Sandomierz: obraz przedstawiający króla Jagiełłę odkryto kapitularzu bazyliki katedralnej

Obraz przedstawiający króla Władysława Jagiełłę w zbroi, na którą zarzucono królewski płaszcz w kolorze czerwonym odkryto w kapitularzu sandomierskiej bazyliki katedralnej. Natrafiła na niego Urszula Stępień, kustosz Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu, podczas przeglądania archiwalnego zapisu inwentarzowego pochodzącego z sandomierskiej świątyni.

Według wstępnych oględzin ustalono, że malowidło przedstawiające polskiego monarchę, można datować na pierwszą połowę XVI wieku. Na zachowanym obrazie widać tylko połowę arkady. Kustosz Urszula Stępień przypuszcza, że to część jakiejś większej całości. Możliwa jest, jej zdaniem, także hipoteza, że pierwotnie istniała para portretów reprezentacyjnych króla i królowej.

Dokładny czas powstania obrazu będzie jednak dopiero znany po gruntowanych badaniach, przeprowadzonych w pracowni konserwatorskiej Zamku Królewskiego na Wawelu.

Głowę polskiego monarchy zdobi koroną, a w ręce trzyma berło. Wizerunek króla namalowano prawdopodobnie w warsztacie krakowskim, tradycyjną techniką tempery na drewnie. Obraz jest pionowy i ma 225 x 79 cm.

Według kustosz Urszuli Stępień, obecność wizerunku monarchy w sandomierskiej kolegiacie nie jest przypadkowa. Sandomierska kolegiata odgrywała bowiem w Królestwie Polskim bardzo ważną rolę. Potwierdzają to ufundowane przez Jagiełłę bizantyjskie freski, doskonale zachowane w prezbiterium katedry.

Portretem zainteresowało się Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu. Po spotkaniu jego przedstawicieli z ordynariuszem sandomierskim bp Krzysztofem Nitkiewiczem, zapadła decyzja o przewiezieniu dzieła do pracowni konserwatorskiej na Wawelu. Tam zostanie ono dokładnie przebadane i oczyszczone.

Po zakończeniu zabiegów renowacyjnych, obraz od połowy lipca br. będzie prezentowany na jubileuszowej wystawie grunwaldzkiej na Zamku Królewskim w Krakowie pod nazwą „Na znak świetnego zwycięstwa”.

W komnatach zamku wawelskiego będzie można także podziwiać sandomierski relikwiarz drzewa krzyża świętego, nazywany często „grunwaldzkim”. To właśnie ten krzyż przekazał osobiście do kolegiaty w Sandomierzu król Władysław Jagiełło po wielkim zwycięstwie nad Krzyżakami do jakiego doszło 15 lipca 1410 roku. Po zakończeniu wystawy grunwaldzkiej na Wawelu, obraz powróci do Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu.

Sandomierska katedra z tytułem, Bazyliki Mniejszej, nadanej w 1960 r. przez Ojca Świętego Jana XXIII, znajduje się w parafii katedralnej pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

W X i XI w. na miejscu dzisiejszej świątyni znajdował się drewniany kościół pw. Św. Mikołaja, który rozebrany został pod koniec XI wieku. W drugiej połowie wieku XII staraniem króla Kazimierza Sprawiedliwego wzniesiono kolegiatę romańską pw. Najświętszej Maryi Panny, którą uroczyście poświęconą w 1191 r. Kościół ten został zniszczony w czasie najazdu tatarskiego w 1259 r.

Obecna świątynia wybudowana w stylu gotyckim została w czasach króla Kazimierza Wielkiego ok. 1360 r. Uroczyście poświęcono ją 1382 r. Wśród naukowców panuje przekonanie, że w sandomierskiej świątyni, tuż po zwycięstwie w bitwie grunwaldzkiej, odbyło się nabożeństwo dziękczynne z udziałem króla i rycerstwa Ziemi Sandomierskiej, tak jak to miało miejsce w katedrze wawelskiej.

(Apis)