„Otwarte drzwi bazyliki” – to hasło akcji, dzięki której w czasie lata można zwiedzać renesansową bazylikę w Pułtusku w diecezji płockiej. Turyści, oprowadzani przez wolontariuszy z parafii, mogą codziennie poznawać renesansowy zabytek i jego unikatową polichromię.

„Akcja `Otwarte drzwi bazyliki` odbywa się dzięki zaangażowaniu licznej grupy parafian, którzy pełnią w świątyni dyżury, codziennie od poniedziałku do soboty, w godz. 11-14. Turyści mogą zwiedzać bazylikę indywidualnie lub z przewodnikiem: „Zależy nam na tym, aby jak największa liczba turystów zwiedzała sakralny zabytek i modliła się w nim” – mówi ks. kan. Wiesław Kosek, proboszcz parafii św. Mateusza, gospodarz pułtuskiej bazyliki.

Podczas zwiedzania bazyliki turyści mogą liczyć na pomoc parafian – wolontariuszy. Witają oni turystów w drzwiach zabytkowej świątyni, mogą im towarzyszyć podczas zwiedzania, udzielają podstawowych informacji, rozprowadzają folder informacyjny. Zainteresowanie turystów jest bardzo duże.

„W pułtuskiej bazylice znajduje się największa w Europie Wschodniej płaszczyzna polichromii renesansowej, wykonanej według projektu Jana Baptysty z Wenecji, z inicjatywy biskupa Andrzeja Noskowskiego. Renowacja polichromii trwała 13 lat, została ukończona w 2007 r.” – dodaje ks. Kosek.

Szczegóły o akcji „Otwarte drzwi bazyliki” znaleźć można na stronie: www.bazylika.pultusk.pl, w zakładce „Informacje dla turystów”.

Bazylika kolegiacka Zwiastowania NMP w Pułtusku wzniesiona została w XV w., erygował ją bp Paweł Giżycki. Jej budowniczym był prawdopodobnie Szymon, który kierował również pracami przy katedrze płockiej. Wzniósł on jednonawową świątynię ze znacznie niższym prezbiterium. Później dobudowano do nawy trzy kaplice. Bp Erazm Ciołek z pomocą mieszczan i dziekana kapituły ufundował dwie wieże na frontonie i kaplicę między nimi.

Największe zmiany w kościele zaszły w połowie XVI w. Jan Baptysta z Wenecji zbudował sklepienie zdobione freskami, kaplicę po prawej stronie prezbiterium (obecnie kaplica Najświętszego Sakramentu), w której umieszczono grobowiec bp. A. Noskowskiego, oraz zakrystię i kapitularz. Zapewne wówczas połączono ścianami istniejące kaplice, które utworzyły nawy boczne i zbudowano obecne główne wejście. W 1613 r. kolegiatę zniszczył pożar. Po odbudowie otrzymała ona barokowe wyposażenie, które uległo zmianie w XVIII w., gdy bp Ludwik Załuski ufundował pomniki (epitafia) swoim krewnym.

Około 1840 r. obniżono wieże oraz przeprowadzono remonty dachów i okien. W czasie ostatniej wojny kościół doznał drobnych uszkodzeń, m. in. uległo zniszczeniu pokrycie dachu. Przeprowadzone po wojnie prace renowacyjne wydobyły w nawach bocznych gotyckie sklepienia. Podczas prac konserwatorskich w 1994 r. odkryto renesansowe polichromie na sklepieniu, podniosły one rangę bazyliki jako zabytku, a hasło „sklepienie pułtuskie” weszło do historii sztuki. W 1975 r. kolegiata pułtuska uzyskała tytuł bazyliki mniejszej. Obecnie świątynia posiada ołtarz główny (XVIII w. ) z obrazem Zwiastowania NMP, ołtarz soborowy i 14 bocznych. W kaplicy Najświętszego Sakramentu znajduje się cenny obraz renesansowy (Zdjęcie z Krzyża). W innych ołtarzach umieszczone są obrazy z XVII-XVIII w. Organy pochodzą z XIX w. Kolegiata jako zespół architektoniczny pozostaje cennym zabytkiem sztuki.

„Otwarte drzwi bazyliki” – taki tytuł akcja, którą zainicjowano w parafii św. Mateusza w Pułtusku w diecezji płockiej. W jej ramach przez cały lipiec i sierpień turyści z pomocą wolontariuszy mogą zwiedzać i poznawać XV-wieczny, niedawno odrestaurowany zabytek.

Akcja „Otwarte drzwi bazyliki” prowadzona jest od kilku lat. Jej celem jest umożliwienie jak największej liczbie turystów zwiedzenie sakralnego zabytku, poznanie jego historii oraz umożliwienie modlitwy w tym miejscu: „Nie możemy pozwolić, aby tak znamienity zabytek Pułtuska pozostał zamknięty oraz by omijały go grupy turystyczne” – mówi ks. kan. Wiesław Kosek, proboszcz parafii św. Mateusza, gospodarz pułtuskiej bazyliki.

Podczas zwiedzania bazyliki turyści mogą liczyć na pomoc wolontariuszy. W tym roku w akcję zaangażowało się ich aż 47, w tym gronie są m.in. siostry zakonne, uczniowie, nauczyciele. Wolontariusze witają turystów w drzwiach zabytkowej świątyni, mogą im towarzyszyć podczas zwiedzania, udzielą podstawowych informacji, rozprowadzają folder informacyjny.

Akcja „Otwarte drzwi bazyliki” trwa przez cały lipiec i sierpień, w dni powszednie w godz. 11.14.00. Szczegóły o akcji znaleźć można na stronie: www.bazylika.pultusk.pl, w zakładce „Informacje dla turystów”.

Bazylika kolegiacka Zwiastowania NMP w Pułtusku wzniesiona została w XV wieku, erygował ją bp Paweł Giżycki. Jej budowniczym był prawdopodobnie Szymon, który kierował również pracami przy katedrze płockiej. Wzniósł on jednonawową świątynię ze znacznie niższym prezbiterium. Później dobudowano do nawy trzy kaplice. Bp Erazm Ciołek z pomocą mieszczan i dziekana kapituły ufundował dwie wieże na frontonie i kaplicę między nimi.

Największe zmiany w kościele zaszły w połowie XVI w. Jan Baptysta z Wenecji zbudował sklepienie zdobione freskami, kaplicę po prawej stronie prezbiterium (obecnie kaplica Najświętszego Sakramentu), w której umieszczono grobowiec bp. A. Noskowskiego, oraz zakrystię i kapitularz. Zapewne wówczas połączono ścianami istniejące kaplice, które utworzyły nawy boczne i zbudowano obecne główne wejście. W 1613 r. kolegiatę zniszczył pożar; po odbudowie otrzymała ona barokowe wyposażenie , które uległo zmianie w XVIII w., gdy bp Ludwik Załuski ufundował pomniki (epitafia) swoim krewnym.

Około 1840 r. obniżono wieże oraz przeprowadzono remonty dachów i okien. W czasie ostatniej wojny kościół doznał drobnych uszkodzeń, m. in. uległo zniszczeniu pokrycie dachu. Przeprowadzone po wojnie prace renowacyjne wydobyły w nawach bocznych gotyckie sklepienia. Podczas prac konserwatorskich w 1994 r. odkryto renesansowe polichromie na sklepieniu, podniosły one rangę bazyliki jako zabytku, a hasło „sklepienie pułtuskie” weszło do historii sztuki. W 1975 r. kolegiata pułtuska uzyskała tytuł bazyliki mniejszej. Obecnie świątynia posiada ołtarz główny (XVIII w. ) z obrazem Zwiastowania NMP, ołtarz soborowy i 14 bocznych. W kaplicy Najświętszego Sakramentu znajduje się cenny obraz renesansowy (Zdjęcie z Krzyża). W innych ołtarzach umieszczone są obrazy z XVII-XVIII w. Organy pochodzą z XIX w. Kolegiata jako zespół architektoniczny pozostaje cennym zabytkiem sztuki.