Rzeszów: kongregacje kapłańskie o nadużyciach seksualnych

Problem pedofilii, problem wykorzystywania seksualnego przez księży, to jest przede wszystkim problem duchowy i moralny – mówił księżom diecezjalnym i zakonnym zebranym na kongregacjach kapłańskich w Rzeszowie i Jaśle ks. Józef Augustyn SJ.

20 października 2018 r. od 9.00 do 12.00 w Domu Diecezjalnym Tabor w Rzeszowie i od godz. 13.00 do 16.00 w Domu Parafialnym przy parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle, odbyły się kongregacje kapłańskie dla wszystkich księży pracujących w diecezji rzeszowskiej. W czasie kongregacji duchowni wysłuchali wykładu ks. Józefa Augustyna SJ, profesora nadzwyczajnego Akademii Ignatianum w Krakowie, pt. „Wyzwanie i odpowiedzialność księży w sytuacji kryzysu Kościoła spowodowanego nadużyciami seksualnymi osób duchownych wobec dzieci i młodzieży”.

Prelegent skoncentrował się na wymiarze eklezjalnym, moralnym i duchowym problematyki (o wymiarze socjologicznym pedofili w marcu 2017 r. mówił ks. Adam Żak SJ, koordynator ds. ochrony dzieci i młodzieży przy Konferencji Episkopatu Polski).

Ks. Augustyn zwrócił uwagę na zmieniające się warunki, w których funkcjonuje Kościół: „Mamy do czynienia z szalonym rugowaniem humanizmu, moralności, religii i duchowości. (…) Toczy się walka o wartości. Nie jest tak, że prawa strona jest «za», a lewa «przeciw». To jest bardziej złożone i dlatego nie możemy utożsamiać walki duchowej z walką polityczną. Jednym z największych osiągnięć Jezusa i Jego Ewangelii jest oddzielenie religii od polityki” – mówił ks. Augustyn.

Zwracając uwagę na kryzys Kościoła, jako jedną z przyczyn prelegent wymienił odejście od duchowości na rzecz struktur. „Wizja Kościoła oparta na rozbudowanych, silnych strukturach społecznych kończy się. (…) Pedofilia pokazuje niemoc struktur pozbawionych ducha. Nie można też poradzić sobie z pedofilią tylko w ramach struktur i administracji” – podkreślił.

Zdaniem ks. Augustyna omawiając zjawisko pedofilii należy zwrócić uwagę na destrukcyjne działanie niemoralności. „Niemoralność jest w moim odczuciu podstawowym źródłem destabilizacji emocjonalnej i psychicznej współczesnego człowieka. Tego się nie bada we współczesnej psychologii i psychiatrii, nie ma woli żeby zbadać w jaki sposób niemoralność wpływa na życie, ale jest to wpływ bardzo duży. (…) Pedofilia jest związana z niewiernością w sferze seksualnej, ale zaczyna się znacznie głębiej. To zdrada Jezusa Chrystusa” – mówił.

Wskazując na wyjście z kryzysu ks. Augustyn skupił się m.in. na mistycznej wizji Kościoła. „Wyjściem z problemu pedofilii jest mistyczna wizja Kościoła, powrót do mistycznej więzi z Jezusem. Problem pedofilii, problem wykorzystywania seksualnego przez księży, to jest przede wszystkim problem duchowy i moralny”. Jako rozwiązanie zaproponował radykalizm w podejściu do Ewangelii, czystość serca, przejrzystość życia, budowanie zdrowych relacji, które pomogą przeżywać samotność oraz właściwe proporcje w spojrzeniu na siebie. „Potrzebujemy pokory. Miejmy trochę pokornego dystansu do siebie. Wbrew pozorom ludzie się nami nie interesują, często nie wiedzą jak się nazywamy, nie szukają nas. Ludzie szukają pokoju serca, szukają Boga” – zauważył.

Jezuita odniósł się także do diagnozy papieża Franciszka, który wiąże wykorzystywanie seksualne nieletnich z nadużyciem władzy, sumienia i klerykalizmu. „To znakomita intuicja. Papież uderza w Kościół dworski. Mówi, że Watykan jest ostatnim dworem jaki się ostał na świecie. (…) Warto wyciągnąć z tego wnioski i być otwartym na te i inne sugestie papieża, aby nie patrzeć na Kościół tylko z naszej perspektywy” – zachęcał.

Nawiązując do krytyki działań Kościoła w odniesieniu do pedofilii oraz głosów, że problem jest niewspółmiernie nagłaśniany jezuita powiedział: „Nie możemy robić wrażenia, że to nie nasz problem, albo żalić się, że nas atakują. Odbieramy za swoje” – podkreślił.

Po przerwie ks. Paweł Synoś, delegat biskupa ds. formacji stałej kapłanów, przypomniał program formacji, a ks. Piotr Steczkowski, kanclerz Kurii Diecezjalnej, zapoznał zebranych z komunikatami poszczególnych wydziałów Kurii Diecezjalnej.

Podsumowania całego spotkania dokonał bp Jan Wątroba. Ordynariusz diecezji rzeszowskiej, nawiązując do wypowiedzi ks. Józefa Augustyna SJ, odniósł się do m.in. do sytuacji ofiar wykorzystywania seksualnego, które w pierwszej kolejności powinny być otoczone troską i wsparciem. Biskup zachęcił również do udziału w spotkaniach formacyjnych, które obejmują adwentowy i wielkopostny dzień skupienia, kongregacje, spotkanie formacyjne dla księży poszczególnych roczników i rekolekcje kapłańskie. „Nie żałujmy czasu na spotkania formacyjne. To też jest nasza obrona” – powiedział biskup.

Analogiczne spotkanie dla księży z południowej części diecezji odbyło się po południu w Domu Parafialnym przy parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle.