Sakra i ingres bp. Trochanowskiego – zwierzchnika nowej diecezji greckokatolickiej

W katedrze pw. Opieki Przenajświętszej Bogurodzicy w Olsztynie odbyły się 23 stycznia święcenia biskupie oraz ingres Arkadiusza Trochanowskiego, biskupa nowo utworzonej diecezji greckokatolickiej – olsztyńsko-gdańskiej. Uroczystości przewodniczył arcybiskup większy kijowsko-halicki Światosław Szewczuk, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK). Współkonsekratorami byli arcybiskup przemysko-warszawski Eugeniusz Popowicz i biskup pomocniczy eparchii samborsko-drohobyckiej na Ukrainie Hryhorij Komar. Z powodu choroby nie mógł przybyć biskup wrocławsko-koszaliński Włodzimierz Juszczak.

Na wstępie liturgii odczytano po łacinie bullę papieża Franciszka, powołującą ks. Arkadiusza Trochanowskiego na biskupa nowo powstałe eparchii. Następnie nominat złożył wyznanie wiary, potwierdzone własnoręcznym podpisem, po czym przy dźwiękach pieśni „Mnohaja lita” [kościelny odpowiednik „Sto lat” u wschodnich chrześcijan] został ubrany w biskupie szaty liturgiczne i rozpoczął wraz z abp. Szewczukiem i pozostałymi biskupami i księżmi sprawowanie liturgii.

W kazaniu abp Szewczuk zaznaczył, że „droga do utworzenia nowej eparchii była wypełniona krwią męczeństwa, łzami wysiedleńców i wygnańców, niesamowitymi wysiłkami przeciwstawienia się komunistycznym represjom oraz żmudną pracą w organizowaniu życia duchowego i kulturalnego na tych terenach”. Zwrócił uwagę, że wielu wiernych Kościoła greckokatolickiego nie jest jeszcze objętych siecią parafii i wspólnot, „zagubiło się w nowych warunkach emigracji i poszukiwaniach pracy w tym nowym i dotychczas nieznanym nam «postkoronawirusowym świecie»”.

Kaznodzieja podziękował m.in. organom władzy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej za otwartość i pomoc w utworzeniu tej nowej eparchii, za wsparcie, jakie otrzymują wierni przybywający z Ukrainy, a także „za gotowość wyciągnięcia pomocnej dłoni naszemu biskupowi Arkadiuszowi w powodzeniu jego duszpasterskiej misji”. Na zakończenie życzył nowemu władyce pomocy Bożej i opieki [Pokrowa] Matki Bożej w jego posłudze.

Po zakończeniu liturgii abp S. Szewczuk wręczył nowo wyświęconemu biskupowi pastorał, życząc mu jednocześnie owocnego kierowania powierzoną mu eparchią. Życzenia, gratulacje i pozdrowienia złożyli mu również m.in. metropolita warmiński abp Józef Górzyński, zaznaczając, że bp Trochanowski rozpoczyna nową kartę w dziejach Kościoła na Warmii i Mazurach obu obrządków, prezydent RP Andrzej Duda (jego list odczytał min. Paweł Szrot z Kancelarii głowy państwa), przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki (list odczytał ks. Paweł Rytel-Andrianik), który zaprosił nowego członka episkopatu do aktywnego udziału w jego pracach, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, przedstawiciele duchowieństwa metropolii greckokatolickiej w Polsce, zakonu bazylianów, diecezji mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, władz administracyjnych i samorządowych miasta i województwa, wspólnoty ukraińskiej w naszym kraju, konsul generalny Ukrainy w Gdańsku inni.

Na zakończenie krótko przemówił nowo wyświęcony biskup, dziękując Bogu, papieżowi i abp Szewczukowi za powołanie kapłańskie i za nominację i prosił o modlitwę w intencji jak najlepszego pełnienia swej posługi.

Uroczystość dzisiejszą poprzedził dzień wcześniej obrzęd „najmenuwannia” [ogłoszenia mianowania], polegający na odczytaniu dekretu mianowania nowego biskupa oraz złożeniu przezeń wyznania wiary i przysięgi wierności.

Bp Trochanowski powiedział w rozmowie z KAI, że nie wyobraża sobie bycia urzędnikiem, biurokratą. „Zawsze byłem duszpasterzem i to chcę dalej realizować. Pragnę być zawsze jak najbliżej wiernych, spotykać się z nimi, rozmawiać, dzielić ich troski, problemy i przez to jak najlepiej ewangelizować” – zapewnił pierwszy biskup diecezji olsztyńsko-gdańskiej. Zwrócił uwagę, że jako duszpasterz wiele razy rozmawiał z ludźmi dalekimi od Kościoła i religii. „Z tych spotkań wyniosłem fundamentalne przekonanie, że jedną z najważniejszych rzeczy jest ich wysłuchanie, a dopiero później próba udzielenia odpowiedzi na ich wątpliwości i poszukiwania. Nie można się od nich odsuwać, krytykować, ale trzeba ich wysłuchać, pomóc i prowadzić do Jezusa Chrystusa” – powiedział biskup.

Kościół greckokatolicki w Polsce tworzy metropolia przemysko-warszawska. W jej skład wchodzą trzy jednostki: archieparchia (archidiecezja) przemysko-warszawska, którą kieruje abp Eugeniusz Popowicz oraz eparchie (diecezje): wrocławsko-koszalińska, której ordynariuszem jest bp Włodzimierz Juszczak i utworzona 25 listopada ub.r. olsztyńsko-gdańska, w której rządy objął dziś biskup Arkadiusz Trochanowski.

Ukraiński Kościół Greckokatolicki (UKGK) jest jednym z ponad dwudziestu Kościołów wschodnich (Kościołów sui iuris) pozostających w pełnej łączności z rzymską Stolicą św. Piotra. Każdy z nich wywodzi się z jednej z pięciu wschodnich tradycji liturgicznych: antiocheńskiej, aleksandryjskiej, bizantyjskiej, chaldejskiej i ormiańskiej.

Kościół ten, nazywany także Kościołem bizantyjsko-ukraińskim, ma swoje korzenie w Unii Brzeskiej, zawartej przez część biskupów prawosławnej metropolii kijowskiej z Kościołem rzymskim w 1596 w Brześciu nad Bugiem, następnie zatwierdzonej przez papieża Klemensa VIII. Zwierzchnikiem UKGK jest arcybiskup większy kijowsko-halicki Światosław Szewczuk (od 25 marca 2011 roku).

Jest to najliczniejszy katolicki Kościół wschodni, a tworzą go wierni obrządku bizantyjskiego zamieszkujący Ukrainę oraz bardzo liczna diaspora na wszystkich kontynentach, przede wszystkim w Ameryce Północnej (Kanada i USA) i Południowej, w Europie Zachodniej i w Australii (według „Annuario Pontificio 2018” było ich 3 839 763 na Ukrainie i 663 475 na obczyźnie, razem 4 503 238). W sumie w UKGK na początku 2021 36 eparchii i egzarchatów oraz posługuje w nim 53 biskupów.

***

Arkadiusz Trochanowski urodził się w łemkowskiej rodzinie przesiedleńców z „Akcji Wisła” 6 stycznia 1973 w Szprotawie (woj. lubuskie) jako syn Jana i Olgi, pochodzących z Brunar Niżnych i Wawki w Zachodniej Łemkowszczyźnie. Uczęszczał do szkoły podstawowej i średniej w Szprotawie. Po maturze wstąpił do Seminarium Duchownego w Lublinie i odbywał tam formację kapłańską. Studia filozoficzno-teologiczne w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim ukończył w 1998 roku. Uzyskał tytuł magistra teologii. Na diakona wyświęcił go w Szprotawie 19 sierpnia 1998 ówczesny metropolita przemysko-warszawski abp Jan Martyniak.

Jako diakon posługiwał w latach 1998-99 w parafii greckokatolickiej w Legnicy. W okresie od 1998 do 2002 kontynuował studia specjalistyczne na Papieskim Wydziale Teologicznym (PWT) we Wrocławiu. W tym czasie był też stypendystą w Instytucie Katechetyczno-Językowym w Gaming (Austria).

Święcenia kapłańskie przyjął z rąk biskupa wrocławsko-gdańskiego Włodzimierza Juszczaka OSBM 29 lipca 2000 we Wrocławiu, po czym pracował duszpastersko w parafiach: Wrocław, Środa Śląska, Oława, Oleśnica, Jelenia Góra i Wałbrzych. W święto Przemienienia Pańskiego 19 sierpnia (według tradycji wschodniej) 2001 został mianowany proboszczem w parafiach w Wałczu i Szczecinku.

W 2002 uzyskał tytuł licencjata kościelnego w dziedzinie teologii. W latach 2002-04 odbywał studia doktoranckie na PWT we Wrocławiu. W roku 2012 obronił doktorat z ekumenizmu na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu na podstawie rozprawy doktorskiej pt. „Odnowienie jedności Metropolii Kijowskiej ze Stolicą Apostolską w nauczaniu Jana Pawła II”.

Od roku 2006 był członkiem rady kapłańskiej, od 2010 – protoprezbiterem (dziekanem) koszalińskim. W chwili ogłoszenia go biskupem 25 listopada 2020 był także dyrektorem Wydziału ds. duszpasterstwa dzieci i młodzieży eparchii wrocławsko-gdańskiej, od 2003 – duszpasterzem sportowców oraz redaktorem czasopisma „Błahowist” – miesięcznika Kościoła greckokatolickiego w Polsce. Podczas posługi w Szczecinku wraz z parafianami wybudował cerkiew, która została poświęcona w roku 2015, za co został odznaczony krzyżem z ozdobami. Zna języki polski, ukraiński, angielski i niemiecki.