Tylko 50 proc. Polaków wierzy w Boga-Osobę?

Moim zdaniem zaledwie 50 proc. Polaków wierzy w Boga osobowego – powiedział socjolog religii ks. prof. Mariański na sesji w Płocku. Zastrzegł jednak, że to tylko przypuszczenia.

Ks. prof. Janusz Mariański z KUL brał udział w sympozjum „Meandry wiary. Życie duchowe w epoce postsekularnej”, które odbyło się w płockim seminarium duchownym.
Wypowiadając swój sąd o religijności Polaków zastrzegł, że może mówić jedynie w trybie przypuszczającym, bo sam od pięciu lat nie prowadził badań religijności. Niemniej uważa, że stawiane w ankietach *pytania o religijność są „strasznie prymitywne”*, bowiem „wiele osób zapewne nawet nie wie, że chodzi w nich o Boga osobowego”, a ta właśnie kwestia jest zdaniem profesora KUL najistotniejsza.
„Wiara w Boga osobowego jest najistotniejsza, dużo ważniejsza niż np. wiara w czyściec. – Jeśli się wierzy, że Bóg jest osobą, nie ma problemu z innymi prawdami – stwierdził ks. prof. Mariański.
Zauważył też, że wszelkie *polskie wskaźniki dotyczące religijności są mimo wszystko najwyższe* w Europie. Do niedawna przodowała Irlandia, a Polska była na drugim miejscu, jednak – wskutek głębokich procesów sekularyzacyjnych -sytuacja się zmieniła, powiedział prof. Mariański.
Ks. prof. Mariański spróbował również naszkicować pewne prognozy. Jego zdaniem można przypuszczać, że Polska pozostanie w Europie przypadkiem szczególnym, że *zachowa się u nas znaczenie religii* i Kościoła w życiu społecznym jako nośników nadziei wielu Polaków. Kościół katolicki w Polsce, który doświadcza stałej obecności innych kościołów i grup religijnych, występujących jako konkurencja na „rynku religijnym”, powinien *pogodzić się z logiką rynkową* – uważa ks. prof. Mariański.
– Jednak w zmieniającej się rzeczywistości potrzebne jest Kościołowi w Polsce aktywne duszpasterstwo. *Kościół nie może godzić się na anarchię moralną*. Powinien być znakiem sprzeciwu wobec zabijania nienarodzonych, starych i chorych, a także legalizacji związków homoseksualnych.
Socjolog przyznał, że dzisiejsza religijność polega niestety coraz częściej na *poszukiwaniu duchowości poza Kościołem*. Początki tego procesu sięgają lat 50. ubiegłego stulecia. Zaczęło się od haseł: „Chrystus – tak, Kościół – nie”, potem „Jezus – tak, Chrystus – nie”, następnie „religia – tak, Jezus – nie” i w końcu „religia – tak, Bóg osobowy – nie”. W uproszczonej formule ogłasza się tezę: „religie żyją, Kościoły umierają”.
– We współczesnym świecie można znaleźć wiele dowodów na postępujący *proces „odkościelniania” religijności*, zwłaszcza w młodym pokoleniu. Młodzież wykazuje też wyższą skłonność do tego, co można by nazwać transcendentną bezdomnością, czyli *brakiem identyfikacji z jakąkolwiek grupą religijną* – powiedział ks. prof. Mariański.
Przyznał, że nowoczesność i związana z nią sekularyzacja doprowadziły religię do kryzysu. Coraz mniej ludzi poszukuje pełnej identyfikacji z tradycyjnymi religiami. Tracą one na znaczeniu zarówno na płaszczyźnie społecznej, jak i indywidualnej. W warunkach zróżnicowania strukturalnego i funkcjonalnego, religia nie pełni już funkcji instancji nadrzędnej, która ogarnia całe życie społeczne. Według skrajnej tezy istnieje ścisły związek między modernizacją i odkościelnieniem, dechrystianizacją a – w końcu – bezreligijnością.
Socjologowie jednak ostatnio podważają nieuchronność tego następstwa – stwierdził ks. prof. Mariański. Jego zdaniem, świadczy o tym wiele faktów. Po pierwsze, sekularyzacja nie dotyczy całego świata, ale jedynie jego trzech czwartych albo czterech piątych. – Właściwie sekularyzacja obejmuje Europę Zachodnią i być może wkrótce Środkowowschodnią – powiedział. Jednocześnie stwierdził, że w Polsce te procesy jeszcze nie zaszły, choć jest wiele przesłanek wskazujących na to, że wkrótce nastąpią.