Święty Krzyż: „Debata świętokrzyska” poświęcona dziedzictwu kulturowemu

Nad dziejami świętokrzyskiego opactwa benedyktynów, centrum kultowego Wiślan w Górach Świętokrzyskich, starodrukami przechowywanymi w bibliotece klasztornej, zabytkowymi organami a także początkami górnictwa i hutnictwa – debatowali 24–25 maja w Kielcach i na Świętym Krzyżu naukowcy z Kielc, Warszawy, Wrocławia, Lublina i Torunia.

Dwudniowa, interdyscyplinarna konferencja „Debaty świętokrzyskie” zgromadziła wielu wybitnych naukowców oraz przedstawicieli władz regionu świętokrzyskiego. W trakcie jej trwania w siedzibie Muzeum Narodowego w Kielcach i bibliotece na Świętym Krzyżu badacze różnych dyscyplin nauk humanistycznych obradowali i omawiali problematykę dziejów oraz szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego Świętego Krzyża. Debata ukazała bogactwo problemów badawczych związanych z tym niezwykłym miejscem.

Jednocześnie jak zauważył jeden z uczestników obrad prof. Marek Derwich, spotkanie to uświadomiło zgromadzonym potrzebę badania Świętego Krzyża w kontekście innych klasztorów ziemi świętokrzyskiej oraz szeroko zakrojonych badań źródłowych do dziejów tego znanego ośrodka pielgrzymkowego a także konieczność współpracy między badaczami i koordynacji ich pracy.

Wrocławski historyk chwaląc organizatorów za podjęty wysiłek, jednocześnie podkreślił, że ta konferencja to dobry początek i krok w tym kierunku.

Obrady podsumowała sekretarz komitetu organizacyjnego dr Marzena Marczewska, zapewniając zgromadzonych, że konferencja będzie odbywać się cyklicznie, a materiały z niej zostaną wydane.

Superior o. Zygfryd Wiecha OMI poinformował naukowców o planach zagospodarowania zachodniego skrzydła klasztoru na Świętym Krzyżu. Przedstawił pomysł zorganizowania w nim m.in. biblioteki, skryptorium oraz sal wystawienniczych dla eksponatów archeologicznych. Gospodarz klasztoru mówiąc o przyszłości klasztoru na Świętym Krzyżu, podkreślił, że oblaci – kustosze sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego będą kontynuowali to co rozpoczęli przed wiekami benedyktyni.

Głównym organizatorem konferencji był Interdyscyplinarny Zespół do Badań Dziedzictwa Kulturowego Świętego Krzyża – badawcza jednostka Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Jego przewodniczący prof. Krzysztof Bracha w rozmowie z KAI powiedział, że pierwsza „Debata świętokrzyska” uwidoczniła potrzebę organizowania w przyszłości podobnych konferencji.

– Nasza konferencja udowodniła, że skupienie się interdyscyplinarne wokół jednego tematu, jakim jest Święty Krzyż pokazuje, iż jest potencjał naukowo-badawczy nie tylko na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, ale także w wielu ośrodkach naukowych w kraju. Moim zdaniem, należy naukowców skupić i skłonić do dalszej pracy w przyszłości – komentował prof. Bracha.

– Tematyka Świętego Krzyża jest kapitalną wspólną płaszczyzną naukową, przywracającą właściwą rangę tego miejsca w studiach humanistycznych w skali interdyscyplinarnej – podkreślił naukowiec.

Nowo powstały Zespół do Badań Dziedzictwa Kulturowego Świętego Krzyża jest to grupa badawcza, skupiająca interdyscyplinarne grono humanistów z UJK oraz innych ośrodków akademickich w Polsce zainteresowanych studiami nad dziedzictwem kulturowym Świętego Krzyża. Umożliwia on tworzenie szerokiej płaszczyzny badawczej obejmującej całą przestrzeń kulturową ze szczególnym uwzględnieniem dziejów klasztoru świętokrzyskiego i jego wpływu na okolice, region i kraj.

Jego celem jest integracja badań, organizacja spotkań seminaryjnych oraz cyklicznych konferencji pt.”Debaty świętokrzyskie”, których materiały będą publikowane w specjalnej serii wydawniczej sygnowanej przez Wydział Humanistyczny UJK. Jedną z nich przygotowanie obszernego „Leksykonu dziedzictwa kulturowego Świętego Krzyża”.

Organizatorami dwudniowej konferencji byli: Interdyscyplinarny Zespół do Badań Dziedzictwa Kulturowego Świętego Krzyża, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i Misjonarze Oblaci Marii Niepokalanej. Współpartnerami zaś – Muzeum Narodowe w Kielcach, Biblioteka Uniwersytecka UJK, Busferie S. J. Biuro Turystyczne Kielce, Stowarzyszenie „Per Crucem”.

Święty Krzyż to najstarsze polskie sanktuarium. Przechowywane są w nim relikwie Drzewa Krzyża Świętego. Opactwo benedyktyńskie założył tu Bolesław Chrobry w 1006 r. Obecnie opiekę nad nim sprawują Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej.