Włoch nowym przełożonym generalnym Bractwa św. Piusa X

Włoski kapłan ks. Davide Pagliarani jest od 11 lipca nowym przełożonym Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X, skupiającego duchownych odrzucających część nauczania Soboru Watykańskiego II. Wyboru dokonało 41 uczestników IV kapituły generalnej Bractwa, która do 21 lipca obraduje w szwajcarskim Ecône. Kadencja nowego zwierzchnika będzie trwała 12 lat. Jego poprzednik na tym stanowisku – bp Bernard Fellay – piastował je 24 lata.

Ks. Pagliarani ma 47 lat, a święcenia kapłańskie przyjął w 1996 r. z rąk swego poprzednika na tym stanowisku – bp. Fellaya. Dotychczas pełnił swą posługę duszpasterską we włoskim Rimini, a następnie w Singapurze, po czym powołano go na przełożonego Włoskiego Dystryktu Bractwa. Od 2012 r. był rektorem Seminarium Matki Bożej Współodkupicielki w La Reja w Argentynie.

Zaraz po swym wyborze nowy przełożony złożył w kaplicy seminaryjnej w Ecône Wyznanie Wiary i wypowiedział słowa Przysięgi Antymodernistycznej. Następnie wszyscy obecnie tam uczestnicy kapituły wyrazili mu swój szacunek i posłuszeństwo, po czym odśpiewano dziękczynne „Te Deum” (Ciebie, Boga wysławiamy).

12 lipca zebrani wybrali też dwóch asystentów generalnych – zostali nimi bp Alfonso de Galarreta i ks. Christian Bouchacourt.

Bractwo Kapłańskie św. Piusa X, liczące obecnie ponad 590 księży na całym świecie, założył w listopadzie 1970 r. w Ecône na terenie szwajcarskiej diecezji Lozanny, Genewy i Fryburga francuski kapłan ze Zgromadzenia Ducha Świętego (duchaczy) abp Marcel Lefebvre (29 XI 1905-25 III 1991), w latach 1955-62 arcybiskup stolicy Senegalu – Dakaru. Nie zgadzał się on ze zmianami wprowadzonymi przez Sobór Watykański II (chociaż sam podpisał wszystkie jego dokumenty) i nowe stowarzyszenie stawiało sobie za zadanie pielęgnowanie dotychczasowej liturgii mszalnej, tzw. trydenckiej oraz kształcenie w tym duchu nowych księży. Należy podkreślić, że chociaż duchowym i rzeczywistym twórcą Bractwa był arcybiskup, to formalnie ustanowił je 1 listopada 1970 r. biskup tej szwajcarskiej diecezji François Charrière.

Sprzeciw abp. Lefebvre’a dotyczył zresztą nie tylko Mszy, ale także m.in. ekumenizmu, dialogu z innymi religiami, zasady wolności religijnej czy soborowej zachęty do tworzenia krajowych konferencji biskupich. Wszystkie te zjawiska świadczyły – zdaniem arcybiskupa – o wyrzekaniu się przez Kościół katolicki dotychczasowej zasady jedynozbawczości i o słabnięciu jego posłannictwa w świecie.

Działalność Bractwa bardzo szybko wzbudziła zastrzeżenia, a wkrótce ostrą krytykę ze strony zarówno Kościoła w Szwajcarii, jak i Stolicy Apostolskiej i osobiście Pawła VI. Po całej serii ostrzeżeń i upomnień ze strony Watykanu 22 VII 1976 papież ten poczuł się zmuszony zawiesić arcybiskupa w czynnościach kapłańskich (suspensa a divinis), co jednak nie powstrzymało tego ostatniego od dalszej działalności duszpasterskiej.

Stypendyści FDNT rozpoczęli wakacyjny obóz

Po śmierci Pawła VI i późniejszym wyborze 16 X 1978 Jana Pawła II wydawało się, że stosunki Bractwa św. Piusa X z Watykanem poprawią się, m.in. dlatego, że nowy Papież uchodził w oczach wielu środowisk kościelnych za konserwatystę i przybywał z kraju, w którym seminaria duchowne były pełne, a Kościół katolicki nie przeżywał takiego kryzysu, jak na Zachodzie. W grudniu 1978 r. spotkał się nawet z arcybiskupem.

Tymczasem nie tylko nie doszło do pojednania, ale przeciwnie, nastąpiło zerwanie łączności z Kościołem katolickim i jego widzialną głową – papieżem, gdy 30 VI 1988 abp Lefebvre udzielił sakry biskupiej czterem kapłanom swego Bractwa bez zgody i upoważnienia Stolicy Apostolskiej. Byli to Francuzi: Bernard Fellay i Bernard Tessier de Mallerais oraz Amerykanin Richard Williamson i Hiszpan Alfonso de Galarreta. Wydarzenie to ściągnęło automatycznie kościelną karę ekskomuniki na samego arcybiskupa, pozostałych konsekratorów, nowych biskupów i wszystkich uczestników tej ceremonii.

Przywiązanie Bractwa do tradycji przejawia się nie tylko w odprawianiu Mszy trydenckiej (dokładniej mówiąc, według nieco zreformowanego Mszału Rzymskiego z 1962 r.), ale także w zachowaniu starego ceremoniału i systemu kształcenia przyszłych księży. Są tam więc obowiązkowa tonsura, czyli małe kółko, powstałe z wycięcia włosów na czubku głowy, podział na cztery święcenia niższe (ostiariusz, akolita, egzorcysta i lektor) i trzy wyższe (subdiakon, diakon i prezbiter, czyli kapłan) i to, co najbardziej rzuca się obecnie w oczy – obowiązkowe noszenie sutanny, w dodatku przepasanej pasem, czyli tak jak to bywało przed soborem. Wiele uwagi w czasie zajęć seminaryjnych poświęca się oczywiście łacinie jako jedynemu językowi liturgicznemu Kościoła przedsoborowego.

Próbując rozwiązać nieco problem rozłamu w Kościele Benedykt XVI wydał 7 lipca 2007 motu proprio „Summorum Pontificum”, umożliwiające odprawianie liturgii „przedsoborowej” przez każdego zainteresowanego tym księdza, bez konieczności uzyskiwania na to specjalnego zezwolenia biskupa. A 21 stycznia 2009 Ojciec Święty zdjął ekskomunikę z czterech biskupów Bractwa, co ostatecznie położyło kres sytuacji schizmy sprzed ponad 20 lat.

Franciszek z kolei we wrześniu 2015, gdy trwał w Kościele Nadzwyczajny Jubileuszu Miłosierdzia, zgodził się, aby kapłani Bractwa spowiadali wiernych, a później przedłużył to zezwolenie na czas nieokreślony na mocy listu apostolskiego „Misericordia et misera” z 20 listopada 2016. W marcu 2017 zarządził, że lefebryści, za zgodą miejscowych biskupów diecezjalnych i innych przełożonych kościelnych, mogą błogosławić związki małżeńskie na swym terenie.