Tczew: uroczystości w miejscu, gdzie padły pierwsze strzały II wojny światowej

Główne uroczystości w Tczewie z okazji 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej miały niezwykły charakter. Rozpoczęła je popołudniu 1 września Msza św. pod przewodnictwem biskupa pelplińskiego Jana Bernarda Szlagi.

Msza św. została odprawiona w tczewskim kościele Podwyższenia Krzyża Św. Koncelebrowali ją kapelani wojskowi, a także kapelani służb celnych z całej Polski.

W homilii bp Szlaga przypomniał, że uczestnicy walk wojennych od 1 września 1939 „oddali życie za świętą sprawę miłości Ojczyzny”. Kaznodzieja zauważył, że dzisiaj w Polsce ma miejsce „wielka modlitwa o pokój”. – „Teolog pyta o sens wojny w oczach Bożych. Zło jest w sercu człowieka. Jeżeli jest ono w sercu, to zwodzi innych, wprowadza w błąd” – powiedział. Biskup pelpliński zauważył, że już „1 września zginęli pierwsi nasi rodacy i to właśnie w Tczewie i w Szymankowie”. „Jest to dzień, który nie był ani klęską ,ani zwycięstwem. Koniec był wtedy, gdy narody sprzymierzyły się przeciw złu i odniosły zwycięstwo” – powiedział hierarcha.

Bp Szlaga przypomniał, że to dzień ciężkiego doświadczenia, które ukazało wielu ludzi, często młodych, bardzo dojrzałych do bronienia Ojczyzny. „Podziwiamy ich bohaterstwo” – dodał. Hierarcha przypomniał, że ostatnio pojawiło się wiele opacznych opinii o Polsce i jej udziale w II wojnie światowej, „dlatego trzeba zabiegać o pokój u ludzi, żebyśmy umieli wspólnie pracować dla dobra Ojczyzny”.

Kaznodzieja dodał, że trzeba wypracowywać nowe formy pokoju, który będzie twórczy dla przyszłości. Mamy być solidarni w zadaniach, które mamy do wykonania. W końcowej części homilii bp Szlaga stwierdził, że „bohaterowie, których wspominamy niech będą dzisiaj przez nas jakby kanonizowani jako bohaterowie tamtego czasu i naszej Ojczyzny”.

Po Mszy św. tysiące uczestników uroczystości zebrało się na bulwarze nad Wisłą, w pobliżu mostów tczewskich. Tam składano kwiaty i przemawiali przedstawiciele władz państwowych, samorządowych i historyk Kazimierz Ickiewicz. Przypomniał on bohaterstwo kolejarzy i celników oraz żołnierzy w pobliskim Szymankowie i Tczewie,którzy zginęli 1 września 1939 r. o godz. 4.34. Przebrani za polskich kolejarzy Niemcy chcieli wjechać do Tczewa, aby opanować most na Wiśle i umożliwić dalszy swój najazd. Sprawna obrona wojska, kolejarzy i celników spowodowała wysadzenie mostu i zablokowała dalszą agresję Niemców. Miasto było natychmiast bombardowane a wielu kolejarzy i członków ich rodzin hitlerowcy wymordowali.

W uroczystościach wziął udział porucznik Walenty Faterkowski. Podczas wojny obronnej 1939 r. był dowódcą plutonu, który 1 września o godz. 4.45 jako pierwszy nawiązał walkę na przyczółku wschodnim Mostu Tczewskiego, po wcześniejszym nalocie eskadry niemieckich myśliwców (o godz. 4.34). Efektem działań polskich żołnierzy było wysadzenie mostu, a tym samym uniemożliwienie Niemcom szybkiego zajęcia miasta i przetransportowania sprzętu wojskowego. 1 września br. otrzymał on tytuł Honorowego Obywatela Tczewa.

Uroczystości zwieńczyła inscenizacja zrealizowana na Moście Tczewskim, która dokładnie ukazał walki przed 70 laty.