O chrześcijański charakter przeżywania świąt Bożego Narodzenia zaapelowali członkowie Rady Społecznej, powołanej przez biskupa płockiego Piotra Liberę.

Poniżej pełny tekst oświadczenia:

WIARA I TRADYCJA

Oświadczenie Rady Społecznej przy Biskupie Płockim w sprawie chrześcijańskiego charakteru obchodzenia świąt Bożego Narodzenia

1. Święta Bożego Narodzenia są tym szczególnym okresem w roku liturgicznym, podczas którego wyrażamy swą radość z faktu, że Bóg stał się człowiekiem. Tajemnica Wcielenia, która jest jedną z najważniejszych prawd naszej wiary, stanowi zwieńczenie historii zbawienia. W naszej polskiej tradycji przeżywaniu i świętowaniu tego niezwykłego wydarzenia towarzyszy od wieków bardzo bogata obrzędowość. Boże Narodzenie kojarzy się nam niezmiennie z uroczystą wieczerzą wigilijną, opłatkiem, Pasterką, kolędami, szopką, choinką. Przez całe stulecia w chrześcijańskiej Polsce te dwa wymiary świąt bożonarodzeniowych – Boski i ludzki – wzajemnie się przenikały, uzupełniały i wzbogacały. Nad Wisłą poniekąd od zawsze wiara inspirowała kształtowanie tradycji a tradycja umacniała przeżywanie wiary.

2. Od kilkunastu lat można zauważyć w naszym Kraju różnego rodzaju negatywne zjawiska, które prowadzą do osłabienia religijnego charakteru świąt Bożego Narodzenia. Coraz częściej na świątecznych pocztówkach, w kalendarzach i innych wydawnictwach Dzieciątko w żłóbku zastępuje się popularnym aniołkiem, a św. Mikołaj przypomina znanego z minionej epoki dobrodusznego Dziadka Mroza. W środkach masowego przekazu bardzo często pomija się elementy religijne, mówiące o prawdziwym znaczeniu świąt Bożego Narodzenia. Przejawem erozji naszej tradycji jest także stopniowe odchodzenie w kulturze masowej od polskiej nazwy „Boże Narodzenie” na rzecz anglojęzycznego „Christmas”. Czasami mówi się jedynie o bliżej nieokreślonych „świętach”.

3. Wielu mieszkańców naszej Ojczyzny może mieć wrażenie, że czas przygotowania do świąt bożonarodzeniowych rozpoczyna się już na początku listopada. Wtedy bowiem wielkie sieci handlowe rozpoczynają akcję świąteczną, zmierzającą do uzyskania maksymalnie dużych obrotów. Chęć zysku zastępuje racjonalne przesłanki, że dopiero Adwent zbliża chrześcijan do świąt narodzenia Dzieciątka Jezus. W coraz większym stopniu Adwent przestaje być okresem radosnego oczekiwania na „przyjście Pana”, stając się coraz bardziej czasem wielkich promocji, zakupów, specjalnych ofert i wielkich kampanii reklamowych. W ten sposób treści duchowe świąt bożonarodzeniowych zostają wykorzystane przez świat handlu, reklamy i kultury masowej. Mamy tutaj do czynienia z bardzo niebezpiecznym zjawiskiem, które może prowadzić do poważnego osłabienia religijnego wymiaru świąt Bożego Narodzenia i głębokich zmian w naszej narodowej tradycji.

4. Z podobnymi wyzwaniami borykają się także chrześcijanie w wielu innych krajach. Wydaje się, że główny nurt współczesnej kultury masowej w pewnym stopniu wchłania elementy religijne i wykorzystuje je do własnych celów marketingowych i światopoglądowych. Na początku trzeciego tysiąclecia wiary chrześcijańskiej sekularyzacja zaczyna oznaczać nie tyle eliminowanie tego, co religijne, ale raczej przekształcanie prawd i symboli chrześcijańskich w treści i zjawiska o zupełnie świeckim charakterze. Sekularyzacja w przeżywaniu świąt Bożego Narodzenia nie oznacza dzisiaj eliminacji tego rodzaju treści z domeny publicznej, ale przede wszystkim zmianę ich znaczenia i powolne przesuwanie tych elementów z obszaru religijnego w przestrzeń konsumpcji, reklamy i rozrywki.

5. Ojciec Święty Benedykt XVI podczas Wigilii w 2006 roku prosił nas wszystkich, abyśmy właściwie przygotowali się na spotkanie ze Słowem, które staje się ciałem. Ono, rodząc się w ubóstwie Betlejem, chce stać się towarzyszem drogi każdego z nas. „W tym duchu – przypominał obecny Papież – przeżywajmy ostatnie godziny, które dzielą nas od Bożego Narodzenia, przygotowując się duchowo na przyjęcie Dzieciątka Jezus. Pośrodku nocy Ono przyjdzie dla nas. Pragnie jednak przyjść do nas i zamieszkać w sercu każdego z nas. Aby tak się stało, musimy być otwarci i przygotować się, by Je przyjąć, chcieć zrobić Mu miejsce w nas samych, w naszych rodzinach, naszych miastach. Obyśmy, kiedy się narodzi, nie byli pochłonięci świętowaniem Bożego Narodzenia, zapominając, że główną postacią tego święta jest właśnie Ono!”.

6. Dlatego też zbliżające się święta Bożego Narodzenia powinny stać się dobrą okazją do refleksji nad głębią naszej osobistej więzi z Bogiem i jakością naszego życia rodzinnego. Gorąco zachęcamy do pielęgnowania i przekazywania młodemu pokoleniu wszystkich naszych pięknych tradycji i zwyczajów. Niech świętowanie tajemnicy Wcielenia Bożego Syna będzie związane z udziałem we Mszy Świętej, pojednaniem i przebaczeniem w naszych rodzinach, dobrymi rozmowami przy wigilijnym stole, przy którym śpiewa się kolędy, wyrażające naszą wspólną radość z narodzenia Dzieciątka Jezus.

Płock, dn. 16 grudnia 2010 r.

Podpisali:
Ks. dr Andrzej Kobyliński – przewodniczący, mgr Kazimierz Cieślik, prof. PWSZ dr Ewa Czarnecka, lek. med. Hanna Duda, dr Elżbieta Grzybowska, prof. dr hab. Janusz Kempa, p. Tomasz Korga, mgr Anna Kozera, mgr Mirosław Koźlakiewicz, ks. dr Mirosław Milewski, dr Renata Sikora, prof. dr hab. Janusz Zieliński.

O chrześcijański charakter przeżywania świąt Bożego Narodzenia zaapelowali członkowie Rady Społecznej, powołanej przez biskupa płockiego Piotra Liberę.

W oświadczeniu pt. „Wiara i tradycja” członkowie rady przypominają, że podczas Świąt Bożego Narodzenia powinniśmy pamiętać o tym, że „Tajemnica Wcielenia jest jedną z najważniejszych prawd naszej wiary”. W polskiej tradycji przeżywaniu i świętowaniu tego wydarzenia towarzyszy od wieków bardzo bogata obrzędowość: „Przez całe stulecia w chrześcijańskiej Polsce te dwa wymiary świąt bożonarodzeniowych – Boski i ludzki – wzajemnie się przenikały, uzupełniały i wzbogacały. Nad Wisłą poniekąd od zawsze wiara inspirowała kształtowanie tradycji a tradycja umacniała przeżywanie wiary”, napisano w dokumencie.

Członkowie rady zwracają uwagę na fakt, że od kilkunastu lat w Polsce zauważyć można negatywne zjawiska, które prowadzą do osłabienia religijnego charakteru świąt Bożego Narodzenia. Wyraża się to chociażby w zastępowaniu Dzieciątka w żłóbku – popularnym aniołkiem, a św. Mikołaja – dobrodusznym Dziadkiem Mrozem. Akcentują, że w środkach masowego przekazu z premedytacją pomija się elementy religijne, mówiące o prawdziwym znaczeniu świąt Bożego Narodzenia. Przejawem tego jest „stopniowe odchodzenie w kulturze masowej od polskiej nazwy `Boże Narodzenie` na rzecz anglojęzycznego `Christmas`. Czasami mówi się jedynie o bliżej nieokreślonych `świętach`”, czytamy w oświadczeniu.

W oświadczeniu podkreśla się także, że w coraz większym stopniu Adwent przestaje być okresem radosnego oczekiwania na „przyjście Pana”, a staje się coraz bardziej czasem wielkich promocji, zakupów, specjalnych ofert i wielkich kampanii reklamowych. W ten sposób treści duchowe świąt bożonarodzeniowych zostają wykorzystane przez świat handlu, reklamy i kultury masowej. Zdaniem autorów oświadczenia, jest to bardzo niebezpieczne zjawisko, które „może prowadzić do poważnego osłabienia religijnego wymiaru świąt Bożego Narodzenia i głębokich zmian w naszej narodowej tradycji”.

„Wydaje się, że główny nurt współczesnej kultury masowej w pewnym stopniu wchłania elementy religijne i wykorzystuje je do własnych celów marketingowych i światopoglądowych – napisano w oświadczeniu „Wiara i tradycja” – Na początku trzeciego tysiąclecia wiary chrześcijańskiej sekularyzacja zaczyna oznaczać nie tyle eliminowanie tego, co religijne, ale raczej przekształcanie prawd i symboli chrześcijańskich w treści i zjawiska o zupełnie świeckim charakterze”, podkreślają autorzy dokumentu.

W oświadczeniu przypominają, że Ojciec Święty Benedykt XVI prosił, aby wierzący właściwie przygotowali się na spotkanie ze Słowem, które staje się ciałem. Ono „pośrodku nocy przyjdzie dla nas”, aby „zamieszkać w sercu każdego z nas””: „Aby tak się stało, musimy być otwarci i przygotować się, by Je przyjąć, chcieć zrobić Mu miejsce w nas samych, w naszych rodzinach, naszych miastach. Obyśmy, kiedy się narodzi, nie byli pochłonięci świętowaniem Bożego Narodzenia, zapominając, że główną postacią tego święta jest właśnie Ono!”, mówił Papież w Wigilię 2006 r.

Członkowie rady zachęcają, aby święta Bożego Narodzenia stały się okazją do „refleksji nad głębią osobistej więzi z Bogiem i jakością naszego życia rodzinnego” oraz do pielęgnowania i przekazywania młodemu pokoleniu polskich pięknych tradycji i zwyczajów: „Niech świętowanie tajemnicy Wcielenia Bożego Syna będzie związane z udziałem we Mszy Świętej, pojednaniem i przebaczeniem w naszych rodzinach, dobrymi rozmowami przy wigilijnym stole, przy którym śpiewa się kolędy, wyrażające naszą wspólną radość z narodzenia Dzieciątka Jezus”, piszą na zakończenie oświadczenia.

W powołanej przez bp. Liberę Radzie Społecznej zasiada kilkunastu przedstawicieli świata nauki, medycyny, mediów, władz samorządowych, organizacji pozarządowych. Zajmują się oni najbardziej aktualnymi problemami społecznymi. Przewodniczącym Rady jest ks. dr Andrzej Kobyliński.