Skalbmierz: upamiętniono ofiary pacyfikacji z 1944 r. – jednej z największych na Ponidziu

Mieszkańcy Skalbmierza i okolic w trakcie kilkudniowych obchodów upamiętnili ofiary pacyfikacji miasta z dnia 5 sierpnia 1944 r., gdy niemiecki okupant wspierany przez siły ukraińskie, zamordował 86 Polaków, w tym 11 kobiet i 17 dzieci. Zabijano w bestialski sposób – część osób została spalona żywcem. Okupanci nie oszczędzili zabudowy. Ogień strawił 60 procent budynków. W intencji ofiar sprawowano Mszę św., odbyło się też modlitewne spotkania na miejscowym cmentarzu.

Główne obchody 79. rocznicy zbrodni odbyły się przy pomniku upamiętniającym martyrologię mieszkańców, gdzie złożono wiązanki kwiatów i zapalano symboliczne znicze pamięci.

Uroczystość zgromadziła licznie przybyłych mieszkańców, polityków, samorządowców, kombatantów, przedstawicieli miejsko-gminnych i powiatowych instytucji oraz rodziny poległych i pomordowanych.

W intencji ofiar odprawiona została uroczysta Msza św. w skalbmierskiej świątyni. Przewodniczył jej proboszcz ks. Marian Fatyga, przypominając w homilii daninę krwi, którą złożył Skalbmierz i zobowiązania wynikające z tego faktu dla współczesnych.

Obecny na uroczystości Piotr Wawrzyk, wiceminister spraw zagranicznych zauważył, że tragiczne wydarzenia były częścią walki o tzw. Republikę Pińczowską, obszar, który partyzantom polskim udało się wyzwolić spod władzy niemieckiej.

Burmistrz skalbmierski Marek Juszczyk przypomniał cykl skalbmierskich obchodów, odbywanych w poszczególnych wioskach. – Trwaliśmy na refleksyjnych spotkaniach w Sielcu-Biskupim, Rosiejowie, a wczoraj w Szarbii Zwierzynieckiej. Dziś pochylamy się nad ofiarą złożoną za wolność w Skalbmierzu. To tu rozegrała się największa bitwa na terytorium tzw. Republiki Partyzanckiej. – mówił.

W Skalbmierzu odbył się akt dekoracji medalami „Pro Patria”. Odznaczenie jest nadawane od 2011 r. przez szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Trafia do osób szczególnie zasłużonych w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. Medale otrzymali: ks. proboszcz Marian Fatyga, burmistrz Skalbmierza Marek Juszczyk, Kamil Włosowicz – zastępca burmistrza oraz Leszek Śmiech, przewodniczący Rady Miasta i Gminy w Skalbmierzu.

W ramach uroczystości miało także miejsce spotkanie modlitewne na Cmentarzu Wojskowym, na którym spoczywają żołnierze i partyzanci, polegli w bitwie o Skalbmierz, 5 sierpnia 1944 roku. Wydarzeniom towarzyszyła wystawa o przebiegu II wojny światowej na ziemi skalbmierskiej.

Z kolei w przeddzień uroczystości rocznicowej delegacja samorządu Miasta i Gminy Skalbmierz wraz z ks. prob. Marianem Fatygą udała się do Kościelca oraz Gorzkowa na miejsce wiecznego spoczynku trzech poległych w bitwie o Skalbmierz żołnierzy, a także na grób kapitana Franciszka Pudy, pseudonim „Sokół”, który spoczywa na cmentarzu parafialnym w Skalbmierzu.

Na cmentarzu w Kościelcu spoczywają: kapitan Franciszek Kozłowski, pseudonim „Brzoza II” i podporucznik Stanisław Grudzień, pseudonim „Ramzes”, natomiast na cmentarzu parafialnym w Gorzkowie spoczywa podporucznik. Józef Szymon Pajączek, pseudonim „Lemis”.