1050. rocznica chrztu Polski jednym z tematów obrad biskupów diecezjalnych

Jednym z głównych tematów obrad Rady Biskupów Diecezjalnych na Jasnej Górze będą przygotowania do 1050. rocznicy chrztu Polski. Przygotowania te – zarówno w sferze duchowej jak i materialnej – są już bardzo zaawansowane. Z tej racji przypominamy podstawowe informacje o przygotowaniach jak i obchodach przyszłorocznego jubileuszu.

Pogłębić świadomość chrztu

Przygotowania do jubileuszu chrztu Polski są jednym z głównych wątków obecnie realizowanego programu duszpasterskiego Kościoła w Polsce. Czteroletni program obowiązujący w latach 2013- 2017, nakierowany został na odnowienie tożsamości chrzcielnej Polaków. Przebiega on pod hasłem: „Przez Chrystusa, z Chrystusem, w Chrystusie. Przez wiarę i chrzest do świadectwa”.

Celem kolejnego roku duszpasterskiego 2015/16, rozpoczynającego w się w pierwszą niedzielę Adwentu (29 listopada br.) będzie odnowa życia w Chrystusie, które otrzymujemy na Chrzcie Świętym. Najważniejszymi priorytetami programu duszpasterskiego są: sakrament chrztu świętego, nowy Człowiek i duchowość chrzcielna. Hasłem roku duszpasterskiego jest „Nowe życie w Chrystusie”.

Przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP abp Stanisław Gądecki podkreśla, że ważne jest, by wątki historyczne związane z rocznicą nie przesłoniły refleksji podstawowej. Najważniejsze jest bowiem odkrycie przez dzisiejszego chrześcijanina, czym jest dla niego chrzest i jak ten dar ma on nieść w przyszłość.

Zdaniem przewodniczącego KEP „obchody tego historycznego jubileuszu muszą być przede wszystkim okazją do odnowy i pogłębienia świadomości chrzcielnej wszystkich wiernych w Polsce”. – Chodzi tu przecież o życie wieczne każdego z nas i ten aspekt ma szczególne znaczenie – dodaje.

Z kolei biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej Damian Bryl podkreśla: – Chcemy, żeby jubileusz pogłębił życie duchowe Polaków, naszą tożsamość; abyśmy bardziej uświadomili sobie, co wynika z faktu, że zostaliśmy ochrzczeni.

W archidiecezji gnieźnieńskiej 6 czerwca rozpoczęła się dziewięciomiesięczna nowenna, która ma przygotować wiernych do owocnego przeżycia przyszłorocznej 1050. rocznicy Chrztu Polski. Tematycznie nawiązuje ona do Wielkiej Nowenny kard. Stefana Wyszyńskiego, która przez dziewięć lat przygotowywała naród polski do milenijnych uroczystości 1966 roku. Tak jak wówczas, tak i teraz program nowenny nawiązuje do wielu ważnych i wciąż aktualnych zagadnień: wiary, rodziny, świętości życia, sprawiedliwości i miłości społecznej.

Głoszone w ramach nowenny katechezy chrzcielne przypomną, czym jest sakrament chrztu świętego, jakie są jego skutki i konsekwencje, jakie obowiązki mają rodzice i rodzice chrzestni.
22 listopada br. opublikowany zostanie specjalny list pasterski Episkopatu poświęcony Jubileuszowi Chrztu Polski. Biskupi podczas swych rekolekcji adwentowych na Jasnej Górze (23-26 listopada) otrzymają jubileuszową świecę dla katedr.

Uroczyste rozpoczęcie roku jubileuszowego odbędzie się we wszystkich polskich katedrach w pierwszą niedzielę Adwentu 29 listopada br. Wtedy też nastąpi przekazanie świec jubileuszowych parafiom.
Od tego czasu, w ramach lokalnych przygotowań do obchodów rocznicowych, duszpasterze będą jeszcze mocniej eksponować tematykę sakramentu chrztu: podczas liturgii pierwszych niedziel miesiąca, w trakcie rekolekcji wielkopostnych oraz w Wigilię Paschalną, kiedy to wszyscy zgromadzeni uroczyście odnawiają przyrzeczenia chrzcielne.

Bezpośrednie przygotowania: Zjazd Gnieźnieński, konferencje, szkoła

W przygotowania do rocznicy chrztu Polski wpisuje się X Zjazd Gnieźnieński. Będzie on pierwszym elementem obchodów jubileuszu w archidiecezji gnieźnieńskiej. Tym razem międzynarodowe spotkanie katolików oraz chrześcijan różnych wyznań, polityków i intelektualistów odbędzie się pod hasłem „Europa nowych początków. Wyzwalająca moc chrześcijaństwa”.

Projekt edukacyjny i materiały do szkolnych programów wychowawczych przygotował Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu. Związane z chrztem Polski materiały do nauczania historii na różnych poziomach edukacyjnych przygotowało zaś Narodowe Centrum Kultury (NCK). Komisja Duszpasterstwa KEP ma nadzieję, że programy te będą realizowane w całej Polsce, a nie tylko w archidiecezjach gnieźnieńskiej i poznańskiej.

Przygotowano też cykl konferencji naukowych, debat i innych działań popularnonaukowych. Przybliżą one polityczny, społeczny i religijny kontekst chrztu przyjętego przez Mieszka I w 966 r., a także ukażą świadomość chrztu Polski w dzisiejszym społeczeństwie.

W ramach przygotowań do rocznicowych obchodów w Poznaniu zostanie otwarta wystawa „Lux in Oriente – Lux ex Oriente: Polska i Stolica Apostolska – 1050 lat historii”. Zaprezentuje ona dzieła wypożyczone m.in. z Watykanu, w tym takie, które publicznie pokazywane są bardzo rzadko. Ekspozycja zawita także do Warszawy i Wrocławia.

Na marzec i kwiecień 2016 r. zaplanowano wystawy i konferencje poświęcone tematyce chrzcielnej i początkom państwa polskiego. Wystawy czynne będą do maja. Wśród proponowanych przedsięwzięć jest m.in. sympozjum „Chrzest Polski z perspektywy XXI wieku” i cykl czterech ekspozycji pod wspólnym tytułem „Rezydencjalne ośrodki państwa pierwszych Piastów. Poznań – Ostrów Lednicki – Gniezno”.

W kolejnych miesiącach zaplanowano wydarzenia i inicjatywy adresowane zarówno do szerokiego grona odbiorów, jak i specjalistów zainteresowanych tematem. Odbędzie się m.in. Królewski Festiwal Artystyczny, konferencja poświęcona historii milenijnych badań archeologicznych 1949-1966, ekspozycja „966 Mesico baptisatur. Chrześcijaństwo na ziemiach polskich” oraz młodzieżowy panel dyskusyjny na Ostrowie Lednickim pt. „Gdzie ochrzcił się Mieszko?”. Przypomniane zostaną także milenijne uroczystości z 1966 r.

Program przygotowań obejmuje też liczne sympozja, z których trzy odbyły się już w gnieźnieńskim Instytucie Kultury Europejskiej im. Jana Pawła II. Zorganizowano je przy współpracy Muzeum Początku Państwa Polskiego i Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

Metropolita gnieźnieński abp Wojciech Polak wskazuje na znaczenie współpracy z miastem i ze starostwem w przygotowaniach do wydarzeń rocznicowych. – Mamy nadzieję, że w wymiarach współpracy z miastem i regionem powstaną liczne wystawy, bowiem w Archiwum Archidiecezjalnym oraz Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej mamy bardzo cenne pamiątki dotyczące dziejów chrześcijaństwa na tych ziemiach. Chcemy te eksponaty udostępnić szerszej publiczności – deklaruje Prymas Polski.

Obchody centralne: łaska, wierność, posłanie

W 2013 r. został podpisany list intencyjny, zgodnie z którym jubileuszowe obchody będą miały także wymiar ogólnonarodowy. Wszystkie strony, w tym przedstawiciele kancelarii Prezydenta RP oraz Narodowego Centrum Kultury, wyraziły gotowość współorganizowania uroczystości religijnych oraz wydarzeń naukowych, kulturalnych i społecznych związanych z rocznicą chrztu Polski.

Każdy dzień obchodów centralnych od 14 do 16 kwietnia 2016 roku będzie miał swój motyw przewodni. Słowem kluczowym pierwszego dnia będzie „łaska”, zaś symbolem – światło świecy. Organizatorom chodzi o uświadomienie wiernym istoty chrztu oraz tego, że chrzest Polski oznaczał początek zarówno życia kościelnego, jak i struktur państwa. Słowem kluczem drugiego dnia będzie „wierność”, zaś symbolem – krzyż. W ostatnim dniu rocznicowych obchodów, którego głównym motywem będzie „posłanie”, zaś symbolem – woda, wszyscy wierni zostaną raz jeszcze zobowiązani do życia Ewangelią, dzielenia się nią z otoczeniem i dawania chrześcijańskiego świadectwa wszędzie tam, gdzie żyją.

Rocznicowe obchody rozpoczną się uroczystościami w Gnieźnie z udziałem Episkopatu Polski. Podczas mszy w katedrze gnieźnieńskiej, w czwartek 14 kwietnia, Episkopat będzie dziękować za chrzest Polski. Po południu biskupi udadzą się na Ostrów Lednicki na jeziorze Lednica, gdzie w czasach pierwszych Piastów znajdował się jeden z głównych ośrodków obronnych i administracyjnych ówczesnej Polski. Tam, przy palatium Mieszkowym, po raz pierwszy zabrzmi jubileuszowy dzwon, ogłaszając 1050. rocznicę chrztu Polski.

Na następne dwa dni obchody przeniosą się do Poznania. W piątek 15 kwietnia na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich planowane są uroczyste obrady Sejmu i Senatu oraz okolicznościowe przesłanie Zgromadzenia Narodowego. W tym samym miejscu zaprezentowane zostanie jubileuszowe oratorium skomponowane na zlecenie władz samorządowych. Wieczorem w katedrze poznańskiej odprawiona zostanie uroczysta msza św. z udziałem biskupów polskich oraz przedstawicieli Episkopatów z zagranicy.

Następnego dnia, 16 kwietnia, w gmachu poznańskiego seminarium odbędzie się zebranie plenarne Konferencji Episkopatu Polski. Potem zaplanowano dwa wydarzenia na Stadionie Miejskim (czyli poznańskiego Lecha): spotkanie ewangelizacyjne, które przygotowuje m.in. Zespół KEP ds. Nowej Ewangelizacji, oraz Mszę św. Dopełnieniem Eucharystii, sprawowanej także przez przedstawicieli zagranicznych episkopatów, będzie odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. W wydarzeniach na stadionie weźmie udział ok. 42 tys. wiernych – tyloma miejscami dysponuje bowiem poznańska arena. Obecni będą m.in. delegaci Polonii oraz przedstawiciele innych Kościołów chrześcijańskich, których zaproszono też do współtworzenia spotkania ewangelizacyjnego.

Podczas centralnych obchodów jubileuszowych planowane jest przekazanie symbolicznych krzyży polskim katedrom. Krucyfiksy wykonane będą z drewna dębowego – z pozostałości fortyfikacji obronnych z początków państwa polskiego. „To drewno, czarny dąb był świadkiem i chrztu, i początków naszej państwowości” – zwraca uwagę ks. Waldemar Hanas z komitetu organizacyjnego obchodów w archidiecezji poznańskiej.

Niespełna miesiąc po kwietniowych uroczystościach centralnych, 3 maja 2016 r. na Jasnej Górze zostanie ponowiony Akt oddania Polski Matce Bożej, zaś na październik 2016 r. planowana jest jubileuszowa Pielgrzymka Narodowa wiernych z Polski do Rzymu.