Trzeci dzień VIII Kongresu Teologów Polskich

O to, gdzie, jeśli nie pod krzyż, mają pójść teologowie z pytaniami współczesnego człowieka, pytał abp Henryk Muszyński podczas Mszy św. rozpoczynającej 15 września trzeci dzień trwającego w Poznaniu VIII Kongresu Teologów Polskich.

Prymas Polski-senior, przewodnicząc Eucharystii sprawowanej w archidiecezjalnym sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Poznaniu, zachęcił uczestników kongresu, aby w świetle mądrości, której źródłem jest krzyż Chrystusa, zgłębiali problemy oraz odpowiadali na oczekiwania i nadzieje współczesnego człowieka.

Arcybiskup wezwał też teologów, aby „wnieśli nieco Bożego światła, Bożej mądrości w ten ciemny i zawikłany świat, w którym żyjemy”. „To jest nasze powołanie i tego oczekuje od nas nasz Pan, Jezus Chrystus” – podkreślił mówca.

Drugi dzień VIII Kongresu Teologów Polskich 14 bm. zakończył się wieczornym koncertem muzyki misji amerykańskich. Uczestnicy kongresu mogli wysłuchać w Auli Uniwersyteckiej zespołu solistów Chóru Akademickiego i Poznańskiego Chóru Chłopięcego pod dyrekcją Beaty Bielskiej.

Poprzedził go wykład ks. prof. Piotra Nawrota, wybitnego muzykologa i odkrywcy nieznanych manuskryptów z muzyką Indian, profesora uniwersytetów w Poznaniu i w La Paz. Przekonywał on zebranych, że muzyka może być skutecznym narzędziem ewangelizacji, a wiarę warto „ubrać” w język muzyki.

Z kolei w trzecim, przedostatnim dniu obrad kongresu jego uczestnicy wysłuchali czterech wykładów, koncentrujących się tym razem na związku między wiarą a rozumem, przede wszystkim na próbie odpowiedzi na odwieczne pytanie człowieka o sens świata i życia.

W pierwszym wykładzie ks. prof. Jerzy Szymik, wykładowca teologii dogmatycznej na Uniwersytecie Śląskim, zwrócił uwagę, że „teologia poddaje rozum, a dokładniej wszelkie jego uzurpacje krytyce”. „A tymczasem zdolność do krytycznego myślenia jest absolutnie konieczna dla europejskiej tożsamości. I to jest zadanie teologii na naszych uniwersytetach w Polsce i w Europie” – podkreślił dogmatyk.

Jednocześnie zauważył, że „teologia jest nauką, która nie da się zepchnąć ani do laboratorium, ani do zakrystii, choć i badania naukowe, i Kościół są dla jej istnienia absolutnie konieczne”, gdyż „stawia sobie samej najważniejsze pytania współczesnego człowieka, z całym ich ciężarem i ostrością”.

„Nasza współczesność pragnie i potrzebuje teologii z wyjątkową intensywnością, bowiem teologia posiadająca wiarę w swoim epistemologicznym instrumentarium, mówi człowiekowi to, czego mu nie powie żadna inna nauka: prawdę o jego postawie, o tym skąd jest” – przekonywał prelegent, dodając, iż daje ona współczesnemu człowiekowi „poznanie, które nadaje sens każdemu innemu poznaniu”.

Z kolei ks. prof. Marian Machinek ze Zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny, kierownik Zakładu Teologii Moralnej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, zwrócił uwagę na funkcję krytyczną teologii „wobec absolutyzacji metody empirycznej, tej metody, która jest wprawdzie w stanie dostrzec matematycznie świat, ale już nie jest w stanie dostrzec działania moralnego, niczego poza tym, co można zważyć czy zmierzyć”.

Zauważył też, że, jego zdaniem, „etyka chrześcijańska nie może być uprawiana tylko «w swoim ogródku»”. „Na przykład nie można mówić o statusie moralnym embrionu, nie sięgając do wiedzy empirycznej na temat tego, z czym mamy do czynienia” – podkreślił mówca.

Natomiast ks. dr hab. Jerzy Dadaczyński z Katedry Filozofii Logiki na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, zastanawiając się w swoim wystąpieniu, jakiej logiki potrzebuje współczesna teologia, zaznaczył, że „zwykły odbiorca na co dzień posługuje się logiką klasyczną z zasadą niesprzeczności” i to, jego zdaniem, jest argument „za logiką klasyczną, jako logiką teologii”.

W ostatnim wykładzie o. dr hab. Bogusław Kochaniewicz OP, kierownik Zakładu Teologii Fundamentalnej i Ekumenicznej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, mówił o sensie ludzkiego istnienia u Jana Pawła II. Jak wyjaśnił, papież w swoim obszernym nauczaniu na ten temat podkreślał m.in., że „aby nadać sens ludzkiej egzystencji, należy spotkać się z Jezusem”.

Ojciec Święty, na co zwrócił uwagę prelegent, przekonywał też, że „jedynie Chrystus jest adekwatną i ostateczną odpowiedzią na pytanie o sens życia i dziejów”, a najpiękniejszym i najbardziej entuzjastycznym wydarzeniem, jakiego człowiek może doświadczyć, jest „osobiste spotkanie Jezusa, który jest jedynym i prawdziwym sensem naszego życia”.

Podobnie jak w poprzednich dniach, podczas sesji popołudniowej teolodzy spotkają się w grupach dyskusyjnych, w których będą omawiali zagadnienia poruszone przez prelegentów podczas wykładów.

Odbywający się w Poznaniu VIII Kongres Teologów Polskich potrwa do 16 września. Zorganizował go Wydział Teologiczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu pod hasłem „Między sensem a bezsensem ludzkiej egzystencji”, a tematem obrad jest teologiczna odpowiedź na fundamentalne pytania współczesnego człowieka. Dokładny plan obrad kongresowych można znaleźć na www.kongresteologow.pl .

Kongresy Teologów Polskich odbywają się co kilka lat, poprzedni miał miejsce w Lublinie w 2004 r. Spośród dotychczasowych kongresów sześć odbyło się na KUL, a jeden w klasztorze cystersów w Mogile. W tym roku po raz pierwszy gospodarzem kongresu jest uczelnia świecka – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.