Święty Krzyż – wystawa poświęcona Sergiuszowi Piaseckiemu

Sergiusz Piasecki – znakomity pisarz, uczestnik wojny-polsko bolszewickiej, ruchu oporu, przemytnik o kryminalnej przeszłości, wywiadowca i wreszcie  więzień na Świętym Krzyżu, został przypomniany podczas wernisażu zorganizowanego 17 lipca przed świętokrzyskim klasztorem. Wystawa dedykowana pisarzowi nosi tytuł „Siedem twarzy Sergiusza Piaseckiego”.

Sergiusz Piasecki (1899–1964) – „enfant terrible”, jest zarazem uważany za fenomen polskiej literatury. Chuligan, przemytnik, człowiek kresowego półświatka, zarazem nieprzejednany antykomunista i współpracownik wywiadu II RP – te elementy życiorysu nawiązują do tytułowych „Siedmiu twarzy”. Jego pisarstwo narodziło się w skrajnie trudnych warunkach więziennych, właśnie na Świętym Krzyżu. Był aktywnym żołnierzem AK-owskiego podziemia podczas II wojny światowej. Czas powojenny spędził na emigracji, jako m.in. współpracownik pism emigracyjnych, gorący i nieprzejednany przeciwnik reżimu komunistycznego i salonu literackiego w PRL-u, oponent m.in. Czesława Miłosza. Miłośnikom literatury pozwolił się zapamiętać przede wszystkim jako autor brawurowej powieści pt.: „Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy”.

Sergiusz Piasecki zmarł na emigracji w Wielkiej Brytanii w 1964 r. Do 1989 r. jego twórczość w Polsce była objęta całkowitą cenzurą.

Wystawa została otwarta wczoraj na dziedzińcu klasztoru na Świętym Krzyżu, przez dr. Karola Nawrockiego, prezesa IPN. Wydarzenie obejmowało także prelekcję dr. hab. Tomasza Balbusa i zwiedzanie pomieszczeń dawnego więzienia.

Na wernisaż przyjechali też przedstawiciele służb więziennych z zakładów karnych w Kielcach i Pińczowie z podopiecznymi oraz członkowie rodziny pisarza.

Jak podkreślał Karol Nawrocki, przykład Sergiusza Piaseckiego pokazuje, że nawet człowiek, który zaprzepaścił swoje życie, zawsze ma szansę na odrodzenie, a nawet może stać się bohaterem.

– Piasecki zasłużył się w wojnie polsko-bolszewickiej, a później jako człowiek z pogranicza polsko-sowieckiego biegle władający językiem rosyjskim i białoruskim pełnił rolę wywiadowcy. Niestety nie zerwał wcześniejszych kontaktów z przemytnikami i pospolitymi przestępcami, popadł też w uzależnienia. To doprowadziło, że był uczestnikiem napadu rabunkowego, w którym zginęli ludzie. Schwytany został skazany na śmierć i osadzony na Świętym Krzyżu – mówił prezes IPN.

Święty Krzyż w życiu Sergiusza Piaseckiego był ważnym miejscem. Do tutejszego więzienia trafił w 1926 r. początkowo z wyrokiem kary śmierci, później zamienionym na 15 lat więzienia. Tutaj zaczął pisać swoją najbardziej znaną powieść „Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy”.

– W pewnym momencie zakończył swoją kryminalną drogę. To po chrześcijańsku człowiek, który dojrzewając do dobra, zrobił bardzo dużo dobrych rzeczy dla Polski – komentował prezes IPN.

Wystawa prezentuje skrótowo cały przekrój życiorysu Sergiusza Piaseckiego, od kryminalisty, więźnia, po żołnierza AK, pisarza i zagorzałego antykomunistę działającego na emigracji. Materiały wykorzystane do wystawy pochodzą z archiwów polskich, brytyjskich oraz litewskich. Są to m.in. akwarele, które malował, zdjęcia, rękopisy, dokumenty.

– Przez pewien czas naszej historii, obok sanktuarium funkcjonowało więzienie. Być może bliskość relikwii drzewa Krzyża Świętego wpłynęła na nawrócenie Sergiusza Piaseckiego, na opowiedzenie się po stronie dobra – powiedział o. Józef Wcisło, rektor bazyliki i wspólnoty oblatów na Świętym Krzyżu.

Wystawę „Siedem Twarzy Sergiusza Piaseckiego” na Świętym Krzyżu będzie można oglądać do końca sierpnia.