Szanse na zjednoczenie

Istnieje szansa zjednoczenia Kościoła prawosławnego i katolickiego – uważa patriarcha Bartłomiej. Podczas spotkania z dziennikarzami w Stambule ekumeniczny patriarcha Konstantynopola zastrzegł jednak, że prawdopodobnie nie dojdzie do tego za jego życia. Nawiązując do swojej rozmowy z papieżem Franciszkiem po inauguracji jego pontyfikatu 19 marca br. honorowy zwierzchnik prawosławia zwrócił uwagę na nową postawę i styl Biskupa Rzymu, który nastraja optymistycznie.

„Byłem zaskoczony, że papież zaprosił mnie na obiad z kardynałami” – powiedział Bartłomiej I, który jako pierwszy patriarcha ekumeniczny od 1054 r., od wielkiej schizmy Kościoła, wziął udział w inauguracji pontyfikatu.

Bartłomiej I. zaprosił papieża do swojej siedziby Fanaru w Konstantynopolu z okazji uroczystości św. Andrzeja, które przypadają na koniec listopada oraz złożył propozycję wspólnej pielgrzymki do Jerozolimy w 2014 r. Odbyłaby się ona w 50. rocznicę pierwszego spotkania głowy Kościoła katolickiego z patriarchą ekumenicznym. W styczniu 1964 r. patriarcha Atenagoras i Paweł VI po raz pierwszy od 1054 r. jako najwyżsi rangą przedstawiciele Kościoła Wschodu i Zachodu spotkali się i podjęli dialog ekumeniczny.

Podczas spotkania w Rzymie Bartłomiej I i papież Franciszek zgodzili się co do potrzeby dalszego umocnienia dialogu między obu Kościołami oraz inicjatyw na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Patriarcha zaproponował papieżowi Franciszkowi, aby w 2015 r. wspólnie otworzyli zaplanowaną na Górze Athos wystawę o ochronie Stworzenia, która później zostałaby pokazana w rzymskim Kwirynale.

Po rozmowach z Ojcem Świętym patriarcha podkreślił konieczność zdecydowanej kontynuacji dialogu ekumenicznego. Musi on być „dialogiem miłości i prawdy”, prowadzonym w duchu „pokory, łagodności i szczerości”.

Zdaniem patriarchy chrześcijanie mogą zająć wspólne stanowisko wobec światowego kryzysu gospodarczego w duchu miłosiernego Samarytanina, który reprezentował papież Franciszek przed swym wyborem w czasie długiej i owocnej służby w Ameryce Łacińskiej. „Chodzi o zmotywowanie posiadających do tego, aby byli gotowi do oddania części dóbr tym, którzy nic nie mają. W ten sposób będzie można zapewnić pokój przez sprawiedliwość. Musimy nakarmić głodujących, przyodziać nagich, pomóc cierpiącym” – powiedział Bartłomiej nawiązując do 25. rozdziału Ewangelii św. Mateusza.

Bartłomiej I z radością przyjął słowa papieża Franciszka, który nazwał go „moim bratem Andrzejem”. Papież odniósł się tym samym do tego, że św. Andrzej był bratem św. Piotra, pierwszy jest patronem Konstantynopola, a drugi patronem Rzymu. Ponadto podczas spotkania z reprezentantami innych Kościołów i wspólnot religijnych zasiedli na takich samych fotelach ustawionych na tej samej wysokości.

Również po spotkaniu prawosławny metropolita Paryża Emmanuel (Adamakis), podkreślił w rozmowie z dziennikarzami, że jest zaskoczony „nowym stylem papiestwa”, który znalazł swój wyraz podczas spotkania papieża Franciszka i Bartłomieja I. Zdaniem hierarchy wspólna pielgrzymka do Jerozolimy papieża i patriarchy jeszcze bardziej pogłębiłaby dialog między obu Kościołami oraz zainicjowała wspólne konkretne działania na rzecz ekologii, która tak bardzo leży na sercu obu biskupom.

Zdaniem historyka z Uniwersytetu Fordham w USA George`a E. Demacopoulosa obecność Bartłomieja I 19 marca na inauguracji pontyfikatu Franciszka miała nadzwyczajne znaczenie. „Bez wątpienia zdarzyło się to po raz pierwszy w historii i było wyjątkowym wydarzeniem w historii chrześcijaństwa” – uważa historyk.

Z papieżem na prywatnej audiencji spotkał się też przewodniczący delegacji Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego metropolita Hilarion (Alfejew), kierujący Wydziałem Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu. Przekazał on papieżowi pozdrowienia od patriarchy Cyryla I oraz dar ikonę Matki Bożej Pokornej, którą papież Franciszek podarował Benedyktowi XVI w Castel Gandolfo. Metropolita Hilarion zapewnił papieża, ze RKP nadal pragnie podążać drogą jedności, wskazał przy tym na trudności, które nie pozwalają na osobiste spotkanie papieża z patriarchą Moskwy i Całej Rusi, szczególnie na sytuację Kościoła prawosławnego na zachodniej Ukrainie.