Toruń: Inauguracja Dni Dziedzictwa Kopernikańskiego

Kościół nie czuje lęku przed nauką – powiedział nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore podczas inauguracji Dni Dziedzictwa Kopernikańskiego w Toruniu. Obchody zorganizowano z okazji 540. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika i 470. rocznicy jego śmierci oraz wydania dzieła życia "De revolutionibus orbium coelestium".

Inauguracja odbyła się 18 lutego w Sali Wielkiej Dworu Artusa w Toruniu. Spotkanie rozpoczęło się recitalem fortepianowym Pawła Wakarecego. W imieniu organizatorów głos zabrał rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu prof. Andrzej Tretyn, który zauważył, że rewolucja kopernikańska zdjęła człowieka z piedestału bycia w centrum uwagi. – Był naukowcem pogrążonym w dylemacie pomiędzy potrzebą odnalezienia prawdy, a potrzebą jej ogłoszenia – podkreślił rektor i dodał, że Kopernik jest inspirującym przykładem geniuszu, odwagi i odpowiedzialności.

Nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore w wystąpieniu zacytował fragment listu, który Mikołaj Kopernik wysłał do papieża Pawła III. Napisał w nim, że obowiązkiem uczonego jest poszukiwanie prawdy tak dalece jak Bóg na to pozwala. Abp Migliore podkreślił, że godną najwyższego uznania jest wola uczestników sesji naukowej do wspólnego poszukiwania prawdy. – Nowa perspektywa to dialog i duch współpracy, bo Kościół nie czuje lęku przed nauką. Nie chodzi o wybór między nauką a etyką, ale między nauką, która jest etyczna, a tą, która etyczna nie jest – powiedział nuncjusz.

Bp Andrzej Suski odczytał list Sekretarza Stanu Stolicy Apostolskiej, kard. Tarcisio Bertone, skierowany w imieniu Ojca Świętego Benedykta XVI. Papież wyraził nadzieję, że owocny dialog pomiędzy światem nauki i światem wiary i kultury będzie stanowił cenny wkład w tak bardzo pożądany proces odnowienia tkanki moralnej społeczeństwa. Marszałek województwa kujawsko–pomorskiego Piotr Całbecki odczytał list od prezydenta Polski Bronisława Komorowskiego, który sprawuje honorowy patronat nad uroczystościami kopernikańskimi.

Sesję naukową poprowadził prof. Krzysztof Mikulski. Przedstawił kilka faktów z życia Mikołaja Kopernika, które miały miejsce w Toruniu. Etap życia Kopernika związany z Padwą przedstawił Gaetano Thiene z Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu w Padwie. Prof. Michał Kokowski z Instytutu Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk w swoich rozważaniach przedstawił zarys aktualnych aspektów w debacie nad kształtem uniwersytetu i nauki. – Mikołaj Kopernik musiał być bardzo niezależny intelektualnie skoro odważył się sformułować teorię, która obalała fundamentalne tezy ówczesnego świata – powiedział prof. Kokowski. Zadał również pytanie o to, czy współczesny system kształci tak niezależnych ludzi.

Po sesji naukowej uformowano orszak historyczny, w którym wzięły udział grupy rekonstrukcji historycznej: rycerze, przedstawiciele patrycjatu, mieszczanie i jeźdźcy na koniach. Orszak przeszedł przez Rynek Staromiejski ulicą Ducha Świętego na ulicę Kopernika. Tam pod domem wielkiego astronoma nastąpiło uroczyste przekazanie reprintu dzieła Kopernika „O obrotach ciał niebieskich” przez kontynuatorów jego myśli: Keplera, Galileusza, Newtona i Heweliusza. Następnie orszak ruszył do katedry śś. Janów, gdzie księgę umieszczono przy chrzcielnicy, w której ochrzczono Kopernika.
W katedrze wykonano utwór „Cosmopolis” Krzesimira Dębskiego. Utwór napisany na 777-lecie lokacji Torunia, wykonał Chór Astrolabium oraz Toruńska Orkiestra Symfoniczna pod batutą Krzesimira Dębskiego. Koncertowi towarzyszyła iluminacja wnętrza katedry zaaranżowana przez Bogumiła Palewicza.

Kolejnym punktem uhonorowania Mikołaja Kopernika było złożenie kwiatów pod jego pomnikiem na toruńskim Starym Rynku.

Po orszaku historycznym uczestnicy udali się do kościoła akademickiego pw. Ducha Świętego na Starym Rynku, gdzie odbyły się uroczyste nieszpory pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego abp. Celestino Migliore. Nuncjusz raz jeszcze tego dnia odniósł się do słów Kopernika skierowanych niegdyś w liście do papieża Pawła III mówiących o tym, że obowiązkiem uczonego jest poszukiwanie prawdy we wszystkim zgodnie z wolą Boga. – Zależność od Boga była dla niego czymś twórczym i wyzwalającym – podkreślił abp Migliore. Zauważył, że Bóg stwarzał świat przez sześć dni, siódmy zaś dzień pozostawił dla człowieka. Nawiązał również do biblijnego obrazu Raju, w którym Bóg daje człowiekowi wszystko, a jedyny zakaz dotyczy drzewa poznania dobra i zła. W ten sposób pokazał, że jeśli pragnienia człowieka staną się jego żądzą, to zabijają relacje z Bogiem i drugim człowiekiem. Zakaz rajski nie jest zatem pozbawieniem dostępu do poznania dobra i zła. – Przedmiotem zakazu nie jest wiedza, badania naukowe, rozwój, ale chęć stanięcia ponad ludzkim rozumem i brak respektu dla wymagań ludzkiej natury – podkreślił abp Migliore.

Uroczystości inaugurujące Dni Dziedzictwa Kopernikańskiego zorganizowali: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko–Pomorskiego, Urząd Miasta Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Kuria Diecezjalna Toruńska. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m. in. nuncjusz apostolski abp Celestino Migliore, przedstawiciele władz państwowych, wojewódzkich województwa kujawsko–pomorskiego i warmińsko–mazurskiego, rektorzy polskich uczelni, naukowcy zagraniczni, m. in. z Padwy, Nawarry, Ferrary.

Dni Dziedzictwa Kopernikańskiego potrwają od 18 lutego do 25 maja br. W ramach obchodów odbędzie się ponad 50 wydarzeń.