Sandomierz: powrócił z konserwacji dokument lokacyjny wystawiony w 1286 r.

Odnowiony dokument lokacyjny wystawiony w 1286 roku przez księcia Leszka Czarnego zaprezentowany został 3 czerwca w sandomierskim Muzeum Diecezjalnym – Domu Długosza. Bp Krzysztof Nitkiewicz przekazując jego kopię burmistrzowi Sandomierza podkreślił, że wpisuje się on w niezwykłą historię grodu nad Wisłą, a jego mieszkańcy są jej kontynuatorami. Oryginał można oglądać na specjalnie przygotowanej muzealnej wystawie.

Akt nadania praw miejskich przechowywany przez wieki w archiwum sandomierskiej Kapituły Katedralnej został poddany we wrześniu 2010 r. pracom konserwatorskim w Zakładzie Konserwacji Papieru i Skóry przy Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu pod kierunkiem prof. Elżbiety Jabłońskiej dzięki pomocy władz Sandomierza. Został dokładnie oczyszczony, a następnie zabezpieczony przed dalszym niszczeniem.

Podczas prezentacji odnowionego dokumentu ordynariusz sandomierski bp Krzysztof Nitkiewicz podkreślił jego znaczenie historyczne oraz odniesienie dla współczesności.

– W dziejach naszego królewskiego grodu nie brakowało jednocześnie momentów rozkwitu i chwały. Tędy ciągnęły szlaki handlowe na wschód, tutaj rezydowali książęta i królowie, tutaj przybywały poselstwa, także ze Stolicy Świętej – mówił bp Nitkiewicz.

– Dokument lokacyjny wpisuje się w tą niezwykłą historię, a my jesteśmy jej kontynuatorami. Mamy moralny obowiązek troski o wszystkie pamiątki po minionych czasach, tym bardziej, że nie da się budować przyszłości bez zakorzenienia w tradycji – podkreślił ordynariusz.

Z kolei ks. prał. Waldemar Gałązka, podkreślił to, że dokument lokacyjny należy do najważniejszych w dziejach naszego miasta.

– Dzięki niemu można odtworzyć organizację samorządową, jaką dawało prawo lokacyjne, struktury i powinności samorządu miejskiego. Lokacja miast dawała im samorząd i nowoczesna strukturę. Lektura tego dokumentu sugeruje wcześniejszą lokację miasta i istnienie wcześniejszego dokumentu, który został prawdopodobnie zniszczony podczas najazdu tatarskiego – mówił ks. prał. Gałązka.

Dokument został wystawiony w 1286 roku przez księcia Leszka Czarnego dawał podstawę do przeniesienia osadnictwa z rejonu kościoła pw. Św. Jakuba i Św. Pawła na obecne wzgórza miejskie. Miasto zostało lokowane na prawie magdeburskim. Wspomniany przywilej umożliwiał tutejszym mieszkańcom prawo składu towarów wraz z obowiązkiem zatrzymywania się wszystkich kupców podążających na ówczesne Węgry i Ruś.

Mieszczanie sandomierscy posiadali także prawo do pobierania cła od przepraw, kontroli żeglugi rzecznej oraz budowy stałego mostu na Wiśle. Miasto posiadało również prawo bicia własnej monety. Zgodnie z dokumentem lokacyjnym, kościołem parafialnym została wówczas świątynia pw. Św. Piotra.