Rada Rabinów Polski dziękuje Episkopatowi za list ws. relacji polsko-żydowskich

Głęboką wdzięczność za list polskiego Episkopatu w 50. rocznicę soborowego dekretu o stosunku do innych religii wyraziła Rada Polskich Rabinów. „Oby cała Polska i świat usłyszały czysty i moralny głos Episkopatu Polski o stosunkach z Żydami i religią żydowską” – czytamy w dokumencie.

List podpisał naczelny rabin Polski Michael Schudrich i Symcha Keller, przewodniczący Rady Religijnej Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP. Odpowiadając na przesłanie biskupów napisali oni, że „list pasterski Episkopatu Polski, potępiający antysemityzm jako grzech, stanowi jasną i znaczącą deklarację, moralnie i historycznie cenną dla Polski, Europy i świata”.

Rabini wskazali z uznaniem, że polski Episkopat, „zwłaszcza w ostatnich latach, coraz bardziej zwalczał antysemityzm, zachęcał wiernych do studiowania judaizmu oraz do chronienia żydowskich cmentarzy i miejsc spuścizny żydowskiej w Polsce”.

Autorzy listu zwracają uwagę, że „w czasie, gdy ONZ stała się forum dla wystąpień zaprzeczających więzi między Ścianą Zachodnią (Ściana Płaczu) a historią żydowską, albo w których Żydzi broniący się przed napaściami nożowników zwani są agresorami, oświadczenie biskupów jest tym bardziej ważne i znaczące”.

Polscy rabini wyrażają wdzięczność za szacunek i tolerancję, jakich doświadczają ze strony Episkopatu Polski, z którym religia żydowska – pomimo odrębności obydwu wiar – dzieli wspólne przekonania duchowe.

„Oby cała Polska i świat usłyszały czysty i moralny głos Episkopatu Polski o stosunkach z Żydami i religią żydowską” – kończy swój list Rada polskich rabinów.

Przypomnijmy, że w opublikowanym przed dwoma tygodniami liście pasterskim polscy biskupi podkreślili, że antyjudaizm i antysemityzm są grzechem przeciwko miłości bliźniego. W dokumencie zatytułowanym „Wspólne duchowe dziedzictwo chrześcijan i Żydów” biskupi określają ten soborowy dokument jako prawdziwy przełom we wzajemnych relacjach chrześcijan i Żydów.

List pasterski wydano na 50. rocznicę ogłoszenia deklaracji „Nostra aetate” – o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich. Rocznica ogłoszenia deklaracji przypada 28 października.

Episkopat podkreśla, że „dialog chrześcijańsko-żydowski nie może być nigdy traktowany jako 'religijne hobby’ nielicznej grupy zapaleńców, lecz powinien coraz bardziej przenikać do głównego nurtu duszpasterstwa, takiego jak katecheza, głoszenie Słowa Bożego, pielgrzymki do Ziemi Świętej”.

Soborowa deklaracja spośród innych rodzajów dialogu wyróżnia dialog chrześcijan i Żydów – przypominają autorzy listu, przywołując słowa św. Jana Pawła II, iż „kto spotyka Jezusa Chrystusa, spotyka również judaizm”. Tłumaczą także, że zgodnie z nauczaniem Kościoła religia Żydów nie jest dla chrześcijan religią zewnętrzną, lecz religią wewnętrzną.

Zdaniem polskich biskupów deklaracja Soboru Watykańskiego II „utorowała drogę do oczyszczania pamięci w imię prawdy o więzach, których często w przeszłości nie dostrzegano i nie rzadko zaprzeczano im w praktyce, co prowadziło do wzajemnej wrogości”.

Nawiązując do Zagłady Żydów zaplanowanej przez nazistowskie Niemcy na terenie okupowanej Polski, biskupi zaznaczają, że ten barbarzyński wyrok wydany na naród żydowski spotykał się niekiedy z obojętnością pewnej części chrześcijan. „Los żydowski w XX wieku został głęboko naznaczony cierpieniem w osamotnieniu. Gdyby chrześcijanie i Żydzi praktykowali w przeszłości religijne braterstwo, więcej Żydów znalazłoby ratunek i pomoc ze strony chrześcijan” – stwierdzają autorzy Listu.

Z wielkim uznaniem wskazują w tym kontekście na chrześcijan, którzy podczas wojny ratowali Żydów, a których ci nazywają „sprawiedliwymi wśród narodów świata”.

Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich została ogłoszona przez ojców Soboru Watykańskiego II 28 października 1965 r. Zmieniła ona w zasadniczy sposób podejście Kościoła katolickiego do tych religii i wyznaczyła perspektywy dialogu międzyreligijnego. Deklaracja ta stała się jednym z najlepiej odebranych przez opinię światową dokumentów soborowych.

Deklaracja ustosunkowała się do trzech największych religii: buddyzmu, islamu i judaizmu. Kluczowe dla tego zwięzłego dokumentu jest następujące stwierdzenie: „Kościół katolicki nic nie odrzuca z tego, co w religiach owych prawdziwe jest i święte”.

Ojcowie soborowi zachęcili katolików, „aby z roztropnością i miłością przez rozmowy i współpracę z wyznawcami innych religii, dając świadectwo wiary i życia chrześcijańskiego, uznawali, chronili i wspierali owe dobra duchowe i moralne, a także wartości społeczno-kulturalne, które u tamtych się znajdują”.

Szczególnie wiele miejsca poświęca deklaracja Żydom, zwracając uwagę na więzi, którą lud Nowego Testamentu zespolony jest duchowo z plemieniem Abrahama, a Kościół za pośrednictwem tego ludu otrzymał objawienie Starego Testamentu i „karmi się korzeniem dobrej oliwki, w którą wszczepione zostały gałązki dziczki oliwnej narodów”.

Sobór zdejmuje odium z całego narodu żydowskiego, jako winnego śmierci Jezusa. W deklaracji znalazły się też słowa, na które czekało wielu Żydów: „Kościół, który potępia wszelkie prześladowania, przeciw jakimkolwiek ludziom zwrócone, pomnąc na wspólne z Żydami dziedzictwo, opłakuje – nie z pobudek politycznych, ale pod wpływem religijnej miłości ewangelicznej – akty nienawiści, prześladowania, przejawy antysemityzmu, które kiedykolwiek i przez kogokolwiek kierowane były przeciw Żydom”.