Przesłanie na sympozjum biskupów

Przesłanie Jana Pawła II na IX Sympozjum Biskupów Europejskich poświęcone roli religii i Kościoła w społeczeństwie pluralistycznym (22 października 1996).

Do czcigodnego Brata kard. Miloslava Vlka
Przewodniczącego Rady Konferencji
Episkopatów Europy, arcybiskupa praskiego!

1. Z radością kieruję serdeczne pozdrowienie do księdza kardynała, przewodniczącego Rady Konferencji Episkopatów Europy, do braci w biskupstwie i do delegatów przybyłych na IX Sympozjum Biskupów Europejskich, które będzie obradować w dniach 23-27 października na temat: “Religia: «Sprawa prywatna i rzeczywistość publiczna». Kościół w społeczeństwie pluralistycznym”.

Spotkanie to jest ostatnim etapem długiej drogi, mającej doprowadzić do zrozumienia wielokształtnej rzeczywistości społecznej kontynentu europejskiego, w której dokonują się gwałtowne przemiany, a wspólnota chrześcijańska staje wobec nieznanych dotąd wyzwań. Obecne sympozjum zamyka rok poświęcony refleksji, którą podjęły Konferencje Episkopatów Europy i kontynuowały podczas spotkań w Budapeszcie, Warszawie, Paryżu, Rzymie, Bonn i Londynie; ich uczestnicy odbyli swoistą pielgrzymkę, wsłuchując się w głos współczesnego mieszkańca Europy, mówiący o jego oczekiwaniach i frustracjach, osiągnięciach i rozczarowaniach, a nade wszystko o jego trudnym, czasem wręcz dramatycznym poszukiwaniu prawdy.

Kierunek tej złożonej i odważnej pracy, wymagającej konfrontacji z nowymi sytuacjami, pojawiającymi się zarówno w społeczeństwie zachodnim, jak i na Wschodzie Europy, wyznaczało pragnienie odnowionego głoszenia Ewangelii “staremu” kontynentowi w taki sposób, aby mógł on na nowo odkryć chrześcijańskie korzenie swojej tysiącletniej historii i dzięki temu budować przyszłość opartą na pokoju i dobrobycie.

2. Przyszłość niesie nam wiele obietnic, ale i niepokojów. Jako pasterze Kościołów Europy słusznie postanowiliście poświęcić obecne sympozjum refleksji nad rolą religii i Kościoła na obecnym etapie dziejów. Wszyscy bowiem zdajecie sobie sprawę, jak pilnie potrzebne są wspólne działania duszpasterskie, które dzięki nowym metodom i nowemu językowi będą ukazywały “przyczyny nadziei”, jaka ożywia wierzących. W obecnym kontekście historycznym pojawia się pokusa zepchnięcia religii i Kościoła na margines społeczeństwa. Zarazem jednak odczuwalne jest silne dążenie do umocnienia podstawowych praw człowieka, a wśród nich prawa do wolności religijnej w kontekście szczerego poszukiwania wartości duchowych. Zadaniem obecnego sympozjum musi być wskazanie stosowanych form działania, które pozwolą spełnić oczekiwania mieszkańców Europy i pomogą im odkryć wspólnotowy i publiczny wymiar wiary. Nie może powtórzyć się błąd tych, którzy pragnąc zbudować świat bez Boga, zdołali jedynie stworzyć społeczeństwo wrogie człowiekowi. Dlatego potrzebny jest wkład wszystkich wierzących, którzy wspólnym wysiłkiem będą świadczyć o prymacie Boga w swoim życiu i głosić wszelkimi sposobami, że “jeżeli Pan domu nie zbuduje, na próżno się trudzą ci, którzy go wznoszą” (Ps 127[126],1).

3. Nasze pluralistyczne społeczeństwo stawia wierzącym wciąż nowe zadania; przynagla ich nie tylko do poszukiwania odważnych dróg ewangelizacji, ale także do odkrywania nowych sposobów przeżywania wiary, odpowiadających zmienionym warunkom społeczno-kulturowym. Dlatego Kościół musi nadal wsłuchiwać się z szacunkiem w głos tych, którzy szukają prawdy, a nade wszystko winien rozwijać dialog ekumeniczny i międzyreligijny, aby wraz z chrześcijanami innych Wspólnot oraz z wyznawcami innych religii dawać wobec zsekularyzowanego świata wyraziste świadectwo wartości transcendentnych.

Jestem pewien, że obecne sympozjum, korzystając z doświadczeń dwutysiącletniej już historii ewangelizacji, będzie w stanie zmobilizować całą chrześcijańską wspólnotę, aby zdołała ona przezwyciężyć rozdźwięk między Ewangelią i kulturą, który podobnie jak w pewnych okresach przeszłości jest dramatem naszej epoki (por. Evangelii nuntiandi, 20). Historia chrześcijaństwa ukazuje wyraźnie, że Chrystus nigdy nie pozostawia nas bez pomocy, ale wzbudza w chrześcijańskim ludzie świętych-męczenników, misjonarzy, pasterzy, teologów, kaznodziejów, zakonników i ludzi świeckich wiernych Ewangelii, proroczych wyrazicieli oczekiwań i nadziei swojej epoki i swojej kultury.

4. Chciałbym, księże kardynale, aby sympozjum stało się doniosłym wydarzeniem, które pozwoli uczestnikom wsłuchać się w to, co Duch mówi do Kościołów (por. Ap 2,7). Podobnie jak w dniu Pięćdziesiątnicy Duch Pański przemienił serca apostołów, tak i dzisiaj niech da początek odnowionemu głoszeniu Ewangelii we współczesnym społeczeństwie europejskim, od Uralu po Atlantyk.

Zawierzam Kościoły Europy i wasze sympozjum macierzyńskiej opiece Matki Najświętszej, a do życzeń dołączam specjalne Apostolskie Błogosławieństwo.

Watykan, 22 października 1996 r.