Snarski: trudno pojąć, jak chrześcijanin może głosić poparcie dla kary śmierci

„Katolicki sprzeciw wobec kary śmierci pokazuje prawdziwe piękno chrześcijaństwa, opowiadając się za miłością wobec każdego człowieka i jego życia” – mówi dr Tomasz Snarski, adiunkt w Katedrze Prawa Materialnego i Kryminologii na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego i autor książki „Kościół katolicki wobec kary śmierci. Między prawem a filozofią i teologią”. Prawnik, odnosząc się do wypowiedzi premiera Morawieckiego, wskazuje, że „trudno pojąć, jak chrześcijanin może dzisiaj racjonalnie głosić poparcie dla kary śmierci”.

Premier Mateusz Morawiecki, odpowiadając na pytania internautów podczas noworocznego wydania Q&A na Facebooku, powiedział: „generalnie uważam, że z tą karą śmierci należałoby ją przemyśleć i nie postępować pochopnie tak jak współczesny świat, żeby szybko ją wyeliminować. Moim zdaniem za najcięższe przestępstwa kara śmierci powinna być dopuszczalna”. Dodał, że jako zwolennik kary śmierci nie zgadza się w tej kwestii z nauczaniem Kościoła katolickiego.

– Wypowiedź premiera Morawieckiego o karze śmierci przekonuje o tym, że wiara coraz bardziej staje się przedmiotem instrumentalizacji władzy. Mamy w Polsce rząd, który deklaruje przywiązanie do wartości chrześcijańskich, ale niestety tylko do pewnego momentu, to jest do sytuacji, w której nie trzeba iść „pod prąd”. Tymczasem katolicki sprzeciw wobec kary śmierci pokazuje prawdziwe piękno chrześcijaństwa, opowiadając się za miłością wobec każdego człowieka i jego życia. Nikogo nie można ostatecznie przekreślić, nikomu nie można odmówić przyrodzonej godności osobowej. I nie ma to żadnego związku z usprawiedliwieniem jakiegokolwiek przestępstwa. Potępiamy czyny, a nie sprawcę jako człowieka – to jest podstawą katechizmu – wyjaśnia w rozmowie z KAI mecenas Tomasz Snarski, odnosząc się do wypowiedzi premiera Morawieckiego.

Prawnik podkreśla, że takie podejście jest oczywiście niezwykle trudne, „ale zarazem tryskające chrześcijańskim spojrzeniem na człowieczeństwo”. – Spojrzeć na tego „najgorszego” z miłosierdziem. Naprawdę trudno w tym kontekście pojąć, jak chrześcijanin może dzisiaj racjonalnie głosić poparcie dla kary śmierci, nie popadając w sprzeczność z nauczaniem Kościoła. Warto dodać, że komentowana wypowiedź jest też po prostu przejawem populizmu penalnego, gdyż przedstawia karę śmierci za najpoważniejsze przestępstwa jako rozwiązanie proste i skuteczne, podczas gdy w rzeczywistości to instytucja bezcelowa, okrutna, nieetyczna i sprzeczna z fundamentalnymi europejskimi standardami ochrony praw człowieka – wskazuje dr Snarski.

– Premier nie może o tym nie wiedzieć, więc rodzi się pytanie: czemu ma służyć ta wypowiedź, jeśli nie pobudzaniu pewnych odwetowych reakcji i wprowadzaniu kontrowersji do dyskusji nad prawem karnym. Tymczasem dzisiaj potrzeba rzetelnej, merytorycznej debaty nad kształtem prawa karnego, z tym, że kierunek zmian winien być dokładnie odwrotny niż chcieliby tego rządzący, przynajmniej z perspektywy chrześcijańskiej. Powinniśmy szukać rozwiązań sprzyjających pojednaniu, naprawieniu krzywdy, zwiększeniu praw ofiar, a także zwiększenia skuteczności systemu dotychczasowego środków reakcji karnej. To żmudna praca, wymagająca nakładów finansowych i wysiłku intelektualnego, a nie pustych, a zarazem niebezpiecznych, niehumanitarnych haseł o eliminacji sprawcy – mówi dr Snarski.

***
Tomasz Snarski (ur. 1985) jest adiunktem w Katedrze Prawa Materialnego i Kryminologii na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, autorem książek: „Debata Hart – Fuller i jej znaczenie dla filozofii prawa” (2018), „Wróblewski” (2020), „Kościół katolicki wobec kary śmierci. Między prawem a filozofią i teologią” (Więź, 2021), a także tomów poezji: „Przezpatrzenia” (2012), „Werblista” (2016), „Żmuty” (2021). Jest członkiem Zespołu Laboratorium „Więzi”. Prowadzi wideoblog „Morze prawa”, poświęcony zagadnieniom z pogranicza prawa karnego, filozofii i praw człowieka.