Ukazał się album o papieskim krzyżu

Dzieje krzyża na warszawskim Placu Zwycięstwa, przy którym w 1979 roku Jan Paweł II odprawił pamiętną Mszę świętą, układanie w tym miejscu w stanie wojennym krzyży z kwiatów oraz budowa stojącego tam obecnie pomnika-krzyża – o tym opowiada album „Krzyż”, którego promocja odbyła się we wtorek w Warszawie.

2 czerwca 1979 r. na Placu Zwycięstwa (obecnie Piłsudskiego) w Warszawie stanął 15-metrowy krzyż, pod którym Jan Paweł II sprawował Mszę św. Była to pierwsza pielgrzymka papieża-Polaka do ojczyzny. To wtedy padły słowa, które – zdaniem ks. Andrzeja Przekazińskiego, dyrektora Muzeum Archidiecezjalnego w Warszawie – stały się częścią naszej tożsamości: „Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”.

Ten sam krzyż – który po Mszy papieskiej postawiono przy kościele św. Maksymiliana Kolbego na Służewcu – ponownie ustawiono na Placu Piłsudskiego w czasie pogrzebu kard. Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia, w 1981 r.

W stanie wojennym warszawiacy układali na miejscu papieskiej celebry krzyż z kwiatów, który stał się symbolem biernego oporu wobec władz komunistycznych. Za „zakłócanie porządku publicznego” wielu mieszkańców Warszawy zostało zatrzymanych, ale szykany nie powstrzymały składania kolejnych wiązanek.

Po śmierci Jana Pawła II, w 2005 r. na Placu Piłsudskiego odprawiono Mszę w intencji zmarłego papieża, a przy ołtarzu postawiono krzyż podobny do tego z 1979 r. Wtedy też powstała idea, by upamiętnić Ojca Świętego pomnikiem w miejscu, z którego przemawiał do Polaków. Po kilku latach – 6 czerwca 2009 r. – ustawiono pomnik-krzyż, który nawiązuje do pierwszej Mszy św. Papieża-Polaka na ówczesnym Placu Zwycięstwa w Warszawie.

Album „Krzyż” ukazał się nakładem Oficyny Wydawniczej Kwadrat i staraniem Fundacji Jana Pawła II. Inspiratorką całości była Ewa Bednarkiewicz, z Fundacji Jana Pawła II. Przypomniała ona, ze o stworzenie albumu poprosił ją ówczesny nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk – obecnie prymas Polski. Dzięki pomocy wielu osób udało się zebrać archiwalne zdjęcia oraz dotrzeć do świadków spotkania Polaków z Janem Pawłem II w 1979 roku na ówczesnym pl. Zwycięstwa.

W prezentacji, która odbyła się w siedzibie Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski, wziął udział kardynał-nominat Kazimierz Nycz. obecny był również gospodarz miejsca bp Stanisław Budzik, sekretarz generalny KEP, Piotr Dardziński, dyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II oraz redaktor naczelny Oficyny Wydawniczej Kwadrat Jacek Maria Stroka.

Album zawiera archiwalne zdjęcia upamiętniające nie tylko spotkanie warszawiaków z papieżem z 1979 roku, ale również prace nad budową ołtarza, późniejsze akcje układania krzyża z kwiatów, pogrzeb kard. Wyszyńskiego, wizyty Jana Pawła II w Warszawie, a także Msze sprawowane na Placu Piłsudskiego już po jego śmierci. Ilustracje dokumentują modlitwy na placu po katastrofie smoleńskiej oraz Mszę św. beatyfikacyjną ks. Jerzego Popiełuszki. Album zawiera także zdjęcia zwycięskiego projektu pomnika-krzyża i fotograficzną relację z budowania go.

Zdjęcia bogato ilustrują teksty, wśród których znalazły się wspomnienia pamiętnej Mszy św. z papieżem, fragmenty przemówień i homilii Jana Pawła II, homilie papieża Benedykta XVI, kard. Stanisława Dziwisza i legata papieskiego kard. Angelo Sodano – wszystkie wygłoszone na Placu Piłsudskiego.

W wywiadzie przedrukowanym z „Rzeczpospolitej”, ks. Przekaziński opowiada dzieje powstania projektu ołtarza w 1979 roku i o dalszych losach krzyża. Jeszcze dwukrotnie towarzyszył on spotkaniom warszawiaków z Janem Pawłem II – w 1991 roku podczas Eucharystii na Agrykoli i w 1999 roku ponownie na Placu Piłsudskiego. Przez wszystkie lata między pielgrzymkami papieskimi krzyż stał przy kościele św. Maksymiliana Kolbego na Służewcu. Do dziś warszawiacy modlą się przy nim w intencji beatyfikacji Ojca Świętego.

Książka zawiera również wywiad z twórcami pomnika-krzyża – prof. Jerzym Mierzwiakiem, architektem Markiem Kucińskim i architektem inżynierem Natalią Wilczak. Słowo wstępne napisał abp Józef Kowalczyk, Prymas Polski.

„Krzyż. Pomnik na Placu Zwycięstwa Jana Pawła II w Warszawie”, Oficyna Wydawnicza Kwadrat, Kraków-Warszawa 2010. im / Warszawa