Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy

„Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy” to tytuł filmu dokumentalnego ukazującego losy duchownych towarzyszących polskim żołnierzom aresztowanym i zgładzonym przez NKWD. Specjalny pokaz odbył się w środę wieczorem w Pałacu Arcybiskupów Warszawskich.

W uroczystej prezentacji filmu wzięli udział m. in. kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, Tomasz Siemoniak, minister obrony narodowej, bp Józef Guzdek biskup polowy WP oraz bp Jerzy Pańkowski, prawosławny ordynariusz wojskowy. Film wyreżyserowany przez Tomasza Bardoscha powstał przy współpracy stacji religia.tv i Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Jednym z głównych motywów filmu są losy katolickiego kapelana wojskowego, ks. Jana Ziółkowskiego i jego bratanicy Barbary Tarkowskiej, która poświęciła swoje życie odkrywaniu tajemnic związanych ze zbrodnią katyńską. Niedawno ukazała się książka, prezentująca owoc jej pracy związanej z upowszechnianiem wiedzy na temat kapelanów pomordowanych w Katyniu i innych miejscach na Wschodzie.

– Od trzech lat realizujemy filmy, które łączy tematyka patriotyczno-wojskowo-religijna – mówił podczas pokazu ks. Kazimierz Sowa, dyrektor stacji religia.tv. – Wszystko zaczęło się od filmu "Ksiądz na wojnie" mówiącym o pracy kapelanów na misji w Afganistanie, w ubiegłym roku realizowaliśmy film "Węgierskie serce" o Polakach, m. in. żołnierzach internowanych na terenie Węgier po wrześniu 1939 roku, a dziś chcemy zaprezentować film, który opowiada o losie kapelanów zamordowanych w Katyniu – powiedział.

Ks. Sowa podkreślił, że przez ten dokument twórcy chcieli pokazać nie tylko ostatni etap posługi kapelanów II Rzeczpospolitej, który zakończył się tragiczną śmiercią, ale również zaprezentować, że kapelani w sposób naturalny towarzyszyli żołnierzom przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego. – Ten film jest wyrazem hołdu, dla wszystkich, którzy na drodze swego kapłańskiego życia wytrwali do końca przy swoich żołnierzach i ginęli wraz z nimi w dołach śmierci – powiedział.

Dyrektor religii.tv podziękował Barbarze Tarkowskiej za pomoc i udostępnienie wielu dokumentów, bez których ten film z całą pewnością nie mógłby powstać. Przypomniał, że efektem pracy Barbary Tarkowskiej jest książka poświęcona duchownym zamordowanym na Wschodzie.

Ks. Sowa podkreślił, że film posiada walor ekumeniczny i prezentuje posługę kapelanów wszystkich wyznań, obecnych w ówczesnym Wojsku Polskim, którzy zginęli w Katyniu. – Decydując się na prowadzenie pracy duszpasterskiej także w obozach jenieckich podzielili losy swoich żołnierskich współbraci i ponieśli śmierć w lasach Katynia, Ostaszkowa, Miednoje i szeregu innych miejsc kaźni na Wschodzie – powiedział.

Film oparty jest na publikowanych często po raz pierwszy oryginalnych pamiątkach po zamordowanych kapelanach wojskowych, wspomnieniach ich bliskich oraz dokumentach historycznych gromadzonych w Muzeum Katyńskim, Ordynariacie Polowym i Memoriale – Polskim Cmentarzu Wojskowym w Katyniu. Zdjęcia do filmu były realizowane latem 2013 r. na terenie Polski (Warszawa, Kraków) i Rosji (Katyń, Kozielsk, Smoleńsk).

– Jestem bardzo poruszony tym filmem – mówił po projekcji minister Tomasz Siemoniak. Szef resortu obrony podkreślił, że wraz z kadrą dowódczą stara się, "aby wojsko polskie było bliskie tradycji katyńskiej" i przypomniał, że wyrazem tego jest powstające Muzeum Katyńskie, tworzone jako oddział Muzeum Wojska Polskiego. – Ten film choć skromny w środkach wyrazu naprawdę jest bardzo poruszający, przypomina, że ofiarami zbrodni katyńskiej byli także kapelani, którzy trwali przy swoich żołnierzach. Pokazuje też jak rodziny pomordowanych dbają o pamięć o nich i jak w czasach PRL próbowali ożywiać tę pamięć. Film ten jest też hołdem dla tych wszystkich, którzy tyle zrobili, aby pamięć o ofiarach Katynia nie przeminęła – powiedział.

Film dokumentalny „Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy” miał już swoją premierę telewizyjną 17 września w religii.tv, ale jak zapowiadają twórcy w tym roku będzie jeszcze kilkakrotnie zaprezentowany na antenie stacji.