Ukazały się listy Jana Pawła II do Skwarnickiego

Ponad sto listów obejmujących cały okres pontyfikatu zawiera wydany właśnie tom listów Jana Pawła II do znanego publicysty, poety i pisarza Marka Skwarnickiego.

Książka „Pozdrawiam i błogosławię. Listy prywatne Papieża” zawiera przemyślenia Ojca Świętego m.in. nt. Kościoła w świecie i oceny jego pontyfikatu w Polsce. Jan Paweł II nie ukrywa też niepokoju o kształt „Tygodnika Powszechnego”, którego przez lata był bliskim współpracownikiem.
Sytuacji w krakowskim piśmie, w którym publikował jeszcze jako młody kapłan a następnie jako biskup i kardynał, dotyczą dwa najobszerniejsze listy. 1 listopada 1993 r. Jan Paweł II pisze: „W związku z numerem na piętnastolecie, znajduję w nim stale powtarzaną tezę o «kontrowersyjnym pontyfikacie». Nie jest to temat samego TP ani osób piszących w jego imieniu (…), ale teza «Gazety Wyborczej», czy też innego pisma. TP tezę tę przytacza w przeglądzie prasy. Oczywiście, żaden pontyfikat nie może nie być kontrowersyjny. Kontrowersyjne jest samo chrześcijaństwo, sam Chrystus i Ewangelia. A ja mam poniekąd zamiłowanie do bycia «znakiem sprzeciwu». To nie jest moja zasługa, ale Łaska”.

Miesiąc później, 6 grudnia, Papież konstatuje: „Ma Pan rację, gdy pisze w ostatnim liście, że wszystko poniekąd kończy się na Jerzym Turowiczu i ks. Tischnerze”. Dodaje z ubolewaniem, że redakcja krakowskiego pisma chce być koniecznie „wpatrzona w przyszłość”. Nieco dalej Papież pisze, że „Kościoła wciąż trzeba się uczyć”, a do tego konieczny jest „zaczyn”. „Ten zaczyn to jest miłość Kościoła, a nie może nim być nigdy żadna liberalna krytyka Kościoła, choćby powoływała się na najgłośniejsze nazwiska posoborowych teologów” – pisze Jan Paweł II.

Jednym z wątków papieskich listów jest jego twórczość literacka. To właśnie Marek Skwarnicki był od wczesnych lat 70. „powiernikiem” Karola Wojtyły w sprawach poezji; jemu też (oraz Jerzemu Turowiczowi) powierzył wydanie swoich wierszy po wyborze na papieża. Na wieść, że jego sztuka „Brat naszego Boga” zostanie wystawiona w Krakowie Jan Paweł II wyznał: „Nigdy się z czymś takim nie liczyłem”. W roku 2002, gdy pracował nad „Tryptykiem rzymskim”, Papież pisał do Skwarnickiego: „Niech Pan będzie łaskaw rzucić okiem na teksty (…). Nie wiem, czy ma to coś wspólnego z poezją, od której właściwie odszedłem, ale która od czasu do czasu mnie kusi”. Skwarnicki na zaproszenie Papieża udał się do Rzymu, gdzie przez wiele godzin rozmawiał z Autorem na temat ostatecznego kształtu „Tryptyku”.

Tom papieskich listów zawiera też bardzo wiele okolicznościowych pozdrowień i życzeń. Zawsze jednak Papież, choćby krótko, odnosi się do konkretnych osób i spraw rodziny Skwarnickich.

Na decyzji o publikacji papieskich listów zaważyła – jak pisze we wstępie ich adresat – „chęć ujawnienia, kim był dla jednej z wielu rodzin, z którymi miał osobiste kontakty, a zarazem jak niezwykłym w takiej sytuacji był człowiekiem – bliskim i kochanym”.

„Nikomu o tych listach dotąd nie mówiłem” – powiedział KAI Marek Skwarnicki. Wyznał też, że większość papieskich listów przychodziła do niego normalną pocztą. „Odbierałem je zwyczajnie, ze skrzynki na listy na mojej klatce schodowej” – powiedział mieszkający w Krakowie pisarz i poeta.

Podczas dzisiejszej konferencji prasowej przypomniał, że kserokopie papieskich listów przekazał trybunałowi przygotowującemu proces beatyfikacyjny Jana Pawła II.

75-letni Marek Skwarnicki jest publicystą, poetą, pisarzem. Przez wiele lat należał do redakcji „Tygodnika Powszechnego”. Od wczesnych lat 70. łączyła go przyjaźń z Karolem Wojtyłą. Jako reporter towarzyszył Janowi Pawłowi II w wielu jego zagranicznych pielgrzymkach, a swoje wrażenie zawarł w kilku książkach. Skwarnicki, który przez wiele dziesięcioleci przyjaźnił się z Czesławem Miłoszem, wydał ostatnio tom wspomnień pt. „Mój Miłosz”.

Warto dodać, że w 2002 r. tarnowskie wydawnictwo Biblos opublikowało – za zgoda Papieża – tom korespondencji pomiędzy Janem Pawłem II a prof. Stefanem Swieżawskim.

Tom „Pozdrawiam i błogosławię. Listy prywatne papieża” opublikował Świat Książki.