Siemianowicie Śląskie: Tablica upamietaniająca polską rodzinę, która uratowała 70 Żydów

W ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką (24 marca) katowicki oddział IPN ufundował tablicę upamiętniającą rodzinę Kobylców z Michałkowic (obecnie Siemianowic Śląskich-Bytkowa), która od jesieni 1943 r. do stycznia 1944 r. z narażeniem życia w swoim domu ukrywała ok. 70 osób narodowości żydowskiej.

Tablica pierwotnie miała zostać odsłonięta 24 marca w Zespole Szkół Sportowych w Siemianowicach Śląskich (w budynku Szkoły Podstawowej nr 8 przy Placu Skrzeka i Wójcika 4), ale ze względu na pandemię wirusa COVID-19 została zamontowana dzisiaj – 20 marca. Uroczystość odsłonięcia z udziałem: członków rodziny Kobylców, zaproszonych gości i uczniów szkoły odbędzie się w terminie późniejszym. Szkoła Podstawowa nr 8 jest oddalona ok. 400 metrów od historycznego budynku, w którym w czasie II wojny światowej znalazło schronienie kilkadziesiąt osób narodowości żydowskiej.

W sierpniu 1943 r. Niemcy przeprowadzili likwidację getta w Sosnowcu i Będzinie. Osoby w nich przebywające miały zostać wywiezione do niemieckiego obozu KL Auschwitz. Nielicznym udało się przetrwać te działania dzięki ukryciu w tajnych bunkrach.

Po ucieczce z getta osoby te trafiały do kryjówek znajdujących się na terenie Górnego Śląska. Jedna z nich znajdowała się w domu Rodziny Kobylców w Michałkowicach. Dom przy ul. Stabika 4 zamieszkiwali Karolina i Piotr Kobylec wraz z dziećmi. Jeden z synów – Mieczysław – bez wiedzy rodziców ukrył u siebie młodą żydowską dziewczynę. Gdy tajemnica wyszła na jaw, podjęto decyzję o budowie bunkra w kuchni pod podłogą. Kryjówka była wyposażona w wentylację i światło elektryczne oraz przygotowane miejsca do spania. Spora powierzchnia dawała schronienie kilkunastu osobom, choć zdarzało się, że przebywało w niej nawet kilkadziesiąt osób. Szacuje się, że od jesieni 1943 r. do stycznia 1944 r. przeszło przez nią ok. 70 Żydów, wśród nich znaleźli się młodzi członkowie ruchu oporu: Kasia Szancer, Fela Katz, Shmuel Ron i Chajka Klinger. W pomoc tym osobom zaangażowali się również sąsiedzi z okolicznych domów, którzy włączyli się w aprowizację.

Żydzi z kryjówki w Michałkowicach starali się o przerzut na Słowację i Węgry, aby stamtąd dostać się już bezpośrednio na Bliski Wschód. W organizację transportu na Słowację zaangażował się Mieczysław Kobylec. Dzięki jego staraniom na Słowację udało się przedostać kilkunastu grupom.

10 stycznia 1944 r. Mieczysław Kobylec został zatrzymany z jedną z grup, aresztowany i wysłany do KL Auschwitz. W tym samym czasie aresztowano Piotra, Wiktora i Alojzego Kobylców. Piotr trafił do KL Auschwitz, a Mieczysława przeniesiono stamtąd do KL Gross-Rossen, gdzie przebywał aż do wyzwolenia obozu.
Dzięki staraniu Żydów ocalonych w Michałkowicach Piotr, Karolina, Mieczysław, Klara i Wiktor zostali uhonorowani Medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata.

24 marca – jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów – jako nowe święto państwowe od 2019 r. i ma w celu upamiętnienie Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.