Tarnów: uroczysta gala na 80. urodziny ks. prof. Hellera

Uroczysta gala z okazji 80. urodzin ks. prof. Michała Hellera odbyła się w Tarnowie – rodzinnym mieście wybitnego filozofa i kosmologa. Laudację na cześć Jubilata wygłosił ks. Adam Boniecki podkreślając niezwykłą wartość jego naukowych dokonań. Życzenia od ministra nauki, władz miasta, teologów i artystów ks. Heller przyjął podczas gali z okazji 686. rocznicy lokacji Tarnowa.

686 lat w historii wszechświata, no i tych moich 80 lat, które nie miałyby wielkiego znaczenia, gdyby się nie podpięły pod tamtą większą historię – powiedział Jubilat podczas gali. Wybitny naukowiec, laureat Nagrody Templetona nazywanej "katolickim Noblem" urodził się 12 marca, jednak przyjął zaproszenia na obchodzenie swoich urodzin podczas gali z okazji rocznicy lokacji Tarnowa.

Kiedyś sympatyczna dziennikarka zapytała mnie, czy Tarnów widać z kosmosu, powiedziałem jej, że nie, ale z Tarnowa widać kosmos – zaznaczył Heller, który wielokrotnie podkreślał wagę Tarnowa w swoim życiu. 6 marca – w dniu gali – tradycyjnie już wygłosił kazanie podczas Mszy Świętej w kościele pw. św. Maksymiliana w Tarnowie.

"Sam kiedyś powiedziałeś, że masz kłopot ze znalezieniem następcy, bo musiałby być biegły w fizyce, kosmologii, filozofii a do tego ma się znać na teologii" – zwracał się do Jubilata ks. Adam Boniecki. Wskazywał na niezwykłą pracowitość księdza profesora i na to, że nigdy nie traci czasu. "Nauka nawigacji samolotu na symulatorze zajęła mu rok ćwiczeń. Kiedy rusza w podróż zawsze zabiera ze sobą książki. Jest jednak pewna luka w jego niesamowitej pracowitości: dla rozrywki ks. Heller czyta kryminały" – wspomniał z uśmiechem wieloletni redaktor

Życzenia złożył Jubilatowi m.in. Krzysztof Zanussi. "Nie mogę uwierzyć, ze to już 80 lat. Duchem wiemy jak ksiądz jest młody. Proszę jednak pamiętać, że ja i wiele osób oczekujemy od księdza jeszcze wielu książek, myśli, zamknięcia wielu otwartych tematów. Proszę więc działać dalej" – mówił znany reżyser.

Z kolei Jarosław Gowin wyznał: "w dużej mierze to książki ks. Hellera, które czytam od blisko 40 lat w dużej mierze pchnęły mnie ku najlepszej decyzji jego życia – studiom teologicznym". Dodał, że ks. Heller przez całe swoje osiemdziesięcioletnie życie idzie ku światłu, jako kapłan, naukowiec, mistrz, przewodnik duchowy. "Mogę tylko schylić głowę przed niezwykłym dorobkiem księdza profesora" – mówił Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W prezencie od Miasta Tarnowa ks. Heller otrzymał obraz autorstwa Witolda Pazery, znanego tarnowianina, satyryka i artysty. Obraz przedstawia zaobserwowane w lutym tego roku fale grawitacyjne rozchodzące się po kosmosie. "Wszyscy jesteśmy pod wrażeniem tego wielkiego odkrycia, chociaż ich istnienie dokładnie sto lat temu przewidział Einstein – mówił Jubilat. – Ponad dwa miliony lat światła od ziemi, jakieś dwie czarne dziury równe trzydziestu masom Słońca krążyły wokół siebie. W pewnym momencie się zderzyły co wywołało zaburzenie czasoprzestrzeni, a ta wielka fala dotarła po dwóch milionach lat świetlnych do Ziemi" – tłumaczył ks. Heller.

Podczas gali wystąpił łotewski pianista Georgij Osokins – finalista ubiegłorocznego Konkursu Chopinowskiego. Ze sceny Centrum sztuki Mościce wybrzmiała także Orkiestra Symfoniczna Akademii Muzycznej w Krakowie. Nawiązując do muzycznej części uroczystości ks. prof. Heller porównał życie człowieka do symfonii. "Jesteśmy zrobieni z wiązki fal, która nie za bardzo do siebie przystaje, jest chropowata i czasami bardzo grząska. Z tego mamy stworzyć coś co będzie przypominało symfonię. Życzę wszystkim nam, abyśmy byli kompozytorami samych siebie" – mówił Jubilat.

Michał Heller urodził się 12 marca 1936 roku w Tarnowie. Jest absolwentem tarnowskiego seminarium duchownego i jego późniejszym wykładowcą, pierwszym dziekanem Wydziału Teologicznego w Tarnowie. Święcenia kapłańskie przyjął 26 kwietnia 1959 r. a następnie został wikariuszem w Ropczycach. Dalsze studia podjął na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w 1966 roku obronił doktorat z kosmologii relatywistycznej, zaś w 1969 roku uzyskał habilitację. W roku 1990 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego Papieskiej Akademii Teologicznej przekształconej w 2009 r. w Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Jest pracownikiem Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego.

Jest twórcą modelu kosmologicznego wykorzystującego geometrię nieprzemienną do opisu zjawisk nielokalnych, które prawdopodobnie występowały w początkowych fazach ewolucji Wszechświata. Od lat pracuje nad połączeniem dwóch najważniejszych teorii fizycznych – Ogólnej Teorii Względności i mechaniki kwantowej. Z najważniejszych idei stworzonych i propagowanych przez Michała Hellera wymienić trzeba program filozofii w nauce, czyli refleksji filozoficznej prowadzonej nie w całkowitym oderwaniu od nauki, ale w ścisłym kontekście teorii naukowych. Szczególną rolę w myśli ks. prof. Hellera odgrywa matematyka. W jego opinii, obiekty matematyczne są elementami teorii fizycznych, w nich formułowane są prawa fizyki.

W 2008 roku jako pierwszy Polak ks. prof. Michał Heller został laureatem Nagrody Templetona, przyznawanej za pokonywanie barier między nauką a religią. Nagrodę przeznaczył na ufundowanie Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, w którego działalność zaangażowane są dziś dziesiątki uczonych, głównie z krakowskiego środowiska, choć współpracownicy i uczniowie Hellera rozsiani są na całym świecie.

Centrum Kopernika robi to, co przez całe życie robił (i robi nadal) ks. prof. Heller: prowadzi badania, kształci studentów, organizuje konferencje naukowe, popularyzuje naukę przez spotkania z naukowcami, organizację dyskusji, publikacje artykułów popularnonaukowych (zwłaszcza na łamach serwisu GraniceNauki.pl oraz „Tygodnika Powszechnego”) oraz bogaty kanał YouTube; wydaje naukowe i popularnonaukowe książki (poprzez oficynę Copernicus Center Press).

Ks. prof. Heller naukę zarówno rozwija, jak i popularyzuje, w licznych książkach i artykułach. Poza licznymi doktoratami honoris causa oraz Nagrodą Templetona ks. prof. Heller jest m.in. kawalerem Orderu Orła Białego, Złotego Krzyża Zasługi i Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, laureatem Medalu św. Jerzego oraz Super Wiktora Specjalnego.