Sesja naukowa o Papieżu – „pielgrzymie pokoju”

Jan Paweł II, choć jest budowniczym i głosicielem pokoju, nie jest pacyfistą. Jego postawa idzie dużo dalej – uważa o. Pasquale Borgomeo SJ. Dyrektor Radia Watykańskiego był gościem specjalnym międzynarodowej konferencji naukowej na Uniwersytecie Warszawskim.

Sesja rozpoczęła centralne obchody IV Dnia Papieskiego pod hasłem: Jan Paweł II – pielgrzym pokoju. Podobnie jak w poprzednich latach sesja naukowa zorganizowana przez Fundację Dzieło Nowego Tysiąclecia we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim zgromadziła znanych ludzi nauki, którzy w swoich wystąpieniach odnieśli się do tematu tegorocznego Dnia Papieskiego z perspektywy różnych dyscyplin nauki. Wykładom przysłuchiwali się m.in. Prymas Polski kard. Józef Glemp i nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk. Obecni byli seminarzyści, siostry zakonne oraz młodzież.

Nuncjusz apostolski w Polsce *abp Józef Kowalczyk* otwierając obrady stwierdził, że Jan Paweł II tak bardzo zabiega o pokój, gdyż wyrósł w klimacie systemu, który chciał walczyć o pokój siłą. Pokoju jednak nie wprowadza się siłą i gwałtem ale na drodze dialogu i perswazji – zaznaczył nuncjusz. „Osiągniemy pokój – wychowując do pokoju” – przywołał jeden z papieskich apeli. Dodał też, że Jan Paweł II wzywa nas, abyśmy budowali pokój zaczynając od siebie – od wewnętrznego pokoju sumienia.

– Pontyfikat Jana Pawła II jest już okresem specjalnym, choć jeszcze nie zamkniętym – okresem znaczącym w historii świata, a nie tylko w historii Kościoła – uważa *prof. Władysław Bartoszewski*, były minister spraw zagranicznych. Jako historyk przypuszcza nawet, że za kilkadziesiąt lub więcej lat obecny okres w historii świata i Kościoła będzie nazywany czasem Jana Pawła II.

Prof. Bartoszewski zaznaczył, że Stolica Apostolska ma wiele osiągnięć w polityce międzynarodowej, która nie jest nigdy celem samym w sobie, tylko narzędziem, zapewniającym – na wszelkie możliwe sposoby – realizację celu Kościoła: prowadzenia działalności ewangelizacyjnej. Podkreślił, że Kościół pragnie mieć dobre stosunki dyplomatyczne ze wszystkimi państwami, by zapewnić w nich jak najlepsze warunki dla swej działalności misyjnej i duszpasterskiej.

Z kolei *o. Jan A. Kłoczowski OP* zwrócił uwagę, iż papieska refleksja o pokoju ma dwa istotne aspekty: z jednej strony dotyczy relacji międzynarodowych, z drugiej zaś pokoju wewnętrznego. Autentyczny pokój jest owocem sprawiedliwości – przypominał nauczanie Jana Pawła II.

Kończąc swoje wystąpienie polemizował z opinią, że „Polscy nie słuchają Papieża”. – Chciałbym żeby jakaś kompetentna instytucja przebadała Polaków i stwierdziła, jaki wpływ na pokojowe przemiany okresu Solidarności miało nauczanie papieskie? Być może okazałoby się, że wbrew pozorom Polacy bardzo mocno biorą sobie do serca nauczanie Jana Pawła II? – skonkludował.

Zdaniem głównego gościa konferencji *o. Pasquale Borgomeo SJ*, który towarzyszył Papieżowi we wszystkich podróżach apostolskich, Jan Paweł II, choć jest budowniczym pokoju, to nie jest pacyfistą. Pacyfistyczny nie jest też Kościół, tak bardzo moblilizowany przez niego do działań na rzecz pokoju. „Dywizje Papieża” – jak twierdzi o. Borgomeo – stanowią „kobiety i mężczyźni, którzy w ciszy modlą się i pracują, ożywiani mocną wiarą i konkretną wielkodusznością, uważający za znacznie skuteczniejszą dla zapewnienia pokoju w świecie inteligencję serca niż »inteligentną broń«”.

W ocenie dyrektora watykańskiej rozgłośni, Jan Paweł II jest jedyną postacią na światowej scenie, która nie będąc uwarunkowana żądnym cząstkowym interesem, mając pełną wolność Proroka, który przemawia w imieniu Boga, przynaglany troską o każdego człowieka, może wiarygodnie wskazywać drogę pokoju.

Prelegent zaznaczył też, że Jan Paweł II, z głęboką intuicją i nadzwyczajną konkretnością wskazuje na przebaczenie jako na nieodzowny warunek budowania kultury pokoju. – Aby usunąć mur resentymentów i uprzedzeń, aby rozbroić ducha rewanżu, a nawet zemsty, konieczny jest pierwszy krok ze strony tego kto prosi o przebaczenie i przebacza – dodał o. Borgomeo.

Jak zauważył, Jan Paweł II nie proponuje kultury przebaczenia tylko chrześcijanom ale swoje przesłanie kieruje do wszystkich ludzi dobrej woli, wszystkich, którzy autentycznie kochają pokój.

Gość z Watykanu podkreślił też, że Jan Paweł II, będąc budowniczym i prorokiem pokoju nigdy nie przestał potępiać i w dalszym ciągu potępia terroryzm, bez pobłażliwości i bez dwuznaczności.

– W odróżnieniu od możnych tego świata – mówił o. Borgomeo – Papież poszukuje przyczyn terroryzmu i stara się wskazywać politykom drogę jasnej i uczciwej refleksji nad sposobem prowadzenia walki z terroryzmem, będącej alternatywą dla odwoływania się do siły militarnej. Dla niego dialog jest podstawową drogą budowania pokoju, i bardziej jeszcze niż metodą jest kulturą, która wyrasta z korzeni teologicznych, antropologicznych i etycznych. Zawsze sprzeciwiał się stanowisku głoszącemu, że wojna może być sposobem rozwiązywania konfliktów.

– Żyjemy w takim okresie historii ludzkości – mówił o. Borgomeo – kiedy prawdziwymi realistami są prorocy, którzy wierzą w Boga i są zatroskani losami człowieka. Prorocy tacy jak Jan Paweł II dostrzegają i głoszą, że sprawiedliwość, solidarność i dialog są nie tylko niezbędnymi warunkami budowania pokoju, ale stają się wręcz nieodzowne dla przetrwania naszej planety.

Sesję zakończyła dyskusja panelowa nt. „Media w służbie pokoju”, którą poprowadził *ks. Krzysztof Ołdakowski SJ* a wzięli w niej udział m.in. *ks. Andrzej Koprowski SJ*, *Katarzyna Kolenda-Zaleska* i *Maria Wiernikowska*.