Szkolenie wychowawców seminaryjnych nt. dojrzałości psychoseksualnej

Badanie poziomu dojrzałości psychoseksualnej kandydatów do kapłaństwa to jedno z zadań wynikających m.in. z Wytycznych Episkopatu Polski odnośnie zapobiegania nadużyciom seksualnym.

Właśnie tej tematyce poświęcona jest druga edycja szkolenia wychowawców seminaryjnych, jakie w tych dniach odbywa się w Gnieźnie pod patronatem Konferencji Rektorów Wyższych Seminariów Duchownych. W środę z jego uczestnikami spotkał się Prymas Polski abp Wojciech Polak.

Jeżeli formatorzy będą mieli większą świadomość tej problematyki, wówczas nie tylko będą potrafili zauważyć i zdiagnozować ewentualne problemy psychoseksualne, ale przede wszystkim będą umieli przygotować swoich podopiecznych do takiej pracy w duszpasterstwie, by środowisko kościelne było zawsze bezpieczne dla dzieci i młodzieży, a przyszli kapłani nigdy nie stali się powodem czyjeś krzywdy – podkreśla ks. dr Wojciech Rzeszowski. Organizator szkolenia z ramienia Konferencji Rektorów, do niedawna był przewodniczącym tego gremium, a obecnie jest dyrektorem Centrum Edukacyjno-Formacyjnego w Gnieźnie.

– W przygotowaniu do kapłaństwa nie koncentrujemy się jedynie na temacie celibatu, ale wychowujemy do dojrzałego człowieczeństwa i dojrzałego chrześcijaństwa – zaznacza ks. Rzeszowski. Zwraca uwagę, że dojrzała osobowość to gwarancja dojrzałej posługi w kapłaństwie.

Zwraca na to uwagę także watykański dokument o przygotowaniu do celibatu, gdzie czytamy, że „historia kapłanów, którzy zawiedli jest historią ludzi, którzy zawiedli”. W formacji chodzi więc o to, żeby kształtować dojrzałe osoby, które będą w dojrzały sposób przeżywać swoją wiarę, powołanie i kapłaństwo, tak też będą pracować w duszpasterstwie. A to jest naszym celem – podkreśla długoletni rektor Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie.

W drugiej edycji szkolenia uczestniczy ok. 30 wychowawców seminaryjnych z całej Polski. Biorą w nim udział zarówno rektorzy, jak również ojcowie duchowni i prefekci. Są przedstawiciele seminariów diecezjalnych, jak i zakonnych. Diecezjalne – reprezentują seminaria od Tarnowa i Rzeszowa przez Warszawę aż po Koszalin. Najwięcej księży przyjechało z Katowic – szkoli się prawie cały zespół moderatorów Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego wraz z rektorem. Obecni są też przedstawiciele seminariów zakonnych: jezuici, salezjanie, orioniści.

Wychowawcy seminaryjni mają już za sobą dzień wykładów prof. Marii Beisert, która należy do najlepszych w Polsce ekspertów w dziedzinie zaburzeń preferencji seksualnych. Punktem wyjścia bloku wykładów autorki obszernej monografii nt. pedofilii była panorama rozwoju psychoseksualnego człowieka oraz analiza poszczególnych etapów i napotykanych trudności. W dalszej części prelegentka najwięcej uwagi poświęciła pedofilii – zjawisku, psychopatologii, omówiła rodzaje i dynamikę. Wiele uwagi poświęciła osobom sprawcy i ofiary, konsekwencjom oraz terapii tych osób.

– Środowe wykłady dotyczą zagadnień tożsamości płciowej, co wiąże się w praktyce z odkrywaniem siebie jako mężczyzny lub kobiety, wraz z rodzącymi się w tej materii problemami. Ponieważ szkolenie realizowane jest w kontekście formacyjnym dlatego mówiąc o kształtowaniu męskiej tożsamości płciowej mówimy o dynamice powołania do celibatu, o jego dojrzałym przeżywaniu, a za ten blok odpowiedzialny jest ks. dr Marek Jarosz, psycholog i formator, rektor WSD w Płocku – opowiada ks. dr Rzeszowski.

Osoby o głębokich problemach związanych z orientacją seksualną nie powinny być przyjmowane do seminarium, stąd wiele pytań dotyczących diagnostyki, sposobu podejścia do problemów, które u niektórych kandydatów mogą się pojawić – o tym w kolejnych wykładach będzie mówiła dr Jolanta Próchniewicz, teolog i psycholog. Poprowadzi też blok zajęć nt. problemów związanych z przeżywaniem autoerotyzmu.

Gościem wychowawców seminaryjnych będzie też psycholog i seksuolog Ewa Kusz, która jako psychoterapeuta ma duże doświadczenie pracy z ofiarami, jak i sprawcami nadużyć seksualnych. Jej wykłady zatytułowano: „Środowisko Kościoła a problem nadużyć seksualnych. Problem wykorzystania seksualnego małoletnich przez osobę duchowną”. Prelegentka opowie o konsekwencjach nadużyć popełnionych przez duchownych. – Problem ten jest bardzo złożony – zwraca uwagę ks. dr Rzeszowski, bo im bliższa jest więź emocjonalna ze sprawcą, tym większe skutki ponosi ofiara. Gdy sprawcą nadużycia jest kapłan ma to przełożenie nie tylko na życie osobiste w wymiarze emocjonalnym, ale też w wymiarze duchowym.

O tym, jak towarzyszyć w kierownictwie duchowym osobom wykorzystanym seksualnie będzie mówiła psycholog Zofia Rubini. Opowie o specyfice i wyzwaniach oraz trudnościach, jakie może napotkać w takiej relacji kapłan. Ważna jest umiejętność rozmawiania i znajomość tego, co takie osoby mogą przeżywać.

Wychowawcy spotkają się też z Marią Keller – Hamela z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. Jej wystąpienie będzie dotyczyło specyfiki kontaktu z dziećmi, które doświadczyły wykorzystania seksualnego. Przybliży księżom sposób reagowania i przeżywania tych dzieci. Ukazując perspektywę ofiary podpowie jak w ramach profilaktyki nadużyć budować system wsparcia, który będzie mądry, skuteczny i bezpieczny.

Szkolenie wychowawców seminaryjnych potrwa do piątku 16 września. Jego organizatorem jest Konferencja Rektorów Wyższych Seminariów Duchownych Diecezjalnych i Zakonnych wraz z Centrum Ochrony Dziecka przy Akademii Ignatianum w Krakowie.