Tajemnicze okoliczności ustąpienia biskupa po trzech latach kierowania diecezją

W czwartek 13 lutego w Watykanie podano, iż „Ojciec Święty zaakceptował ustąpienie z urzędu duszpasterskiego diecezji San Rafael (Argentyna), przedstawione przez Jego Ekscelencję Carlosa Maríe Domíngueza O.A.R” bez wymieniania dodatkowych szczegółów. Chodzi o 59-letniego biskupa, który kierował tą jednostką kościelną nieco ponad 3 lata, najpierw jako jej administrator apostolski, a od 5 lutego 2022 jako biskup diecezjalny. Jednocześnie Franciszek mianował administratora apostolskiego diecezji San Rafael w osobie biskupa pomocniczego archidiecezji Mendoza – Marcelo Fabiána Mazzitellego (o czym komunikat watykański już nie wspomniał).

Po ogłoszeniu decyzji papieskiej przez Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej były już ordynariusz zamieścił na stronie swej diecezji krótkie oświadczenie z datą 12 bm., w którym wyjaśnił, iż poprosił Franciszka o zwolnienie z urzędu biskupa diecezjalnego „ze względów osobistych” i podziękował papieżowi za okazane mu zaufanie, „gdy mianował mnie biskupem tej diecezji”. Przyznał, że wiadomość ta wywołuje „zakłopotanie w was wszystkich”, zapewniając zarazem, iż decyzja ta budzi w nim „głęboki ból”. Podkreślił, że w ciągu trzech lat spędzonych w Kościele lokalnym San Rafael wszedł w niego „całym sercem”.

„Chcę wyrazić wam nieskończone podziękowanie za nieustanne okazywanie mi uczuć i że zawsze czułem towarzyszącą mi modlitwę wszystkich” – napisał bp Domínguez. Poprosił wiernych o wybaczenie mu tego, co zrobił źle, czego nie zrobił i czego nie umiał zrobić. Zapewnił, że nosi w sercu wszystkich: kapłanów, seminarzystów, osoby zakonne, świeckich i tych, „których Bóg postawił na mojej drodze biskupiej”. Prosił o modlitwę za niego w tych chwilach, zapewniając, że sam modli się i zawsze będzie się modlił za wiernych i „za diecezję, którą kocham” oraz polecił ich opiece Matki Bożej z Lourdes i opiece anielskiej św. Rafała.

W rozmowie z latynoską katolicką agencją prasową ACI Prensa rzecznik diecezji ks. José Álvarez zaznaczył, że biskup znajduje się już poza diecezją San Rafael, a odnosząc się do wiadomości o jego ustąpieniu oświadczył krótko: „Dla nas to, o czym poinformowano, jest tym, co się wydarzyło”. Wskazał również, że „zawarte [w liście biskupa] podziękowanie i prośba o przebaczenie są czymś, co robi każda osoba opuszczająca swe miejsce”. Zapewnił ponadto, że w diecezji niczego nie ukrywano i nie będą tego robić i jeśli będzie wiadomo coś więcej, to dadzą o tym znać.

Biskup Carlos María Domínguez urodził się 23 grudnia 1965 w mieście San Martín w prowincji Buenos Aires. W 1972 rozpoczął naukę w kolegium prowadzonym przez Zakon Augustianów Rekolektów (OAR) w mieście San Andrés koło stolicy, zapoznając się z tą wspólnotą zakonną. Wstąpił do niej kilka lat później, odbywając nowicjat w hiszpańskim Burgos. Śluby wieczyste złożył 15 marca 1992, a 13 marca 1993 przyjął w zakonie święcenia kapłańskie. Od 1983 wykładał teologię w różnych placówkach, m.in. na Argentyńskim Papieskim Uniwersytecie Katolickim (UCA) w Buenos Aires (od 1993). Pełnił też różne stanowiska w swym zakonie, m.in. był wikariuszem prowincji argentyńskiej.

22 kwietnia 2019 papież mianował go biskupem pomocniczym diecezji San Juan de Cuyo; sakrę nominat przyjął 29 czerwca tegoż roku. 5 lutego 2022 papież powołał go na administratora apostolskiego diecezji San Rafael na miejsce bp. Eduardo M. Taussiga, który ustąpił ze stanowiska po kontrowersyjnej decyzji watykańskiej o zamknięciu tamtejszego seminarium duchownego. 11 lutego 2023 bp Domínguez objął rządy w diecezji jako jej ordynariusz. Obecnie zaś, dokładnie po dwóch latach pełnienia tego urzędu, ustąpił z niego, jak wynika z jego listu do diecezjan, na własną prośbę.

Sytuacja w tej diecezji była od kilku lat bardzo napięta. W czerwcu 2020, po ponownym otwarciu do użytku publicznego miejsc kultu, zamkniętych z powodu pandemii, ówczesny biskup E. Taussig zapowiedział, że komunia będzie udzielana wiernym wyłącznie w pozycji stojącej i na rękę, a nie na kolanach i do ust. Wywołało to niezadowolenie wielu wiernych i księży, także w miejscowym seminarium duchownym. 27 lipca tegoż roku biskup oznajmił, iż na polecenie Watykanu seminarium Maryi Matki Bożej zostanie zamknięte z końcem tego roku, a kształcący się tam klerycy zostaną przeniesieni do innych diecezji. Bez większych wyjaśnień placówka ta zaprzestała działalności 27 listopada 2020 r. Było to największe pod względem liczby alumnów seminarium w Argentynie – przebywało w nim 39 alumnów, z których tylko część postanowiła kontynuować formację w innych seminariach. 5 maja 2022 papież przyjął dymisję bp. Taussiga i mianował na jego miejsce bp. Domíngueza.

Choć nie podano powodów zamknięcia placówki, to częściowe wyjaśnienie można znaleźć w liście-odpowiedzi papieża do jednego z kapłanów z San Rafael, w którym Franciszek ostro skrytykował „surowość” (rigidez) formacji seminaryjnej. Zaznaczył, że „sztywność nie jest darem Boga”, owymi darami są łagodność, dobroć, życzliwość czy przebaczenie, ale nie surowość, ponieważ – zdaniem autora listu – „jest ona wstępem do ideologii, która wyrządza wiele zła i która doprowadziła surowych ludzi w czasach Jezusa do potępienia Go za to, że przedkładał miłosierdzie nad prawo”. Z listu wynika, że w seminarium w San Rafael panowała nadmierna surowość i rygoryzm.