Stolica Apostolska i Kościół w Polsce na Światowy Dzień Ubogich

Ojciec Święty Franciszek w liście apostolskim „Misericordia et misera” na zakończenie Roku Miłosierdzia ustanowił Światowy Dzień Ubogich, który będziemy obchodzić w całym Kościele każdego roku w 33. Niedzielę Zwykłą. W tym roku 19 listopada. W zamyśle Ojca Świętego ten dzień jest najbardziej właściwym przygotowaniem do przeżycia Uroczystości Chrystusa Króla Wszechświata, który utożsamia się „z maluczkimi i ubogimi, a osądzi nas z uczynków miłosierdzia” (por. Mt 25, 31-34).

Na I Światowy Dzień Ubogich, który w tym roku będziemy przeżywać 19 listopada, Ojciec Święty wystosował specjalne orędzie, któremu nadał tytuł: „Nie miłujmy słowem, ale czynem”. Tytuł tego orędzia będzie jednocześnie stanowić hasło tego dnia.

W orędziu tym Papież ukazuje znaczenie tego Dnia, a także nakreśla kierunki konkretnych działań, których celem jest świadczenie miłosierdzia ubogim. Wskazuje, że najważniejszym motywem dla czynów miłosierdzia jest fakt, że Bóg pierwszy nas umiłował, „dając całego siebie”. Czyny miłosierdzia ożywiają naszą wiarę. Papież podkreślił też, że czyny miłosierdzia nie mają być tylko doraźnymi gestami pomocy, ale powinny prowadzić do prawdziwego spotkania z ubogimi, które przełamuje ich samotność. W tym spotkaniu, w bliskości z ubogimi dotykamy samego Chrystusa, który się z nimi utożsamia. (W ten sposób dajemy odpowiedź na Komunię sakramentalną otrzymaną w Eucharystii). Tak rozumianą kulturę spotkania z ubogimi, którzy mogą nas w ten sposób ewangelizować, powinniśmy –jako wierzący- uczynić swoim stylem życia.

Dlatego, w związku z tym Dniem, Ojciec Święty poprosił wszystkie wspólnoty chrześcijańskie (zarówno duchownych jak i wiernych świeckich), by zaangażowały się w przygotowanie takich przyjacielskich spotkań przy wspólnym stole. Zachęca też, abyśmy ubogich, zwłaszcza z najbliższego otoczenia, z sąsiedztwa, przyjęli przy naszym stole jako uprzywilejowanych gości, „aby mogli się stać mistrzami, którzy pomogą nam żyć spójnie wiarą”. Takie spotkania winna poprzedzać wspólna modlitwa i udział w Eucharystii.

W podobny sposób sam Ojciec Święty będzie przeżywał Światowy Dzień Ubogich. W sobotę, tj. 18 listopada, spotka się z ubogimi na wspólnej modlitwie w Bazylice św. Wawrzyńca w Rzymie, a w niedzielę 19 listopada po Mszy św., której będzie przewodniczył w Bazylice św. Piotra i modlitwie Anioł Pański uda się z ubogimi na obiad w Auli Pawła VI).

Przykład i zachęta Ojca Świętego znajdzie także swój wyraz w przeżywaniu tego Dnia w poszczególnych diecezjach i parafiach. Z tej okazji biskupi diecezjalni wystosowali też specjalne odezwy do wiernych.

Apostolstwo miłosierdzia aktualnie realizowane przez Kościół w Polsce

W ciągu roku działalność charytatywną Kościoła w Polsce podejmuje ponad 800 instytucji, które realizują 5 tysięcy różnego rodzaju dzieł, z których pomoc dociera do 3 milionów potrzebujących. W tych dziełach w szczególny sposób uczestniczy Caritas Polska w łączności z Caritas Diecezjalnymi wraz z 5 tysiącami Parafialnych Zespołów Caritas oraz Szkolnymi i Akademickimi Kołami Caritas, których jest już blisko 2 tys. 700. Łącznie posługuje w Polsce ok. 100 tysięcy wolontariuszy Caritas. Trzeba też tu wspomnieć, że w te dzieła pomocy, z których korzystają dzieci, rodziny, chorzy, niepełnosprawni, starsi, bezdomni, ofiary wojny, uchodźcy, emigranci oraz mieszkańcy krajów Trzeciego Świata, spontanicznie i z ogromnym zaangażowaniem włączają się niemal wszyscy wierzący.

Do tych dzieł podejmowanych na rzecz dzieci i młodzieży należy m.in. „Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom”, w ramach którego tylko w ubiegłym roku rozprowadzono ponad 3 miliony świec. Dochód z ich sprzedaży został rozdysponowany przez diecezjalne Caritas na świetlice socjoterapeutyczne, dożywianie, pomoc w edukacji i letni wypoczynek, a w tym roku także na wsparcie dzieci uchodźców z Syrii i Iraku.

W Polsce funkcjonuje 180 świetlic socjoterapeutycznych Caritas dla dzieci i młodzieży, a także działają 32 ośrodki dla matek z dziećmi. Ogromną popularnością cieszą się przedświąteczne akcje „Tak, pomagam!”, w których tylko w ubiegłym roku wzięło udział 20 tysięcy wolontariuszy i zebrano ok. 900 ton artykułów spożywczych, które zostały przeznaczone dla najuboższych rodzin. A „Wakacyjna Akcja Caritas” zapewniła wypoczynek ponad 40 tysiącom dzieci z rodzin ubogich. Z tej akcji skorzystały też dzieci polonijne z Ukrainy, Białorusi i Litwy. W minionym roku dzięki akcji „Tornister Pełen Uśmiechów” szkolne wyprawki otrzymało ponad 50 tysięcy uczniów z ubogich rodzin w całym kraju. Ponadto Caritas organizuje dla wielu uczniów pomoc przez całoroczne stypendia edukacyjne, w ramach programu „Skrzydła”.

Caritas podejmuje też szereg inicjatyw na rzecz pomocy chorym, niepełnosprawnym, starszym, i bezdomnym. W Polsce jest ponad 250 Stacji Opieki Caritas – placówek medycznych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych. Równie sprawna jest opieka hospicyjna Caritas, zarówno stacjonarna jak i domowa.

Funkcjonuje też ponad 50 hospicjów Caritas, które poza wyspecjalizowaną kadrą wspomagane są przez licznych wolontariuszy. Caritas, w ramach projektu „Ile kosztuje życie?”, prowadzi na terenie całej Polski 114 wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego i medycznego, z których korzysta ponad 12 tysięcy osób rocznie. Sprzęt kupowany jest m. in. dzięki odpisowi podatkowemu 1 procentu przekazywanemu Caritas Polska.

W minionym roku wielkim sukcesem zakończyła się zbiórka ogłoszona przez Caritas za pośrednictwem portalu „pomagam.caritas.pl” na zakup środków opatrunkowych przeznaczonych dla osób bezdomnych i ubogich, którzy nie mają ubezpieczenia zdrowotnego. Z tej pomocy skorzystało 13 tysięcy osób.

Ponadto w ramach akcji „Trochę ciepła dla bezdomnego” Caritas prowadzi w Polsce 96 placówek dla osób bezdomnych, 91 jadłodajni dla ubogich, 31 domów pomocy społecznej, w tym schroniska, noclegownie i ogrzewalnie mogące udzielić pomocy ponad 2600 osobom. Caritas Polska realizuje również program „Damy radę”, którego celem jest pomoc w wychodzeniu z bezdomności. Wśród inicjatyw charytatywnych warto jeszcze wspomnieć następujące: „Jałmużna Wielkopostna”, akcja „Pola Nadziei”, kampania „Kromka Chleba”, projekt „Spiżarnia Caritas” i wiele innych.

Caritas Polska podejmuje też szereg inicjatyw na rzecz pomocy ofiarom wojen, uchodźcom i emigrantom. W tym zakresie organizowana jest pomoc poszkodowanym w konflikcie na Wschodniej Ukrainie, np. w ramach akcji „Pomóż rodakom z Donbasu odnaleźć się w Polsce”, a także wielu uchodźców tzw. wewnętrznych zostało objętych stałą pomocą.

Ponadto Caritas przy współudziale Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP realizuje projekt humanitarny na Ukrainie zapewniający bezpłatną opiekę medyczną i pomoc w zakupie lekarstw oraz artykułów higienicznych dla uchodźców i najbiedniejszej ludności zamieszkującej tereny objęte wojną. Caritas prowadzi też pomoc żywieniową oraz higieniczną dla uchodźców w obozach na terenie Libanu, Jordanii i w Irackim Kurdystanie. Ponadto Caritas Polska prowadzi stałą pomoc medyczną i żywnościową dla dotkniętych wojną mieszkańców Syrii, a od października ubiegłego roku wdrożony został nowy projekt pomocy pod nazwą „Rodzina Rodzinie”. Z tego programu pomocy korzysta już ponad 10 tysięcy rodzin syryjskich.

Inicjatywy związane z obchodami Światowego Dnia Ubogich w wybranych diecezjach:

W Archidiecezji Poznańskiej przygotowania do obchodów Światowego Dnia Ubogich trwają cały poprzedzający tydzień. Wśród podjętych inicjatyw znajdą się m.in: Tydzień postu w intencji Ubogich; Całodzienna Adoracja w intencji Ubogich – w dniach od 13.11 do 17.11; Tydzień Nieustannego Różańca w intencji Ubogich – w dniach od 12.11 do 19.11; Duchowa Adopcja osoby Ubogiej; Spotkania przy stole w jadłodajniach Caritas, pokazy filmów, a 19 listopada – wspólna Eucharystii z Ubogimi pod przewodnictwem Metropolity.

W Archidiecezji Krakowskiej organizowane są wspólne modlitwy i spotkania przy stole z ubogimi, a także projekcje filmów: „Brat naszego Boga”, „Anioł w Krakowie” i in., występy zespołów, darmowe usługi medyczne. Z okazji tego Dnia zostały zorganizowane rekolekcje dla Krakowa i Archidiecezji „Ubogi niech do mnie przyjdzie” A w parafiach w tym Dniu prowadzana będzie kwesta dla ubogich, a także upowszechniana będzie akcja „Zaproś sąsiada na obiad”.

W Archidiecezji Gdańskiej zostaną podjęte dwie inicjatywy. Pierwszą z nich są tzw. „Karty Miłosierdzia” z wypisanymi uczynkami miłosierdzia. Zaproponowane zostały trzy konkretne działania, z których można wybrać i zrealizować jedno z nich. Karty te są już rozdawane w parafiach. Ponadto w samym tym Dniu ubodzy i wszyscy chętni, którzy chcieliby włączyć się w niesienie pomocy potrzebującym, zostali zaproszeni na projekcję filmu pt. „Boisko bezdomnych”, a po nim na wspólny obiad z Metropolitą w Jadłodajni Caritas w Sopocie.

Są to tylko niektóre inicjatywy, jakie zostają podejmowane w Kościele w Polsce z okazji Światowego Dnia Ubogich.

Na Światowy Dzień Ubogich Caritas Polska podjęła następujące inicjatywy:

– inauguracja akcji „Tytka Charytatywna” („tytki” to papierowe torby, które Polacy wypełnią podstawowymi artykułami pierwszej potrzeby. Zebrane w ten sposób produkty trafią do najbardziej potrzebujących. Więcej informacji na stronie www.tytkacharytatywna.pl; w środę 15 listopada Papież Franciszek udzieli dla tej akcji specjalnego błogosławieństwa);

– zespół Caritas wraz z przyjaciółmi zorganizował w jadłodajni na ul. Żytniej w Warszawie w czwartek 16 listopada o godz. 12:00 przygotowanie ciepłego posiłku dla bezdomnych (w tej akcji i spotkaniu z ubogimi udział wzięli m.in. bp Markowski, a także aktorzy i osoby życia publicznego);

– w niedzielę 19 listopada obchody Światowego Dnia Ubogich rozpoczną się o godz. 13:30 Mszą Św. w kaplicy Centrum Okopowa przy ul. Okopowej 55, a następnie o godz. 14:15 rozpocznie się wspólny posiłek (w tych wydarzeniach weźmie udział nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio oraz abp Henryk Hoser metropolita warszawsko-praski);

– we wtorek 21 listopada w siedzibie Caritas Polska odbędzie się konferencja „Pięć Chlebów”, podczas której zostaną podsumowane działania podejmowane w ramach pomocy żywnościowej Caritas (te działania to m.in. „Kromka Chleba”, „Spiżarnia Caritas”, „Tak, pomagam!”, „Tytka Charytatywna”;

– inne akcje, których realizacja już trwa: „Uliczny Patrol Medyczny” (celem projektu jest dotarcie do bezdomnych, którzy nie korzystają z noclegowni, jadłodajni ani innych form wsparcia i udzielenie im profesjonalnej pomocy medycznej. Partnerem trwającej od września akcji jest Straż Miejska); „Trochę ciepła dla bezdomnego” (akcja polegająca na zaspokojeniu podstawowych potrzeb osób bezdomnych; w jej ramach są rozdysponowywane artykuły pierwszej potrzeby, takie jak koce, ubrania, artykuły higieniczne czy ciepłe posiłki).

Opr. bp Wiesław Szlachetka, przewodniczący Komisji Charytatywnej Konferencji Episkopatu Polski