Radzanowo k. Płocka: modlitwa za „żołnierkę wyklętą” i jej współtowarzyszy

W Radzanowie koło Płocka miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy pamięci poświęconej Elżbiecie Kozaneckiej ps. „Basia” – żołnierza 11 Grupy Operacyjnej Narodowych Sił Zbrojnych oraz innych osób zamordowanych i represjonowanych przez komunistów w latach 1945-1963. Uroczystości zainaugurowała Msza św. w intencji Ojczyzny.

Bohaterka uroczystości w Radzanowie k. Płocka – Elżbieta Kozanecka ps. „Basia” (1928-1949), miała niespełna 21 lat, gdy zginęła w walce z oddziałami Urzędu Bezpieczeństwa – Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Patriotyczną uroczystość poprzedziła Msza św. w kościele parafii pw. św. Floriana w Radzanowie. Przewodniczył jej ks. kan. Henryk Lewandowski, kapelan Stowarzyszenia Historycznego im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ. Wspólnie modlono się za Ojczyznę i wszystkich tych, którzy polegli w obronie jej wolności i niezawisłości.

Po Mszy św. na cmentarzu parafialnym w Radzanowie odsłonięto i poświęcono tablicę dedykowaną Elżbiecie Kozaneckiej ps. „Basia” i innym osobom, które zostały zamordowane i represjonowane przez komunistycznych oprawców w latach 1945-1963.

Aktu poświęcenia dokonał proboszcz parafii ks. Andrzej Kopczyński: – To oddolna inicjatywa moich parafian na czele z panem Jackiem Gackowskim, którzy pragną przekazywać historię bohaterów kolejnym pokoleniom Polaków. Cieszę się i podziwiam, że są ciągle ludzie, którym zależy na odkrywaniu historii, która przez lata była zakłamywana – przyznał duszpasterz.

Uczestnicy spotkania poznali historię związaną z śmiercią „żołnierki wyklętej” i jej towarzyszy. Odbył się także piknik historyczny, na którym Stowarzyszenie Historyczne im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ zaprezentowało pojazdy i broń z czasów walk antykomunistycznego podziemia niepodległościowego.

W uroczystości w Radzanowie wzięły udział między innymi rodziny zabitych po wojnie partyzantów, społeczność miejscowej Szkoły Podstawowej z dyrektorem Bolesławem Urbaniakiem, harcerze.

***

Elżbieta Kozanecka „Basia” (albo „Barbara”) urodziła się 8 sierpnia 1928 roku we wsi Czerniewo, w gminie Radzanowo, na terenie diecezji płockiej. Była córką Adama i Janiny. W czasie okupacji niemieckiej była kurierem Armii Krajowej. W latach 1947-1948 była początkowo współpracowniczką i łączniczką, a od maja 1948 roku – żołnierzem antykomunistycznego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) na terenie powiatów Płock, Płońsk i Sierpc. Walczyła z komunistycznymi władzami w szeregach zbrojnego oddziału NZW pod dowództwem por. Franciszka Majewskiego ps. „Słony”, a następnie pod dowództwem sierż. Wiktora Stryjewskiego ps. „Cacko”. Komuniści skazali go na 38-krotną karę śmierci, rozstrzelali i pochowali w bezimiennym grobie.

Istnieje relacja, że „Basia” podczas ucieczki pod ostrzałem odwróciła się, przyklęknęła do pozycji strzeleckiej i ciężko raniła w głowę kierującego obławą oficera. Poległa w walce we wsi Gałki (gmina Bodzanów) 8 lutego 1949 roku. Oddział został otoczony przez Urząd Bezpieczeństwa – Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego na skutek donosu jednego z mieszkańców. „Basia” otoczona przez grupę operacyjną, nie chciała dostać się w jej ręce. Razem z Ludomirem Peczyńskim „Władkiem” wybrali honorową śmierć, wysadzili się granatem. „Basia” jest jedną z głównych bohaterek filmu „Kochankowie z lasu” Arkadiusza Gołębiewskiego.