Prześladowania księży podczas II wojny światowej i w PRL tematem obrad w Archiwum Państwowym w Kielcach

„Bł. ksiądz Jerzy Popiełuszko był jednym z wielu…” – to tytuł dzisiejszej konferencji, podczas której naukowcy z różnych ośrodków badawczych debatowali o prześladowaniach duchownych z regionu kieleckiego podczas II wojny światowej i czasów komunistycznych. Spotkanie objął patronatem bp Jan Piotrowski.

Wydarzenie odbyło się w Archiwum Państwowym w Kielcach, w ramach cyklu „Spotkania ze źródłem archiwalnym” i zgromadziło wiele znanych osobistości ze świata nauki, jak prof. Adam Massalski – nestor kieleckich historyków, czy działacze Solidarności z przewodniczącym świętokrzyskich struktur związku, Waldemarem Bartoszem.

– Kościół, jako grupa społeczna, był prześladowany przez różne reżimy, zarówno hitlerowski, jak i komunistyczny. Są na to liczne przykłady, które prezentujemy podczas konferencji – mówiła Beata Białek z Archiwum Państwowego w Kielcach.

Niektóre z tych przykładów przypomniał ks. dr Tomasz Gocel, dyrektor Archiwum Diecezjalnego w Kielcach, akcentując męczeństwo księży diecezji kieleckiej podczas II wojny światowej.

– Prześladowaniom ze strony Niemiec zostało poddanych 58 duchownych, którzy pracowali duszpastersko na terenie diecezji kieleckiej. Najważniejszą przyczyną było ich zaangażowanie w działalność konspiracyjną oraz przyznawanie się do bycia Polakiem – mówił ks. Golec, wśród przyczyn wymieniając także pracę konspiracyjną kapłanów wśród młodzieży oraz kontakt z prasą konspiracyjną.

Z kolei dr Robert Piwko, naczelnik Delegatury IPN w Kielcach przybliżył postać ks. Tadeusza Szlęzaka ps. Jur, kapelana oddziału kpt. Ignacego Zarobkiewicza „Swojaka”.

– Ks. Szlęzak uczestniczył w akcji „Burza” na terenie Ziemi Sandomierskiej. Dzięki opiece przełożonych i postawie ówczesnego biskupa sandomierskiego, już po wojnie, celem ocalenia życia księdzu, skierowano go do posługi poza Sandomierzem  – przypominał naczelnik. Po złożeniu ślubów zakonnych kapłan doświadczył inwigilacji ze strony współbrata. Był m.in. zaangażowany w ruch trzeźwościowy.

Prof. Ryszard Gryz omówił więzienne listy biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka, a dr Kamil Sasal zwrócił uwagę na działania władz komunistycznych wobec alumnów.

Ks. dr Piotr Tylec (Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II) omówił z kolei źródła archiwalne dotyczące prześladowania księży katolickich w okresie PRL.

Andrzej Korban reprezentujący Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach przedstawił sylwetki prześladowanych księży osadzonych w dawnym więzieniu kieleckim.

Spotkaniu towarzyszyły wystawy.

„Wierni Kościołowi i Ojczyźnie – prześladowania księży” – to ekspozycja ze zbiorów Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w Kielcach. Jej autorką jest Anna Knajder-Sowa. Kolejna to „Wybrane materiały dotyczące prześladowań duchowieństwa z zasobu Archiwum Państwowego w Kielcach”. Została przygotowana przez pracowników popularyzacji zasobu archiwalnego.

Organizatorami spotkania byli: Archiwum Państwowe w Kielcach oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, a partnerem – Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka  im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w Kielcach.