Sandomierz: konferencja na temat konserwacji wnętrz wczesnogotyckiej katedry

Podczas konferencji pt: „Konserwacja wnętrz perły wczesnogotyckiej architektury sakralnej – bazyliki katedralnej w Sandomierzu – etap 1” zorganizowanej 7 kwietnia w Sandomierzu naukowcy podsumowali dotychczasowe prace konserwatorsko-renowacyjne wykonane w całej wschodniej części świątyni. Patronat nad trzydniowym sympozjum objął ordynariusz sandomierski bp Krzysztof Nitkiewicz.

W konferencji uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ambasadora Norwegii, uczelni wyższych, konserwatorzy zabytków, parlamentarzyści, samorządowcy oraz zaproszeni goście.

Otwierając sympozjum bp Nitkiewicz wskazał na Boże natchnienie, które towarzyszy artystom. Odnosząc się do teologicznego aspektu sakralnych malowideł w katedrze sandomierskiej podkreślił, że „sztuka bizantyjska przepełniona jest misterium paschalnym”.

– W Kościele Wschodnim cała liturgia: sakramenty, nabożeństwa, poświęcenia, śpiewy, malowidła stanowią jedną całość. W niezwykły sposób liturgia ziemska łączy się z liturgią niebieską i wychwala Trójcę Świętą – podkreślił ordynariusz.

Konserwatorzy oraz historycy sztuki w swoich wystąpieniach wskazali na unikatowość i historyczną wartość sandomierskich bizantyjsko-ruskich malowideł, ufundowanych na początku XV w. przez króla Władysława Jagiełłę.

Prof. Władysław Zalewski z Międzyuczelnianego Instytutu Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki w Krakowie podkreślił, że przeprowadzona konserwacja pozwoliła na pełne ujawnienie autentyczności XV-wiecznego malowidła bizantyjskiego.

– Podkreślić trzeba, że bizantyjscy malarze stanęli przed zupełnie nowym zadaniem umieszczenia malowideł typu bizantyjskiego w architekturze gotyckiej. Dobrze wywiązali się z tego zadania, idealnie dopasowując swoje kompozycje do zachodniej świątyni – mówił prof. Zalewski.

Dr hab. Małgorzata Smorąg-Różycka z Instytutu Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego zwróciła uwagę to, że wszystkie sandomierskie malowidła wykonane zostały według tradycji artystycznej wschodniego malarstwa sakralnego.

– Sandomierskie malowidła wykonane zostały zgodnie z ukształtowaną w świecie kultury bizantyjskiej zasadą ideowego zespolenia treści przedstawień z symboliką i liturgiczną funkcją poszczególnych części wnętrza świątyni, wszelako dostosowaną do doktrynalnej wykładni prawd wiary i liturgii obrządku rzymsko-katolickiego. Freski bizantyjsko-ruskie ufundowane przez króla Władysława Jagiełłę unaoczniają ponadczasową wartość kulturowej koegzystencji i wyznaniowej tolerancji – podkreśliła Smorąg-Różycka.

Całkowita wartość konserwacji wnętrz wczesnogotyckiej katedry wyniosła ponad 3,5 mln euro. Sfinansowanie prac konserwatorskich było możliwe dzięki środkom udzielonym w 85 proc. w ramach Trzeciego Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Sandomierza, Parafii Katedralnej i Diecezji Sandomierskiej. Prace konserwatorskie były przeprowadzone przez Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki.

W piątek o godz. 16.30 w Muzeum Diecezjalnym zostanie otwarta wystawa „Ikony Sandomierskie”, następnie o godz. 18.00 w Katolickim Domu Kultury odbędzie się koncert Ukraińskiego Narodowego Chóru Miasta Moskwa.

W sobotę 9 kwietnia o godz. 10.00 odbędzie się sympozjum na temat sztuki sakralnej chrześcijańskiego Wschodu z udziałem gości z Polski i z zagranicy. Referaty wygłoszą: o. prof. Jakov Kulič SI, ks. prof. Laszlo Puskas, ks. dr Zygfryd Kot oraz kustosz Urszula Stępień.

O godz. 12.00 z udziałem przedstawicieli Konferencji Episkopatu Polski oraz reprezentantów Kościołów Wschodnich Eucharystii będzie przewodniczył nuncjusz apostolski w Polsce, abp Celestino Migliore, zaś homilię wygłosi abp Jan Martyniak, metropolita przemysko-warszawski obrządku bizantyjsko-ukraińskiego.