Spotkanie o twórcy Centrum Dialogu – ks. Józefie Sadziku

„W jego towarzystwie czułem się wywyższony, to znaczy podjęty na jego poziom moralny, o którym nie wątpiłem ani przez chwilę” – pisał Czesław Miłosz o ks. Józefie Sadziku. O przyjaźniach i intelektualnym dorobku działającego we Francji pallotyna rozmawiano w słynnej sali przy rue Surcouf w Paryżu podczas spotkania pt. „Ks. Józef Sadzik – dzieło i dramat twórcy Centre du Dialogue”. Fragmenty tekstów ks. Sadzika, jego listy do Herberta oraz wspomnienia o nim autorstwa Czesława Miłosza i Jana Lebensteina przeczytał aktor Andrzej Chyra.

Swoją drogę z pallotynami ks. Józef Sadzik rozpoczął już jako 13-latek. Urodzony w podkrakowskich Sułkowicach w 1946 roku wstąpił do Małego Seminarium Collegium Marianum Pobożnego Stowarzyszenia Misyjnego (tak do 1947 nazywało się Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego) w Kleczy Dolnej koło Wadowic. Po święceniach kapłańskich, które przyjął z rąk kard. Stefana Wyszyńskiego został skierowany na studia do Fryburga Szwajcarskiego, które zakończył w 1962 r. doktoratem nt. estetyki Martina Heideggera –  przypomniała Monika Florek-Mostowska, wiceprezes Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej Salvatti.pl, współorganizatora spotkania.

Przedstawiając biogram ks. Sadzika. Ks. Marek Wittbrot związany z paryskim Centre du Dialogue zaznaczył, że osobami, które kształtowały jego myślenie i teologiczną wrażliwość w czasie studiów był pallotyn, ks. Michał Kordecki oraz dominikanin o. Józef Maria Bocheński, a w Paryżu ważnymi osobami dla Sadzika byli Jerzy Giedrojć i Zygmunt Hertz.

Barbara Sułek-Kowalska, dziennikarka i wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego podkreślała, że gdyby nie ks. Sadzik, nie doszłoby do wielu ważnych i twórczych spotkań między duchownymi a światem kultury i sztuki. ­ – Kultura stała się dla ks. Sadzika terenem misyjnym. Spośród największych tuzów emigracyjnej kultury to on i tylko on dokonał tego niebywałego dzieła jakim była integracja twórców kultury z kraju i emigracji. Ich bezpośrednie spotkania z wielkim pożytkiem dla samej kultury i dla Polaków w kraju i na emigracji.

Fragmenty tekstów ks. Sadzika, jego listy do Herberta oraz wspomnienia o nim autorstwa Czesława Miłosza i Jana Lebensteina przeczytał aktor Andrzej Chyra.

Podczas spotkania przypomniano, że Centrum Dialogu, które stworzył było ważnym miejscem spotkań polskiej emigracji intelektualnej, a także przestrzenią dialogu z osobami o innych światopoglądach czy wyznaniach. Upatrywał bogactwo w różnorodności i uważał, że nie trzeba przekonywać innych do własnych poglądów, ale tworzyć przestrzeń, w której można razem działać. Swoją osobowością przyciągał artystów i intelektualistów, nawet niewierzących, z którymi spędzał czas na długich rozmowach. Wielu z nich dzięki temu odnajdowało własną drogę do Boga.

Zainspirował Czesława Miłosza m. in. do przetłumaczenia Księgi Psalmów, Księgi Hioba i Apokalipsy św. Jana. Przekonał Jana Lebensteina, by w Sali Centre du Dialogue stworzył witraż obrazujący sceny z Apokalipsy. Malarz opatrzył też swoimi dziełami bibliofilskie wydanie Apokalipsy św. Jana w tłumaczeniu Miłosza. Przypomniano słynną kolekcję „Znaki czasu” – dzieła teologów, podejmujące tematykę aktualną zgodnie z soborowym wezwaniem badania „znaków czasu” w tłumaczeniu na język polski.

– Wyjątkową publikacją tej serii były „Zapiski więzienne” kard. Stefana Wyszyńskiego, po raz pierwszy przedstawione w takiej formie w języku polskim i choć wysyłane do Polski drogą nieoficjalną, to rozchwytywane jak przysłowiowe „świeże bułeczki” – powiedziała Barbara Sułek-Kowalska. Publicystka przypomniała – wyrażaną już w 2016 roku – propozycję, aby ks. Józef Sadzik został pośmiertnie uhonorowany Orderem Orła Białego.

Spotkanie zostało zorganizowane w ramach jubileuszu 50-lecia pallotyńskiego Centre du Dialogue w Paryżu.

Ks. Józef Sadzik (1933 – 1980), pallotyn, filozof, redaktor, tłumacz, publicysta, redaktor czasopisma „Nasza Rodzina”, założyciel wydawnictwa Éditions du Dialogue, twórca Centre du Dialog. W latach 1957-1962 studiował we Fryburgu szwajcarskim. Po obronie doktoratu we Fryburgu, został przeniesiony do Francji. Mieszkał najpierw w Osny pod Paryżem, potem w stolicy. W 1966 r. założył jedno z najbardziej zasłużonych wydawnictw emigracji Editions du Dialogue. Był jego dyrektorem i w pierwszym okresie jedynym pracownikiem. W 1973 r. uruchomił działalność Centre du Dialogue, które działa do dzisiaj i jest przestrzenią spotkań ludzi szeroko pojętej kultury, nauki i sztuki.