Szlak św. Jakuba w Polsce

Pierwsza w Polsce Droga św. Jakuba została otwarta w Jakubowie koło Głogowa. Włączy się ona w ogólnoeuropejską sieć szlaków pątniczych prowadzących do Santiago de Compostela w Hiszpanii.

Uroczyste otwarcie szlaku św. Jakuba nastąpiło podczas Mszy św. celebrowanej pod przewodnictwem biskupa zielonogórsko-gorzowskiego Adama Dyczkowskiego w Jakubowie. Tu także miało miejsce także odsłonięcie tablicy informacyjnej w miejscu początkowym szlaku św. Jakuba na Dolnym Śląsku, prowadzącego z Jakubowa do granicy polsko-niemieckiej w Görlitz.

Międzynarodowa uroczystość otwarcia szlaku św. Jakuba odbędzie się jeszcze dziś w Zgorzelcu na Moście Staromiejskim o godz.18.00, z udziałem biskupa legnickiego Stefana Cichego. Także i tu zostanie odsłonięta tablica informacyjna. Otwarcie Drogi św. Jakuba połączone będzie z symbolicznym przejściem wzdłuż szlaku.

Począwszy od IX wieku w północnej części Półwyspu Iberyjskiego oraz we francuskich Pirenejach zaczęły powstawać drogi, którymi z całej Europy zmierzali pielgrzymi (początkowo przedstawiciele rycerstwa i mnisi, z czasem także mieszczanie, szlachta i koronowane głowy) do grobu św. Jakuba Starszego w północnohiszpańskim sanktuarium w Santiago de Compostela. W średniowieczu Apostoł ten czczony był jako patron walki z „niewiernymi” na Półwyspie Iberyjskim, później zaś w całej Europie jako patron rycerstwa, pielgrzymów i podróżników.

Symbole pielgrzymek do grobu św. Jakuba – charakterystyczna biała muszla, zazwyczaj na błękitnym tle – rozsiane są po całym Starym Kontynencie. O ogromnej roli pielgrzymek po Camino (jak nazywane są szlaki prowadzące do Santiago de Compostela) świadczy także to, że jeszcze Johann Wolfgang von Goethe pisał, iż „drogi św. Jakuba ukształtowały Europę”. Po rewolucji francuskiej znaczenie pielgrzymek wyraźnie spadło i dopiero ostatnie 20 lat przyniosło wyraźne ożywienie ruchu na Camino.

Po wizycie Jana Pawła II w Santiago de Compostela w 1982 r., Rada Europy uznała Drogę św. Jakuba pierwszą europejską drogą o znaczeniu dla kultury kontynentu i zaapelowała o odtwarzanie i utrzymanie dawnych szlaków pątniczych. W 1986 r. Santiago de Compostela jako pierwsze otrzymało tytuł Europejskiej Stolicy Kultury (o to miano w roku 2010 ubiega się Görlitz/Zgorzelec, gdzie Dolnośląska Droga św. Jakuba połączy się z Ekumeniczną Drogą Pątniczą przez Saksonię i Turyngię), zaś w 1989 r. z udziałem Jana Pawła II odbył się tam Światowy Dzień Młodzieży.

Dolnośląska Droga św. Jakuba rozpoczyna się w Jakubowie koło Głogowa, który przez długie wieki był regionalnym ośrodkiem kultu Apostoła, o czym świadczą liczne elementy wystroju miejscowego kościoła. Według niepotwierdzonej tradycji świątynia powstała tam już w czasach Mieszka I, w 991 r. Miejscowe stowarzyszenie „Bractwo św. Jakuba Apostoła” (inicjator polskiego odcinka szlaku św. Jakuba) chce ożywić tradycje pieszych pielgrzymek do Jakubowa. Pierwsza z nich, po ponad 60 latach przerwy, przybyła z Głogowa w kwietniu tego roku.

Z Jakubowa Droga prowadzić będzie przez Grodowiec (regionalne sanktuarium maryjne), Polkowice, Chocianów, Bolesławiec, Nowogrodziec i Lubań do Zgorzelca, gdzie przez Most Staromiejski połączy się z Saksońską „Ökumenischer Pilgerweg”. Warto zaznaczyć, że lokalne samorządy w całości pokryły koszty oznakowania Drogi (biała muszla z czerwonym krzyżem na błękitnym tle), licząc na ożywienie i promocję północno-zachodniej części Dolnego Śląska, która dotąd nie była zbyt popularna jako obszar atrakcyjny turystycznie i kulturowo. Można oczekiwać, że w najbliższym czasie droga zostanie przedłużona o uzasadnione historycznie szlaki z Olsztyna przez Toruń i Poznań do Głogowa oraz z Krakowa przez Wrocław do Bolesławca.

W odróżnieniu od znanych w Polsce pielgrzymek pieszych (do Częstochowy czy Kalwarii Zebrzydowskiej), Droga św. Jakuba przeznaczona jest dla pątników indywidualnych lub małych grup, bez względu na wyznanie i narodowość, chcących doświadczyć w drodze ciszy i duchowej przemiany. Do ich dyspozycji będą nie tylko znajdujące się po drodze kościoły i kaplice, ale także powstaną dogodne miejsca noclegowe w budynkach parafialnych i gospodarstwach agroturystycznych. Oczekuje się, że rocznie Dolnośląską Drogę św. Jakuba przejdzie 300-400 osób.