Sandomierz: uczczono 75. rocznicę akcji „Burza” i bitwy pod Pielaszowem

Przyznanie pośmiertnie przez prezydenta RP wysokich odznaczeń państwowych dwóm żołnierzom AK z obwodu sandomierskiego, uroczyste Msze św. oraz wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych złożyły się na uczczenie 75. rocznicy akcji „Burza” i bitwy pod Pielaszowem. Uroczystości odbyły się w miniony weekend w Sandomierzu i Pielaszowie.

Obchody rocznicy rozegrania jednej z największych bitew Armii Krajowej na Sandomierszczyźnie rozpoczęły się na Zamku Królewskim. Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, dr hab. Krzysztof Szwagrzyk pośmiertnie odznaczył Krzyżem Oficerski Orderu Odrodzenia Polski śp. kpt. Tadeusza Kucharskiego pseudonim. „Rzewuski” i Krzyżem z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości śp. kpr. pchor. Jerzego Tadeusza Kucharskiego pseudonim „Lis”. W imieniu poległych odznaczenia odebrali ich wnukowie.

W kościele pw. św. Józefa odprawiono Mszę św. za poległych żołnierzy Armii Krajowej poległych pod Pielaszowem. Mszy św. przewodniczył ks. Jerzy Dąbek, proboszcz parafii. We wspólnej modlitwie wzięli udział parlamentarzyści, władze samorządowe, kombatanci, poczty sztandarowe oraz przedstawiciele Wojska Polskiego.

– Kościół św. Józefa jest miejscem wyjątkowym dla upamiętniania bitwy pod Pieleszowem. W minionych latach ta parafia była oparciem dla kombatantów. Ksiądz Zygmunt Niewadzi ówczesny proboszcz wspierał ich nie tylko duchowo, ale także organizacyjnie. Pomagał przy opiece nad miejscami pochówku i pamięci – wyjaśniał Robert Piwko z Delegatury IPN w Kielcach.

Burmistrz Sandomierza Marcin Marzec stwierdził, że rocznica bitwy pod Pielaszowem to jedno z najważniejszych wydarzeń patriotycznych, jakie w ciągu roku odbywają się w mieście.

– W bitwie zginął kwiat młodzieży sandomierskiej. To nasi przodkowie, to nasi mieszkańcy ginęli w obronie Sandomierza, w obronie kraju. Winni jesteśmy im wielki szacunek – podkreślał burmistrz Marcin Marzec.

Na cmentarzu katedralnym odmówiona została modlitwa oraz złożone zostały wieńce na mogile poległych pod Pielaszowem. Wieczorem zorganizowane zostało wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych na dziedzińcu Zamku Królewskiego.

Także w niedzielę w godzinach popołudniowych została odprawiona Msza św. w Pielaszowie w miejscu, gdzie rozegrała się bitwa między oddziałami Armii Krajowej w wojskami Wermachtu.

W bitwie zginęło około 70 osób, głównie młodych ludzi z Sandomierza i okolicznych gmin. Była ona częścią akcji „Burza”. Jak podkreślał Robert Piwko, nadrzędnym celem tych spotkań jest przypomnienie postaci bohaterskich żołnierzy Armii Krajowej uczestników i ofiar bitwy, ale także ofiar represji. Jak również osób, które w okresie późniejszym troszczyły się o to, aby pamięć o bitwie pod Pieleszowem nie zginęła.

Kpt. Tadeusz Kucharski „Rzewuski” w okresie I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1918 r. jako ochotnik wstąpił do Legii Akademickiej. Walczył na froncie ukraińskim, m.in. w obronie Lwowa, pod Kamionką Strumiłową, Żółkwią, Sokolnikami. W 1920 r. został mianowany na stopień podporucznika. W latach 1921‒1929 r. służył w szeregach 4 pułku saperów w Sandomierzu.

W latach trzydziestych XX w. pełnił wysokie funkcje w Wojsku Polskim. Od 1930 r. był kierownikiem Zarządu Fortecznego w Toruniu. Następnie w 1936 r. został przeniesiony na Wybrzeże. Tam pełnił obowiązki zastępcy szefa fortyfikacji Wybrzeża Morskiego w Gdyni. W czasie wojny obronnej 1939 r. dowodził 16 batalionem saperów, który stanowił część 16 Dywizji Piechoty. Po zakończeniu działań zbrojnych wrócił do Sandomierza i włączył się w działalność struktur polskiego podziemia niepodległościowego.

Kpt. Tadeusza Kucharskiego uznaje się za ostatniego komendanta Obwodu AK Sandomierz. W grudniu 1944 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Po opuszczeniu aresztu „bezpieki” w Lublinie wrócił do Sandomierza. W ostatnich latach życia zmagał się problemami zdrowotnymi. Zmarł w 1952 r. Jego ciało spoczywa na cmentarzu katedralnym w Sandomierzu. W listopadzie 2018 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pośmiertnie odznaczył Kapitana Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Kpr. pchor. Jerzy Tadeusz Kucharski „Lis” podczas okupacji wraz z rodzicami i siostrą mieszkał w Sandomierzu. Pracował, a jednocześnie włączył się w działalność konspiracyjną. Uczestniczył w tajnym nauczaniu jako uczeń gimnazjum i liceum. Był żołnierzem Podobwodu AK Sandomierz. W ramach akcji „Burza” służył w szeregach batalionu kpt. Ignacego Zarobkiewicza „Swojaka”. Zginął w trakcie bitwy pod Pielaszowem 30 VII 1944 r.. Jego ciało zostało złożone w masowym grobie. Wiosną 1945 r. zostało ekshumowane i przeniesione na cmentarz katedralny w Sandomierzu.