Rada Ruchów o młodzieży, funduszach UE i wolontariacie

Problemy młodzieży, wykorzystanie funduszy unijnych przez katolickie ruchy i stowarzyszenia oraz znaczenie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie dla tych środowisk to główne tematy zebrania plenarnego Ogólnopolskiej Rady Ruchów Katolickich.

Przedstawiciele ok. 70 zrzeszeń katolickich oraz asystenci diecezjalnych rad spotkali się 8 listopada w sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Warszawie na Starym Mieście.
Specjalnymi gośćmi spotkania liderów ruchów i stowarzyszeń byli m.in. rektor Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie ks. prof. Krzysztof Pawlina, który mówił o kondycji duchowej młodego pokolenia Polaków, oraz Kuba Wygnański – prezes Forum Inicjatyw Pozarządowych, który środowisku ruchów katolickich przedstawił znaczenie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.
Dobrze przyjęte zostało również wystąpienie Jana Sołdaczuka ze Wspólnoty Życia Chrześcijańskiego, który przybliżał zebranym wymogi,jakie muszą spełnić projekty organizacji pozarządowych, by miały szanse na pozyskanie funduszy europejskich.
Mówiono także o planowanych diecezjalnych kongresach ruchów i stowarzyszeń oraz zapowiedziano V Zjazd Gnieźnieński organizowany przez Forum Świętego Wojciecha. Do Ogólnopolskiej Rady Ruchów Katolickich przyjęto Ruch Equipes Notre Dame.
W części spotkania poświęconej analizie sytuacji młodzieży w Polsce ks. prof. Pawlina zwrócił uwagę na relacje młodzieży z księżmi. Z przeprowadzonych przez niego przed trzema miesiącami badań w 7 warszawskich liceach ogólnokształcących i zawodowych wśród młodzieży klas III, IV i V wynika, że chociaż w większości młodzi ludzie deklarują, że „ksiądz jest im potrzebny”, to mają z nim kontakt jedynie formalny. Duchownego spotykają na religii, przy okazji „kolędy”, sporadycznie – przy spowiedzi. Na 520-osobową grupę ankietowanych licealistów tylko 20 odpowiedziało, że ma bliski, nieformalny kontakt z księdzem. Większość twierdzi, że „księża ich nie rozumieją”, „to są dwa odrębne światy, które się nie spotykają”, niektórzy nie rozmawiają z duchownymi – bo „im nie ufają”.
Ks. rektor Pawlina wysnuł wniosek, że współcześni licealiści nie potrzebują księdza, żeby np. nauczył ich modlitwy i kontaktu z Bogiem, ale raczej potrzebują bliskiej osoby. Oczekują, by duchowny „pokazał im drogi wyjścia z ich pogmatwanych sytuacji”, a nie mówił im o Jezusie Chrystusie. Młodzi chcą, by „ksiądz wierzył we własną misję” i cieszył się, że jest księdzem, oczekują także od niego rzetelnej wiedzy, a nie „posługiwania się starymi schematami, jak gdyby świat nie szedł naprzód”. Ponadto oczekują otwartości na ludzi oraz umiejętności słuchania.
Z badań prelegenta wynika również, że młodzież swoje najważniejsze problemy rozwiązuje korzystając z rad rówieśników. Kwestionuje autorytet nauczycieli, wychowawców, księży – chociaż uznaje autorytet rodziców. Według ks. Pawliny jego najnowsze badania wśród młodzieży wskazują, że to nie młodzież ma problemy z autorytetami, ale autorytety mają problem z samymi sobą. Ks. prof. Pawlina jest przekonany, że chociaż młodzież odrzuca niektóre z form manifestowania religijności, to nie odrzuca Ewangelii.
W drugiej części spotkania zaproszeni goście rozmawiali o pozyskiwaniu funduszy unijnych na działania prowadzone przez katolickie ruchy i stowarzyszenia oraz o znaczeniu nowej ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.
Kuba Wygnański z Forum Inicjatyw Pozarządowych stwierdził, że według nowej ustawy organizacje kościelne, katolickie oraz tzw. osoby prawne Kościoła ze względu na swoją suwerenność od państwa zyskują status tzw. organizacji zrównanej w prawach z organizacjami pozarządowymi. Ustawa odwołuje się też do zasady subsydiarności, reguluje wzajemne relacje pomiędzy organizacjami a instytucjami państwowymi. Powinny one się odznaczać: partnerstwem, odrębnością, pomocniczością i wymianą informacji.
K. Wygnański poinformował również liderów ruchów i stowarzyszeń katolickich, że nowa ustawa zawiera wymóg tworzenia na każdym szczeblu samorządu tzw. programów współpracy z organizacjami pozarządowymi. Zachęcał do aktywności na tym polu również organizacje katolickie, by i one nadawały kształt owym programom współpracy.
Wyjaśnił też, że status organizacji pożytku publicznego będą przyznawały organizacjom sądy. Żeby uzyskać taki status, organizacja będzie musiała mieć jasno sprecyzowany cel, ponadto posiadać wewnętrzny system kontroli oraz składać raporty ze swej działalności. W zamian na jej konto podatnicy będą mogli przekazywać 1 proc. swoich podatków. Jednak – jak zaznaczył Wygnański – 1 proc. to nie filantropia, to dawanie z tego co uda się „wyszarpnąć” fiskusowi. Jego zdaniem należy dbać o prawdziwą filantropię, o to by ludzie, którzy chcą się dzielić, mieli takie możliwości – również w postaci ulg podatkowych.
Z kolei Jan Sołdaczuk z WŻCh – na co dzień konsultant ds. finansowych doradzający małym i średnim firmom – przedstawił kwestię pozyskiwania środków finansowych na działalność zrzeszeń katolickich z funduszy Unii Europejskiej. Jak zaznaczył, nie chodzi o to by „dobrać się do unijnej kasy”, ale by tworząc projekty odpowiadać na potrzeby społeczności. Wtedy te działania nie tylko będą miały sens, ale i szansę powodzenia – uważa Sołdaczuk. Podczas spotkania udzielił sugestii liderom ruchów i stowarzyszeń, w jaki sposób należy od strony formalnej przygotowywać projekty do konkursów. Zwracał uwagę m.in. na takie wymogi, jak umiejętność sprecyzowania potrzeby, na jaką projekt odpowiada, wytyczenie celów ogólnych i konkretnych, przygotowanie harmonogramu działania, stworzenia budżetu oraz kryteriów oceny stopnia realizacji projektu.
Ogólnopolska Rada Ruchów Katolickich dwa razy w roku organizuje zebrania plenarne z udziałem liderów ruchów i stowarzyszeń. Uczestniczą w nich również księża asystenci diecezjalnych rad ruchów z całej Polski. Następne zebranie plenarne ORRK odbędzie się 24 kwietnia 2004 roku. Jeszcze w tym roku, 19 listopada zbierze się Zespół Koordynujący ORRK, a 3 grudnia zaplanowano ogólnopolskie spotkanie księży odpowiedzialnych za diecezjalne rady ruchów katolickich. Przewodniczącym ORRK i organizatorem spotkań jest o. Adam Schulz SJ, do niedawna rzecznik Konferencji Episkopatu Polski.