Tarnów: żydowskie Święto Szałasów obok Bimy

Obok tarnowskiej Bimy stanął namiot, który przypomina o żydowskim Święcie Szałasów. Są warsztaty, wykłady, a w niedzielę będzie koncert muzyki żydowskiej. Suka, czyli szałas świąteczny jest kolorowy dzięki namalowanym zalipiańskim kwiatom. W namiocie odbywają się m.in. warsztaty pisania po hebrajsku i zajęcia plastyczne. Ponadto można poznać kuchnię żydowską, a Magdalena Michal Bartosz z Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie, opowiada mieszkańcom o świętach żydowskich.

Święto Szałasów upamiętnia czterdziestoletnią wędrówkę Żydów przez pustynię z niewoli egipskiej do Ziemi Izraela, podczas której mieszkali oni w szałasach. W celu obchodzenia Sukkot, Żydzi budują szałasy i spędzają w nich czas przez siedem dni święta.

„Święto Szałasów robimy głównie dla mieszkańców Tarnowa i wierzę, że to zmienia myślenie ludzi. Jeśli ktoś ma duże uprzedzenia do Żydów to tutaj nie przyjdzie, ale cieszę się, że mieszkańcy nas odwiedzają, zadają pytania, chcą napisać swoje imię po hebrajsku, rozmawiamy o Izraelu, a dzieci biorą udział w warsztatach” – mówi Magdalena Michal Bartosz. Jest Polką, Żydówką, Izraelką, a z wykształcenia antropologiem społecznym. Jak mówi KAI, znajomi zachęcają ją do powrotu do Izraela, ale ona dwa lata temu wróciła do Tarnowa i ma marzenia.

„W Polsce słowo Żyd, wielu ludzi odbiera jako obelgę. Spotykam się z tym i jest mi przykro. W Tarnowie są ludzie pochodzenia żydowskiego, ale większa część boi się o tym mówić. Ja kiedyś nosiłam łańcuszek z Gwiazdą Dawida, ale postanowiłam go ściągnąć, bo nie czuje się do końca pewnie. Jest dużo pracy przed nami, by poprawić stosunki polsko-żydowskie. Ja lubię uczyć. Chciałabym, żeby w Tarnowie powstało centrum – miejsce, gdzie można się spotykać, rozmawiać, poznać historię i lepiej się rozumieć” – podkreśla Magdalena Michal Bartosz.

Święto Szałasów jest częścią 25. Galicjaner Sztetl. Dni Pamięci Żydów Galicyjskich. Wydarzenie potrwa do 11 października na Placu pod Bimą pozostałą z synagogi. Zorganizowano już m.in. zwiedzanie cmentarza żydowskiego z przewodnikiem.

W środę, 7 października o godz. 17.00 na Placu pod Bimą będzie można usłyszeć opowieść Magdaleny M. Bartosz o znaczeniu i tradycjach Jom Kipur, w czwartek o 17.00 wykład „Dlaczego Żydzi mieszkają przez tydzień w szałasach?”

W sobotę o 11.00 pod Bimą rozpocznie się śniadanie szabatowe połączone z warsztatami kulinarnymi. W niedzielę 11 października w godz. 15.00 – 17.00 zaplanowano warsztaty dla seniorów – żydowskie dekoracje noworoczne , ponadto będzie można napisać swoje imię po hebrajsku. Natomiast o godz. 17.00 na Placu pod Bimą rozpocznie się koncert muzyki żydowskiej. Wystąpi Urszula Makosz.

Osoby chcące wspomóc renowację tarnowskiego cmentarza żydowskiego mogą wziąć udział w kiermaszu książek przy Placu Rybnym.

Organizatorami wydarzenia są Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Miasto Tarnów, Restauracja Stara Łaźnia.

W okresie międzywojennym Żydzi stanowili prawie połowę mieszkańców Tarnowa. Znaczna część społeczności żydowskiej należała do elity kulturalnej i intelektualnej miasta. Pracowali w zawodach cieszących się społecznym zaufaniem i szacunkiem – adwokaci, lekarze, muzycy, nauczyciele.

Na ul. Żydowskiej znajduje się furtka prowadzącą do miejsca, w którym do czasów II wojny światowej stała synagoga. Jedynym zachowanym fragmentem zniszczonej przez Niemców tarnowskiej synagogi jest Bima, czyli podwyższenie, z którego odczytywana jest Tora.

Tarnowski rynek był świadkiem męczeństwa i zagłady miejscowych Żydów podczas niemieckiej okupacji. W mieście znajduje się także cmentarz żydowski. Nekropolia należy do największych, najstarszych i najlepiej zachowanych na terenie południowej Polski.