Rok temu zmarł abp Stanisław Nowak

Dziś, 12 grudnia przypada pierwsza rocznica śmierci abp. Stanisława Nowaka (1935-2021), czwartego biskupa diecezji częstochowskiej (1984-1992) i pierwszego arcybiskupa metropolity częstochowskiego (1992-2011).

Z tej racji w poniedziałek, 12 grudnia, o godzinie 18.00 w bazylice archikatedralnej Świętej Rodziny sprawowana będzie pod przewodnictwem abp. Wacława Depo, metropolity częstochowskiego, Msza święta w intencji śp. abp. Stanisława. Po Mszy świętej celebrans zejdzie do krypty biskupów częstochowskich, gdzie odbędzie się modlitwa w jego intencji.

Abp Stanisław Nowak urodził się 11 lipca 1935 r. w Jeziorzanach. Ukończył II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Następnie wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 czerwca 1958 r. z rąk abp. Eugeniusza Baziaka. Jako motto swojej posługi kapłańskiej obrał słowa św. Pawła Apostoła „Miłość Chrystusa przyciska nas”.

Posługę duszpasterską rozpoczął w archidiecezji krakowskiej jako wikariusz w Choczni k. Wadowic, w Ludźmierzu i Rogoźniku na Podhalu. W latach 1963-79 był ojcem duchownym w Krakowskim Seminarium Duchownym, z przerwą na studia specjalistyczne z teologii w latach 1967-71 w Instytucie Katolickim w Paryżu, uwieńczone doktoratem. Od 1971 r. kierował katedrą teologii życia wewnętrznego Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie, a od 1981 r. – Wydziału Teologicznego Papieskiej Akademii Teologicznej.

Był autorem wielu publikacji z zakresu teologii życia wewnętrznego. W 1979 r. objął funkcję rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie. Ojciec Święty Jan Paweł II mianował go biskupem częstochowskim 8 września 1984 r. Uroczystość święceń biskupich odbyła się 25 listopada 1984 r. w częstochowskiej bazylice katedralnej. Święceń biskupich udzielił kard. Józef Glemp Prymas Polski. Bp Stanisław Nowak objął kanonicznie diecezję 26 listopada 1984 r. a uroczystego ingresu do bazyliki katedralnej dokonał 8 grudnia 1984 r. Jako motto swojej posługi biskupiej obrał słowa: „Iuxta crucem Tecum stare” (Chcę pod krzyżem stać przy Tobie).

W ramach prac Episkopatu Polski był w latach 1989–1996 przewodniczącym Komisji Maryjnej. W 1990 i 1994 brał udział w Synodach Biskupów w Rzymie. W latach 1994–2001 był stałym współpracownikiem Sekretariatu Synodu Biskupów. 24 czerwca 2004 papież Jan Paweł II ustanowił go drugim wiceprzewodniczącym Papieskiej Akademii Niepokalanej.

To on był organizatorem VI Światowych Dni Młodzieży, które w 1991 r. pod przewodnictwem papieża Jana Pawła II, odbywały się na Jasnej Górze, ale także innych wydarzeń jak: Światowy Dzień Chorego w 1994 r. czy dwie peregrynacje Maryjne: figury Matki Bożej Fatimskiej oraz figury Matki Bożej z Nazaretu.

Jednym z najważniejszych dzieł pasterskich obecnego Metropolity Częstochowskiego jest odnowienie w wielu miejscach naszej archidiecezji kultu maryjnego. Arcybiskup Stanisław Nowak przyszedł w 1984 r. do Kościoła częstochowskiego z zawołaniem „Iuxta crucem Tecum stare” (Chcę pod krzyżem stać przy Tobie) i starał się od początku być wiernym tym słowom. Widomym znakiem umiłowania Maryi przez Pasterza naszej archidiecezji były liczne koronacje wizerunków Matki Bożej, zarówno koronacje diecezjalne, jak również koronacje koronami papieskimi, m.in. Matki Bożej Mrzygłodzkiej (25 sierpnia 1996 r.), Matki Bożej w Dankowie (25 maja 2002 r.), Matki Bożej Pajęczańskiej (28 maja 2005 r.), Matki Bożej Bęczkowickiej (8 września 2007).

Ważnym dziełem posługi Księdza Arcybiskupa były także kongresy eucharystyczne na terenie dawnej diecezji częstochowskiej i obecnie archidiecezji. Między innymi w nawiązaniu do II Krajowego Kongresu Eucharystycznego odbyły się w diecezji kongresy regionalne: 24 maja 1987 r. w Zawierciu, 29 czerwca 1987 r. w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sosnowcu, 13 września 1987 r. w Wieluniu, 17 września 1987 r. w Radomsku, 18 października 1987 r. w kościele św. Wojciecha w Częstochowie, 22 listopada 1987 r. w Dąbrowie Górniczej i 15 maja 1988 r. we Mstowie, 22 października 2005 r. – VIII Archidiecezjalny Kongres Eucharystyczny w Częstochowie po hasłem „Panie, zostań z Ludem Bożym Archidiecezji Częstochowskiej” na zakończenie Roku Eucharystii i w roku 80-lecia Diecezji Częstochowskiej, a także 4-5 września 2005 r. kongres w Blachowni.

Wielką troska abp. Stanisława Nowaka była i jest troska o powołania kapłańskie. To w okresie jego pasterzowania w diecezji częstochowskiej dokończona została budowa nowego Wyższego Seminarium Duchownego, rozpoczęta za bp. Stefana Bareły. Uroczystego poświęcenia seminarium dokonał Jan Paweł II dnia 15 sierpnia 1991 r. Archidiecezja otrzymała dar w postaci pierwszych błogosławionych Kościoła częstochowskiego. 13 czerwca 1999 r. Jan Paweł II beatyfikował ks. Ludwika Roch Gietyngiera i ks. Maksymiliana Binkiewicza a 5 marca 2000 r. s. Kanutę Chrobot – nazaretankę.

Arcybiskup Stanisław Nowak od początku dużą wagę przywiązywał do ewangelizacji przez środki społecznego przekazu. Przez wiele lat komentował Słowo Boże na falach archidiecezjalnego Radia „Fiat”, którego inauguracja miała miejsce 3 maja 1992 r., a początki sięgają VI Światowego Dnia Młodzieży, kiedy zaczęło funkcjonować jako pierwsza katolicka rozgłośnia radiowa w Polsce, służąc sprawom tego Dnia. Owocem posługi Słowu podjętej przez Księdza Arcybiskupa na falach eteru jest kilka tomów rozważań radiowych nad Liturgią Słowa.

Abp Stanisław Nowak ponadto opublikował swoje rozważania nt. Eucharystii i opracował modlitewniki: „Chcę pod Krzyżem stać przy Tobie”. Modlitewnik Kalwaryjski (2002 r.); „Będą patrzeć na Tego, Którego przebodli”. Modlitewnik Kalwarii Wąsowskiej (2006 r.); „Z różańcem na drogi życia za Janem Pawłem II” (2009); „Głos Męki Pańskiej z wałów Jasnej Góry” (2010); „Z młodym Jezusem w Nazarecie. Życie ukryte Pana Jezusa na tle różańca świętego” (2011), „Krzyż zwycięstwem. Crux victoria. Modlitewnik Kalwarii Praszkowskiej” (2011), „Krzyż stał się nam bramą. Myśli na Drogę Krzyżową na Przeprośnej Górce pod Częstochową” (2011), „Przez Maryję do Jezusa. Modlitewnik sanktuarium w Borownie” (2015) oraz „„Obok krzyża Jezusowego stała Matka Jego” (2015).

W lipcu 2010, po ukończeniu 75 lat złożył rezygnację z urzędu. Papież rozpatrzył ją formułą nunc pro tunc, prosząc metropolitę o kontynuowanie posługi do końca 2011. 29 grudnia 2011 papież Benedykt XVI zwolnił go z funkcji arcybiskupa metropolity częstochowskiego i mianował na ten urząd biskupa Wacława Depo.

Abp senior Stanisław Nowak zmarł 12 grudnia 2021 r. podczas sprawowanej przy jego łóżku Mszy świętej.