Rozmowy w KAI z Weiglem: Czym jest katolicyzm?

Nie roszczę sobie praw do odpowiedzi na wszelkie pytania dotyczące Kościoła – mówił autor bestsellerowej biografii Jana Pawła II George Weigel podczas „Rozmów w KAI” wokół jego najnowszej książki pt. „Czym jest katolicyzm? 10 kontrowersyjnych pytań”.

– To popularna apologia a nie teologia akademicka – wyjaśniał autor odpowiadając na uwagi panelistów o jednostronność ujęcia niektórych zagadnień. Obok autora w dyskusji zabrali głos: eseista i redaktor naczelny ewangelickiego miesięcznika „Jednota” Krzysztof Dorosz, Zbigniew Nosowski – redaktor naczelny miesięcznika „Więź” oraz teolog, ks. prof. Alfons Skowronek.
Z. Nosowski zwrócił uwagę, że przez całą książkę przewija się wątek – jak to określił – sakramentalności katolickiego spojrzenia na świat. Weigel pisze o katolickiej wyobraźni, która pozwala dostrzegać, że to co zwykłe i przyziemne może stać się przestrzenią spotkania z Bogiem. Pokazuje, że w moralności chodzi o dobro a nie o zakazy. Zmierza w końcu do stwierdzenia, że każdemu przeznaczona jest jego własna droga do świętości.
Redaktor naczelny „Więzi” zgodził się z autorem, że sednem chrześcijaństwa jest prawda o tym, iż Bóg poszukuje człowieka, ale dyskutował z jego przekonaniem wyrażonym na innym miejscu, że jest nim również „przekazanie prawdy Kościoła o sobie samym”. Z kolei K. Dorosz podkreślił, że nie tylko katolicyzm postrzega religię jako poszukiwanie człowieka przez Boga. Podobne akcenty można odnaleźć także w protestantyzmie a nawet poza chrześcijaństwem. Prelegent wskazał tu na wybitnego autora żydowskiego Heshela oraz na podobne nurty obecne w judaizmie czy islamie.
Paneliści dyskutowali także nt. relacji Kościoła do demokracji. Jak zauważył Z. Nosowski demokracja potrzebuje wartości a to Kościół je najlepiej przekazuje, kładąc tym samym podwaliny pod demokrację. Również K. Dorosz nie miał wątpliwości co do tego, że Kościół chociaż sam jest hierarchiczny to przyczynia się do demokracji. Nie zgadzał się natomiast z tezą Weigla, iż jest najważniejszą instytucją krzewiącą porządek demokratyczny. Jego zdaniem, wiele jest takich instytucji. Z kolei Weigel powołując się na społeczne nauczanie Kościoła podkreślał, że Kościół nie jest strukturą polityczną, ale opartą na wierze i zasadach religijnych. Może jednak popierać instytucje demokratyczne choć „w Kościele nie ma demokracji” – przywołał często powtarzany argument kończący wiele dyskusji.
Zdaniem teologa ks. prof. A. Skowronka w najnowszej książce Weigel zbyt wielkie znaczenie przypisuje soborowej konstytucji „Gaudium et spes” i najnowszym papieskim dokumentom a „zapomina” o jednoczącej wszystko w całość wizji Kościoła zawartej konstytucji dogmatycznej „Lumen gentium”. Zarzucił też autorowi, że zbyt mało miejsca poświęca dialogowi ekumenicznemu. W dyskusji z autorem poruszył też kwestię święceń kapłańskich kobiet – stwierdzając, że „w teologii nie ma przeciwko temu ani jednego argumentu teologicznego jest potężna tradycja, z którą trzeba się liczyć”. G. Weigel odparł na to, że ta kwestia została już rozstrzygnięta w nauczaniu Jana Pawła II. Powołał się na argument teologiczny, że Kościół nie ma władzy do udzielania kapłaństwa kobietom. Kapłan będąc ikoną Chrystusa wskazuje na relacje pomiędzy Chrystusem a Kościołem-Oblubienicą. W przypadku święcenia kobiet ten znak byłby nieczytelny.
W Polsce książka Weigla ukazała się pod zmienionym tytułem, który – według panelistów – sugeruje przedstawienie całości katolicyzmu. Oryginalny – „Prawda o katolicyzmie” – zapowiada jednak apologetyczne ujęcie tematu. Jest zaproszeniem do myślenia „po katolicku”, odpowiedzią dla, tych „których wiara szuka zrozumienia” – wyjaśniał swój zamysł autor. – Ma służyć ludziom, którzy chcą pogłębić swoją wiarę. Chcę pomóc spotkać się tym ludziom z Kościołem jako wspólnotą uczniów Chrystusa.
52-letni George Weigel jest jednym z najpoważniejszych komentatorów życia religijnego i publicznego w USA. Stale współpracuje z „Washington Post” i „Los Angeles Times”. Na co dzień pracuje w Ethics and Public Policy Center w Waszyngtonie. Jest autorem kilkunastu książek na temat nauki społecznej Kościoła oraz moralnych podstaw polityki i ekonomii. Jego znakomita biografia Papieża Jana Pawła II „Świadek nadziei” stała się światowym bestsellerem. W Polsce Weigel znany był już wcześniej jako autor książki „Ostateczna rewolucja. Kościół sprzeciwu a upadek komunizmu”.