieszkańców Przasnysza. Przasnyski klasztor odwiedzali w tym czasie płoccy biskupi: Antoni Julian Nowowiejski oraz Leon Wetmański (późniejsi męczennicy z obozu niemieckiego w Działdowie).

Dramatyczne losy zakonu rozegrały się podczas pobytu sióstr w niemieckim obozie KL Soldau w Działdowie. Trafiły tam na początku kwietnia 1941 roku. Z wycieńczenia zmarła tam s. Maria Teresa od Dzieciątka Jezus. Po jej śmierci wszystkie siostry zostały uwolnione. W 1999 roku papież Jan Paweł II wyniósł ją na ołtarze, została błogosławioną kościoła. W styczniu 1945 roku siostry wróciły do Przasnysza – opowiadają pracownicy Muzeum .

W okresie PRL-u ominęły je komunistyczne represje. Zawdzięczają to w dużej mierze kontemplacyjnemu charakterowi zakonu. Dwukrotnie w tym czasie odwiedzał siostry Prymas Stefan Wyszyński. Od 2019 roku klasztor przasnyskich klarysek kapucynek wchodzi w skład Stowarzyszenia „Mater Ecclesiae” Mniszek Klarysek Kapucynek Europy Środkowej, które zrzesza wiele klasztorów, a na czele którego stoi Siostra Prezeska rezydująca w Rzymie i jej Rada. W 2021 roku przasnyskie klaryski kapucynki funkcjonują w liczbie 17 sióstr.

Na wystawie w Przasnyszu prezentowane są zbiory z archiwum sióstr klarysek kapucynek oraz osób prywatnych. Prezentowane są również dwa filmy dokumentalne oraz nagrania wspomnień sióstr z czasów niemieckiej okupacji oraz ich pobytu w KL Soldau.

Wystawę w Muzeum Historycznym oglądać można do końca października.

***
Zakon Mniszek Klarysek Kapucynek należy do wielkiej rodziny zgromadzeń franciszkańskich, które odwołują się do duchowości św. Franciszka z Asyżu oraz św. Klary z Asyżu. Narodziny wspólnoty sióstr kapucynek datuje się na wiek XVI. Jej fundatorką była Katalonka Maria Longo (1463-1542). W podziękowaniu za cudowne uzdrowienie z paraliżu postanowiła zostać tercjarką franciszkańską i przyjęła imię Lorenza.

W Polsce Zakon Mniszek Klarysek Kapucynek wywodzi się klauzurowej gałęzi Zgromadzenia Sióstr Świętego Feliksa z Kantalicjo zwanych felicjankami, który założyła bł. Maria Angela Truszkowska (1825-1899) oraz bł. Honorat Koźmiński (1829-1916) – założyciel około 26 zgromadzeń zakonnych, habitowych i bezhabitowych.

Felicjanki, których nazwa pochodzi od imienia ich patrona św. Feliksa z Kantalicjo, początkowo zostały członkiniami tercjarstwa kapucyńskiego, następnie zaś przyjęły regułę Trzeciego Zakonu Regularnego Świętego Franciszka. Osobą, która przyczyniła się do powstania klasztoru, był ojciec Prokop Leszczyński, który w 1859 roku został prowincjałem Polskiej Prowincji Kapucynów i bł. Honorat Koźmiński.