Rozpoczynają się obchody 120-lecia obecności grekokatolików Austrii

Z udziałem arcybiskupa większego kijowsko-halickiego Swiatosława Szewczuka w dniach 7-12 listopada odbywają się w Innsbrucku i Wiedniu obchody ponad wiekowej obecności grekokatolików ukraińskich na ziemi austriackiej. W pierwszym z tych miast są to obchody 120. rocznicy przybycia studentów-teologów na tamtejszy uniwersytet, w stolicy Austrii zostanie odsłonięta tablica ku czci arcybiskupa wiedeńskiego kard. Theodora Innitzera, który organizował pomoc dla ofiar klęski głodu na Ukrainie w latach trzydziestych XX wieku.

Podczas pobytu w stolicy Tyrolu zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK) spotka się z głową tego kraju związkowego Georgiem Willim, jak również ze studentami i pracownikami kolegium jezuickiego „Canisianum”, wchodzącego w skład miejscowego uniwersytetu. Weźmie ponadto udział w liturgiach i panichidzie (nabożeństwie żałobnym) za dusze wszystkich wiernych, duchownych i biskupów, zmarłych na tych ziemiach, jak również w kilku innych wydarzeniach.

W dniach 8-10 bm. odbędą się w Innsbrucku główne uroczystości z okazji 120. rocznicy przybycia teologów ukraińskich na studia na tamtejszym uniwersytecie i wspólnoty ukraińskiej do tego miasta i regionu. W intensywne przygotowania do tego wydarzenia włączył się m.in. kapłan archidiecezji lubelskiej, wybitny teolog na tamtejszym uniwersytecie i były dziekan miejscowego wydziału teologicznego ks. prof. Józef Niewiadomski, Z okazji rocznicy powstało dwujęzyczne wydanie książkowe – zbiór artykułów, będący w istocie pierwszym pogłębionym badaniem obecności Ukraińców w Tyrolu. Autorami tekstów są doktoranci z Ukrainy, studiujący w Innsbrucku i dwie dziennikarki ze Lwowa, mieszkające obecnie w tym austriackim mieście.

Zdaniem jednej z nich, dr. Lidii Melnyk, w książce nie tylko opisano drogi życiowe wielu czołowych postaci KGK, duchowych przywódców narodu, którzy w różnych okresach kształcili się w Innsbrucku, jak bł. ks. Klemens Szeptycki, Nykyta Budka, Andrij Iszczak, kardynałowie Josyf Slipyj i Myrosław Lubacziwśkyj, ale także przeanalizowano dokładnie tworzenie się wspólnoty ukraińskiej wokół studentów teologii i innych wydziałów tamtejszego uniwersytetu Leopolda Franciszka.

Pierwsi dwaj młodzi ukraińscy kapłani, księża Josyf Żuk i bazylianin Anastazy Kałysz przybyli na studia teologiczne do Innsbrucka, pod opieką ówczesnego greckokatolickiego biskupa stanisławowskiego Andrzeja Szeptyckiego w październiku 1899 r. Ten pierwszy pełnił później posługę duszpasterską w Stanach Zjednoczonych, będąc założycielem i pierwszym zwierzchnikiem grekokatolików ukraińskich w tym kraju.

Obaj studenci nie tylko zapisali chlubną kartę w dziejach UKGK, ale też zapoczątkowali ponad stuletnią tradycję obecności grekokatolików w jednym z najlepszych ośrodków myśli teologicznej, jakim był w tamtych czasach (i jest do dzisiaj) Uniwersytet Leopolda Franciszka w Innsbrucku. To właśnie wokół studentów teologii zaczęła się stopniowo tworzyć wspólnota ukraińska, która stała się szczególnie liczna w latach powojennych, gdy ratując się przed zagładą ze strony reżimu sowieckiego w Tyrolu znalazły schronienie setki ukraińskich polityków i ludzi kultury.

Społeczność ta, skupiona przy kaplicy świętych Włodzimierza i Olgi, również dziś jest bardzo aktywna. Obchodom rocznicowym będzie przewodniczył abp Swiatosław Szewczuk. Przewidziano m.in. okolicznościową akademię na uniwersyteckim wydziale teologii oraz dwie uroczyste liturgie: po niemiecku w miejscowej katedrze i po ukraińsku w dawnej siedzibie „Canisianum”, w którym uczyli się ukraińscy studenci.

W Wiedniu, dokąd abp. Szewczuka zaprosił miejscowy arcybiskup metropolita kard. Christoph Schőnborn, zostanie m.in. wręczony po raz pierwszy niedawno ustanowiony Order Metropolity Andrzeja Szeptyckiego.

Jezuickie Kolegium „Canisianum” w Innsbrucku założył w 1562 niderlandzki jezuita św. Piotr Kanizjusz (1521-97), zwany „Apostołem Niemiec” w okresie reformacji. W 1856 tę placówkę naukową i nauczającą włączono w struktury Uniwersytetu w Innsbrucku. Obecny budynek-siedzibę kolegium wzniesiono w latach 1910-11, gdy rektorem uczelni był prof. Michael Hofmann i od tamtego czasu liczy się oficjalnie czas istnienia tej instytucji. W 1938, gdy Austrię zajęły Niemcy, wcielając ją do III Rzeszy, kolegium zamknięto, a wznowiło ono działalność w 1945 r.

W „Canisianum” kształcili się księża i i biskupi nie tylko UKGK, lecz również innych Kościołów katolickich obrządku bizantyjskiego.