Szczecin: rozpoczęły się uroczystości pogrzebowe abp. Zygmunta Kamińskiego – emerytowanego metropolity szczecińsko-kamieńskiego

W szczecińskiej bazylice archikatedralnej św. Jakuba rozpoczęła się dziś Msza św. pogrzebowa zmarłego w sobotę w wieku 77 lat abp. Zygmunta Kamińskiego, b. metropolity szczecińsko-kamieńskiego. Trumna z ciałem abp. Kamińskiego spocznie w Krypcie Biskupów Szczecińsko-Kamieńskich.

Liturgii pogrzebowej przewodniczy Prymas senior kard. Józef Glemp. Przed jej rozpoczęciem wicepremier Waldemar Pawlak uhonorował abp. Kamińskiego przyznanym mu pośmiertnie przez pełniącego obowiązki prezydenta, marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

W uroczystościach uczestniczą m.in. Prymas Polski abp Henryk Muszyński, metropolita lubelski abp Józef Życiński, sekretarz generalny Episkopatu bp Stanisław Budzik, abp Leszek Sławoj Głódź, biskupi sąsiednich metropolii oraz biskup pomocniczy z Berlina. Obecni są też zachodniopomorscy parlamentarzyści oraz licznie zgromadzeni wierni.

Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się w piątek rano w szczecińskim kościele seminaryjnym jutrznią; wzięło w niej udział duchowieństwo, siostry zakonne i alumni. Potem została odprawiona Msza św. żałobna pod przewodnictwem metropolity szczecińsko-kamieńskiego abp. Andrzeja Dzięgi. Po Eucharystii trumnę abp. Kamińskiego przeniesiono do katedry, gdzie aż do rozpoczęcia Mszy św. pogrzebowej trwało modlitewne czuwanie.

Zmarły abp. Zygmunt Kamiński był kontynuatorem rozwoju struktur Kościoła na Pomorzu Zachodnim, członek wielu gremiów tworzących po 1989 r. podwaliny stosunków państwo-Kościół. Do czasu przejścia na emeryturę pełnił szereg ważnych funkcji w Konferencji Episkopatu Polski. Był m.in. przewodniczącym Rady Prawnej Konferencji Episkopatu Polski i członkiem Kościelnej Komisji Konkordatowej, a wcześniej przewodniczącym strony Kościelnej w zespole legislacyjnym przygotowującym ustawę normującą stosunki Państwo-Kościół, członkiem Komisji Wspólnej Episkopatu Polski i Rządu.

Zygmunt Kamiński urodził się 20 lutego 1933 r. we Wzgórzu-Bełżycach na Lubelszczyźnie. Po ukończeniu Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie, 22 grudnia 1956 r. został wyświęcony na kapłana przez bp. Piotra Kałwę.

Był wikariuszem: w Piaskach (1957-1959), w parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Lublinie (1961-1963) i parafii św. Teresy w Lublinie (1963-1966). W latach 1959-1961 studiował ponadto na Wydziale Prawa Kanonicznego KUL, gdzie w 1971 r. uzyskał doktorat. Od 1966 r. pracował w Kurii Diecezjalnej Lubelskiej jako notariusz, referent ds. duszpasterstwa młodzieży i wizytator nauczania katechetycznego. Od 1975 r. był dyrektorem Wydziału Duszpasterskiego Kurii Diecezjalnej w Lublinie.

28 października 1975 r. papież Paweł VI mianował go biskupem tytularnym Midica i biskupem pomocniczym lubelskim. Sakrę biskupią przyjął 30 listopada 1975 r. z rąk bp. Bolesława Pylaka. W roku 1978 otrzymał od bp. Bolesława Pylaka specjalne uprawnienia dla spraw regionu ziemi chełmskiej. Działo się to w sytuacji, gdy władze komunistyczne nie chciały się zgodzić na mianowanie proboszczem w Chełmie kapłana wyznaczonego przez bp. Kałwę. Wysunięty na ten urząd biskup Zygmunt Kamiński również nie uzyskał zgody władz państwowych.

W latach 1975-1984 pełnił ponadto funkcję wikariusza generalnego, dziekana Kapituły Katedralnej Lubelskiej, wykładowcy prawa kanonicznego w seminarium lubelskim i na Wydziale Teologicznym KUL. Jako biskup w latach 1976-1984 był także proboszczem parafii katedralnej w Lublinie.

W ramach prac Konferencji Episkopatu Polski powierzono bp. Kamińskiemu przewodniczenie Komisji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Turystycznego. Z końcem lat 70. bp Kamiński został powołany do Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu Polski, piastując w niej różne funkcje. Od stycznia 1981 r. był członkiem w Zespole Roboczym ds. Walki z Alkoholizmem i Wychowania w Trzeźwości, a od lipca tegoż roku przewodniczył ze strony kościelnej Zespołowi ds. Legislacyjnych. Zespół ten miał za zadanie przygotować podwaliny prawne regulujące status Kościoła katolickiego w Polsce. Końcowym efektem trudnych rozmów i uzgodnień pomiędzy stroną rządową i kościelną było uchwalenie 17 maja 1989 r. przez Sejm IX kadencji obowiązującej do dziś ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego. Bp Kamiński przewodniczył (od kwietnia 1989) podzespołowi ds. majątkowych, w ramach prac Zespołu Redakcyjnego ustawy.

10 stycznia 1984 r. bp Kamiński został mianowany koadiutorem biskupa płockiego Bogdana Sikorskiego, a 4 lutego 1988 r. został biskupem płockim. Została mu powierzona opieka nad Wyższym i Niższym Seminarium Duchownym w Płocku, Studium Soborowym dla Duchowieństwa i formacją ascetyczno-duchową kapłanów.

W diecezji płockiej bp Kamiński zainicjował w 1985 r. organizację Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej, wspierał też powstawanie Klubów Inteligencji Katolickiej, Kół Stowarzyszenia Rodzin Katolickich i Akcji Katolickiej. Powołał do działania Kolegium Teologiczne i Instytut Wyższej Kultury Religijnej w Płocku oraz Katolicki Uniwersytet Ludowy w Ciechanowie (1991). Doprowadził do erygowania w 1996 r. Płockiego Instytutu Wydawniczego. Reaktywował 11 września 1990 r. działalność Caritas Diecezji Płockiej. W 1987 r. zwołał 42. Synod Diecezji Płockiej, któremu przewodniczył abp Antoni J. Nowowiejski.

W czasie posługiwania w diecezji płockiej i w latach następnych bp Kamiński aktywnie uczestniczył w pracach Konferencji Episkopatu Polski. Od 1994 do czerwca 2006 r. był przewodniczącym Komisji (obecnie Rady) Prawnej Konferencji Episkopatu Polski. Ponadto od 1998 r. był członkiem Rady Ekonomicznej KEP, Komisji KEP ds. KUL i ds. Duszpasterstwa Ludzi Pracy oraz przewodniczącym Rady Nadzorczej Spółki Producenckiej „Plus”. Bp Kamiński był też od chwili jej powstania w 1998 r. członkiem Kościelnej Komisji Konkordatowej.

Ponadto był jednym z założycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska", powstałego 7 lutego 1990 r. w Warszawie, a także nieprzerwanie do 2005 r. wiceprezesem Rady Krajowej tego stowarzyszenia. Sprawując tę funkcję odwiedził wiele wspólnot polonijnych na całym świecie, szczególnie w Ameryce Północnej i Południowej. W 10. rocznicę istnienia Stowarzyszenia został uhonorowany Złotym Medalem za Działalność na Rzecz Polaków i Polonii.

1 maja 1999 r. decyzją Ojca Świętego Jana Pawła II przeniesiony z diecezji płockiej na stolicę metropolitalną archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. Uroczysty ingres do katedry, poprzedzony kanonicznym objęciem archidiecezji, odbył 23 maja 1999 r.

Krótko po objęciu urzędu abp Kamiński wydał dekret o organizacji kurii metropolitalnej i usprawnieniu funkcjonowania duszpasterstwa w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej (2000). Powołana została m.in. Rada Biskupia, w której skład weszli wikariusze generalni i biskupi. Dokonano też zmian w strukturze poszczególnych wydziałów kurialnych. Metropolita powołał również Radę Kapłańską i Kolegium Konsultorów, Radę Duszpasterską oraz Radę ds. Ekonomicznych.

Jednym z najważniejszych celów abp. Kamińskiego od początku posługi w Szczecinie było zwołanie i otwarcie (2004) Synodu Archidiecezjalnego, pierwszego w historii archidiecezji. Jego celem było "poznanie 'stanu posiadania’ Kościoła nad Odrą i Bałtykiem" – zbadanie m.in. lokalnej specyfiki duszpasterskiej oraz wypływających z niej problemów i wyzwań dla Kościoła.

Innym znaczącym dziełem abp. Kamińskiego było utworzenie Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Szczecińskim, o co starania podejmowali już jego poprzednicy: abp Kazimierz Majdański i abp Marian Przykucki. O zatwierdzenie Wydziału w Stolicy Apostolskiej abp Kamiński osobiście zabiegał u Jana Pawła II.

Patronując pracom nad utworzeniem Wydziału, nowy metropolita nawiązał m.in. do tradycji XV-wiecznego uniwersytetu w Gryfii (dziś Greifswald w Niemczech) w diecezji kamieńskiej, na którym studiowało kilkuset żaków z terenu całego Morza Bałtyckiego. Utworzenie Wydziału zostało poprzedzone kilkuletnią pracą komisji uniwersyteckiej i kościelnej, przychylne inicjatywie abp. Kamińskiego było też środowisko akademickie Szczecina. Dekret erygujący Wydział Teologiczny na Uniwersytecie Szczecińskim wydano 9 sierpnia 2003 r.

Ważnym wyznacznikiem posługi abp. Kamińskiego w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej była troska o integralną formację młodego pokolenia. Powołał do istnienia m.in. zespoły katolickich szkół ogólnokształcących i katolickie gimnazjum, a także fundację na rzecz dzieci i młodzieży z ubogich rodzin.

W 2004 r. dla ocalenia dorobku duchowego i kulturowego Pomorza Zachodniego abp Kamiński powołał Archidiecezjalne Archiwum w Szczecinie. Ustanowił też Wielki Order Świętego Ottona z Bambergu, jako dowód szczególnego uznania za zasługi wniesione w pomnażanie dobra duchowego i materialnego Kościoła w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.

W dniu 21 lutego 2009 r., Ojciec Święty Benedykt XVI przyjął rezygnację abp. Zygmunta Kamińskiego z funkcji metropolity szczecińsko-kamieńskiego i na jego następcę mianował bp. Andrzeja Dzięgę, dotychczasowego biskupa diecezji sandomierskiej.

W 2009 r. na wniosek Wydziału Prawa i Administracji, Senat Uniwersytetu Szczecińskiego, przyznał abp. Kamińskiemu tytuł doktora honoris causa. W uzasadnieniu wnioskodawcy wskazywali m.in. na wielkie zasługi arcybiskupa jako członka Komisji Wspólnej Episkopatu Polski i Rządu oraz przewodniczącego strony Kościelnej w zespole legislacyjnym przygotowującym ustawę normującą stosunki Państwo–Kościół w wypracowaniu nowoczesnych regulacji prawnych dotyczących Kościoła w demokratycznym państwie.

Abp Kamiński lubił czytać utwory Adama Mickiewicza i ks. Jana Twardowskiego oraz literaturę prawniczą i społeczną. Chętnie oglądał transmisje z meczów piłki nożnej, siatkówki i zawodów lekkoatletycznych.

Zmarł 1 maja. Miał 77 lat. Trumna z jego ciałem spocznie dziś w Krypcie Biskupów Szczecińsko-Kamieńskich katedry św. Jakuba w Szczecinie.