Uroczystość Matki Boskiej Częstochowskiej

Uroczysta Suma odpustowa z ponowieniem aktu Ślubów Jasnogórskich, modlitwa pielgrzymów „Tobie Maryjo zawierzamy”, droga krzyżowa i procesja eucharystyczna złożą się na dzisiejsze obchody uroczystości Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze.

Obchodzone 26 sierpnia święto Matki Bożej Jasnogórskiej ma przede wszystkim charakter dziękczynienia za szczególną rolę Maryi w dziejach całego narodu, jest też wyrazem czci dla jasnogórskiego obrazu Matki Bożej.

Zobacz program dzisiejszych uroczystości na Jasnej Górze

A jakie były początki?

Klasztor dla paulinów na Jasnej Górze wybudował książę opolski Władysław w 1382 roku. Oddał zakonnikom pod opiekę obraz Matki Bożej, który znajdował się na jego zamku. Od tamtego czasu trwa nieprzerwanie kult Matki Boskiej Częstochowskiej, do której corocznie pielgrzymują miliony Polaków. W klasztorze jest wystawiona księga, gdzie wpisywane są świadectwa cudów wymodlonych przed obrazem-ikoną. Liczba cudów systematycznie rośnie.

Według legendy czczona na Jasnej Górze ikona jest jedną z 70-ciu napisanych przez świętego Łukasza Ewangelistę na fragmentach stołu, przy którym posiłki spożywała Święta Rodzina. Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej jest wierną kopią obrazu, który uległ zniszczeniu w 1430 roku. Przypuszcza się, że pierwszy obraz pochodził z VII w., zatem byłby jednym z najstarszych wizerunków Matki Bożej. Podobne obrazy malowali mnisi bazyliańscy na Krecie. Obraz zalicza się do ikon bizantyjskich zwanych „Hodegetria” czyli „Ta która prowadzi”.

Ikona jest napisana (namalowana) techniką tempery na drewnianej tablicy o wymiarach: 122,2 cm x 82,2cm x 3,5 cm. Kopię odtworzono dbając o detale i nawet rany zadane Matce Bożej zostały odtworzone na drugim obrazie. Obraz jasnogórski był kilka razy odnawiany, po raz pierwszy w 1682 roku z okazji przygotowań do 300-lecia sprowadzenia obrazu. Później przeprowadzono wstępne prace konserwacyjne w 1705 roku i bardziej gruntowne w latach 1925-1926, kiedy prof. Jan Rutkowski dokonywał naukowego badania obrazu.

Wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej stał się niemalże ikoną narodową. Przed obrazem modlili się polscy królowie i książęta, m.in. Kazimierz Jagiellończyk (1448 i 1472), św. Kazimierz królewicz (1472), Zygmunt I Stary (1510 i 1514), Stefan Batory (1581), Zygmunt III Waza (1616, 1620, 1630), Władysław IV (1621, 1633, 1638, 1642, 1644, 1646), Jan Kazimierz (1649, 1656, 1658, 1661), Michał Korybut Wiśniowiecki (1669, 1670), Jan III Sobieski (1676, 1683), August II Sas (1704), August III Sas (1734).

Skuteczność obrony Jasnej Góry w 1655 roku przypisuje się opiece Matki Bożej. Pamięć o przeorze klasztoru paulinów o. Augustynie Kordeckim, który podjął decyzję obrony Częstochowy, przetrwała do dnia dzisiejszego. Szwedzki król Karol X Gustaw po zajęciu Warszawy i Krakowa, nieoczekiwanie poniósł klęskę pod częstochowskim klasztorem na Jasnej Górze. Król Jan Kazimierz ogłosił śluby, w których polecał swoje państwo protekcji Bożej Matki, nazywając Ją Polską Królową. Na mocy aktu papieża Klemensa XI z roku 1716 biskup chełmski Krzysztof Andrzej Jan Szembek dokonał koronacji obrazu jasnogórskiego 8 września 1717 roku, a ofiarodawcą korony był sam król August II Mocny.

Wtedy też na wizerunek nałożono kosztowne szaty: granatową haftowaną diamentami, niebieską z rubinami i zieloną z perłami i różnymi drogimi kamieniami, przeznaczone na różne uroczystości. Później obraz był wielokrotnie ozdabiany, obecnie obraz posiada siedem sukienek. Od 1817 roku obchodzona jest rocznica pierwszej koronacji.

Najbardziej znana i uroczysta koronacja obrazu odbyła się w 1966 roku w ramach obchodu Tysiąclecia Chrztu Polski. Dokonał jej Prymas Tysiąclecia, Sługa Boży Kardynał Stefan Wyszyński, wielki czciciel Maryi Jasnogórskiej. Także Jan Paweł II otaczał wielką czcią Matkę Boską Częstochowską.

Św. Pius X na prośbę biskupa włocławskiego Stanisława Zdzitowieckiego i polskich paulinów zatwierdził 13 kwietnia 1904 roku święto Matki Bożej Częstochowskiej w rycie I klasy z oktawą dla Jasnej Góry. Po raz pierwszy święto obchodzono 29 sierpnia 1906 roku. W 1931 roku Pius XI zatwierdził dzień 26 sierpnia jako święto ku czci Matki Boskiej Częstochowskiej. Dekretem Kongregacji Obrzędów z dnia 26 października 1956 roku uroczystość liturgiczna została przyznana wszystkim diecezjom w Polsce. Dla Kościoła prawosławnego to święto przypada 6 marca.