Przewodniczący KEP: patriotyzm to rozumna miłość ojczyzny

Patriotyzm to rozumna miłość ojczyzny – powiedział 28 kwietnia w Warszawie abp Stanisław Gądecki podczas prezentacji dokumentu Episkopatu pt.: „Chrześcijański kształt patriotyzmu”. Przestrzegł jednocześnie przed stawianiem miłości do ojczyzny ponad miłością do Boga.

Przewodniczący KEP wskazywał na różnice pomiędzy „patriotyzmem czasów wojny” a „patriotyzmem czasów pokoju”. – Ten drugi domaga się ciągłych czynów, podejmowanych każdego dnia, tak, jak każdego dnia kocha się rodzinę – tłumaczył abp Gądecki.

Podkreślił też, że dla chrześcijanina ojczyzna ziemska jest jedynie etapem w drodze do ojczyzny niebieskiej. Przestrzegł przed taką miłością ojczyzny, która przybiera formy bałwochwalcze. Dzieje się to wówczas, tłumaczył przewodniczący KEP, kiedy miłość do ojczyzny stawia się wyżej aniżeli miłość do Boga. Przypomniał, że Pan Bóg jest Stwórcą wszystkiego i ostatecznym celem człowieka.

Bałwochwalstwem jest taka miłość ojczyzny, która stawia ojczyznę na „najwyższej półce” zaś Pan Bóg występuje w roli „pomocnika” w obronie ojczyzny i jej dobra – tłumaczył abp Gądecki dodając, że takie postawienie sprawy jest „groźne i strasznie niebezpieczne”.

Sekretarz generalny KEP bp Artur Miziński zwrócił uwagę, że dokument odnosi się zarówno do bieżących wyzwań jak i podejmuje zagadnienie patriotyzmu w sposób szerszy i ponadczasowy.

Z kolei zdaniem przewodniczącego Rady ds. Społecznych KEP abp. Józefa Kupnego, dokument jest odpowiedzią na ożywienie postaw patriotycznych i poczucia tożsamości narodowej. – Z drugiej strony byliśmy świadkami pewnych zachowań, które choć czynione pod sztandarami patriotyzmu, to w jakiś sposób kłóciły się z duchem chrześcijańskim i Ewangelią – stwierdził metropolita wrocławski.

– W związku z tym trzeba było dać wyraźne instrukcje, jak chrześcijanin powinien podchodzić do zagadnienia patriotyzmu oraz odpowiedzieć na pytanie, jaki jest chrześcijański kształt patriotyzmu – stwierdził abp Kupny. Zdaniem arcybiskupa kościelne rozumienie patriotyzmu ma charakter uniwersalny. – Dlatego ten dokument może być inspirujący dla każdego, kto uważa się za patriotę – dodał.

Abp Kupny wskazał również, że dokument polskich biskupów o patriotyzmie nie ma być narzędziem do walki politycznej. – Jest on głosem episkopatu, którego zadaniem jest głoszenie Ewangelii. Mamy nastawać w porę i nie w porę. Takie jest nasze zadanie, przed którym nie chcemy się uchylać – stwierdził. Przyznał, że dla niektórych może być on kontrowersyjny, jednak dla większości jest potwierdzeniem ich intuicji.

Zdaniem prowadzącego konferencję Marcina Przeciszewskiego prezentowany tekst, oparty wprost na Ewangelii i na nauczaniu społecznym Kościoła, ma charakter ponadczasowy. – Ten dokument na wiele lat będzie busolą ze strony Kościoła – stwierdził prezes KAI.

Jak podkreślił dr hab. Sławomir Sowiński, Kościół katolicki, ze swoją ewangeliczną perspektywą, jest potrzebny w życiu publicznym. – Bez takiego spojrzenia trudniej się nam rozmawia o takich złożonych kwestiach, jak patriotyzm, kwestia pojednania czy polityka historyczna. Dobrze, że taki głos w życiu się pojawił – powiedział dr Sowiński. Jego zdaniem żyjemy w takiej rzeczywistości, w której więcej jest rozdroży niż drogowskazów i w sposób naturalny szukamy odpowiedzi na pytanie „skąd i dokąd idziemy”.

Polityk, publicysta i politolog Polskiej Akademii Nauk Paweł Kowal wskazał natomiast, że patriotyzm, ze swej istoty, zakłada budowanie społeczeństwa obywatelskiego.

Z kolei zastępca redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej” Michał Szułdrzyński podkreślił, że patriotyzm ma dziś wiele form, nie tylko kultywowania, ale również codzienności. – Biskupi w dokumencie wymieniają w tym kontekście obowiązek obywatelskiej i gospodarczej aktywności, o uczciwości, sumienności, czy odpowiedzialności za losy swojej rodziny, najbliższego otoczenia i społeczności lokalnej – powiedział Michał Szułdrzyński.

Jego zdaniem dzisiejszy patriotyzm jest odpowiedzią na lęki współczesności. – Właściwie rozumiany patriotyzm chroni przed tym, co nieznane, chroni przed wykorzenieniem – powiedział publicysta.

Przyjęty przez Konferencję Episkopatu Polski dokument pt.: „Chrześcijański kształt patriotyzmu”, został przygotowany przez Radę ds. Społecznych KEP, kierowaną przez abp. Józefa Kupnego.

Biskupi zwracają uwagę na obecny renesans polskiego patriotyzmu oraz realne jego zagrożenia. Ich dokument, jak tłumaczą, jest spojrzeniem na te zjawiska z perspektywy nauczania Kościoła katolickiego.

Autorzy apelują o „patriotyzm otwarty na solidarną współpracę z innymi narodami i oparty na szacunku dla innych kultur i języków”. Podkreślają też, że nacjonalizm jest przeciwieństwem patriotyzmu.

Biskupi przypominają, że swój wkład do życia i rozwoju naszej ojczyzny wnoszą wszyscy polscy obywatele. Współczesny polski patriotyzm „zawsze winien żywić szacunek i poczucie wspólnoty wobec wszystkich obywateli, bez względu na ich wyznanie” – czytamy w dokumencie.

Prezentacja dokumentu odbyła się w siedzibie Sekretariatu KEP w Warszawie. Organizatorem konferencji jest Katolicka Agencja Informacyjna i Biuro Prasowe Konferencji Episkopatu Polski.