Znanych i anonimowych, dawnych i współczesnych świętych Kościół katolicki uroczyście wspomina 1 listopada. Uroczystość Wszystkich Świętych jest jednym z najbardziej radosnych dni dla chrześcijan.

W ciągu roku niemal każdego dnia przypada wspomnienie jednego lub kilku świętych znanych z imienia. Jednak ich liczba jest znacznie większa. Wiele osób doszło do świętości w zupełnym ukryciu.
Uroczystość Wszystkich Świętych nie jest – wbrew spotykanym niekiedy opiniom – „Świętem Zmarłych” ale przypomina wszystkim wiernym o ich powołaniu do świętości. W odróżnieniu od tej uroczystości, następnego dnia – 2 listopada – wspomina się wszystkich wiernych zmarłych. Jest to dzień modlitwy za tych, którzy w czyśćcu przygotowują się do chwały nieba.

Dzień 1 listopada przypomina prawdę o powszechnym powołaniu do świętości. Każdy z wierzących, niezależnie od konkretnej drogi życia: małżeństwa, kapłaństwa czy życia konsekrowanego jest powołany do świętości. Tej pełni człowieczeństwa nie można osiągnąć własnymi siłami. Konieczna jest pomoc łaski Bożej, czyli dar życzliwości Boga. Ponieważ Stwórca powołuje do świętości wszystkich, także każdemu człowiekowi pomaga swą łaską. Teologia wskazuje, iż każdy otrzymał dar zbawienia, bo Jezus Chrystus złożył ofiarę za wszystkich ludzi. Od każdego z nas jednak zależy, w jakim stopniu przyjmie od Boga dar świętości.

Uroczystość Wszystkich Świętych zdecydowanie różni się od Dnia Zadusznego (wspomnienia Wszystkich Wiernych Zmarłych) przypadającego na 2 listopada. Uroczystość przypadająca na 1 listopada wyraża powszechne powołanie do świętości. Wskazuje na hojność Pana Boga i pogłębia nadzieję, że wszelkie rozstanie nie jest ostateczne, bo wszyscy są zaproszeni do domu Ojca. Razem jednak Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny przypominają prawdę o wspólnocie Kościoła, obejmującej świętych w niebie, pokutujących w czyśćcu i żyjących jeszcze na ziemi. Wśród tych trzech stanów Kościoła dokonuje się, poprzez modlitwę, pamięć czy ofiarę, ciągła wymiana dóbr duchowych. W tej łączności (komunii) wyraża się świętych obcowanie.

Wspomnienie wszystkich świętych ma źródło w kulcie męczenników. W rocznicę śmierci, która dla chrześcijan jest dniem narodzin dla nieba, odprawiano na grobach męczenników Eucharystię i czytano opisy męczeństwa. Pamięć o tych, którzy krwią potwierdzili swoją wiarę, była w pierwszych gminach chrześcijańskich pieczołowicie przechowywana. Każda z lokalnych wspólnot posiadała spis swoich męczenników, którzy przez sam fakt męczeństwa stawali się bliskimi Chrystusa, dlatego ich wstawiennictwo nabierało szczególnej mocy. Stopniowo do tych list dopisywano imiona nie tylko męczenników, ale też innych osób odznaczających się szczególną świętością. Pierwszym świętym spoza grona męczenników był zmarły w 397 r. biskup Marcin z Tours.

Początki święta sięgają IV w. W Antiochii czczono wtedy pamięć o wielu bezimiennych męczennikach, których wspominano w niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego. W Rzymie w VII wieku papież Bonifacy IV poświecił dawny Panteon i uczynił go kościołem ku czci Bogurodzicy oraz wszystkich Męczenników. Polecił przy tej okazji umieścić tam kamienie przywiezione z katakumb chrześcijańskich męczenników. Historycy przekazują, iż przywieziono wtedy aż 28 pełnych wozów. Z rocznicą tych wydarzeń związane było rzymskie święto Wszystkich Świętych. Czczono wtedy jedynie Maryję i męczenników. W późniejszych wiekach dołączono kult „wszystkich doskonałych Sprawiedliwych”. Obchody przeniesiono z 13 maja na 1 listopada. Powodem były prawdopodobnie trudności z wyżywieniem rzesz pielgrzymów przybywających do Rzymu na wiosnę.

Listopadowa data była już znana w Irlandii oraz Anglii a od VIII w. rozprzestrzeniło się w całej Europie. Po ostatniej reformie liturgii teologowie podkreślają, że „uroczystość obejmuje nie tylko świętych kanonizowanych, ale wszystkich zmarłych, którzy osiągnęli doskonałość, a zatem także zmarłych krewnych i przyjaciół”.

Znanych i anonimowych, dawnych i współczesnych świętych Kościół katolicki uroczyście wspomina 1 listopada. Uroczystość Wszystkich Świętych winna być jednym z najbardziej radosnych dni dla chrześcijan.

W ciągu roku niemal każdego dnia przypada wspomnienie jednego lub kilku świętych znanych z imienia. Jednak ich liczba jest znacznie większa. Wiele osób doszło do świętości w zupełnym ukryciu.

Uroczystość Wszystkich Świętych nie jest – wbrew spotykanym niekiedy opiniom – „Świętem Zmarłych”, ale przypomina wszystkim wiernym o ich powołaniu do świętości. W odróżnieniu od tej uroczystości, następnego dnia – 2 listopada – wspomina się wszystkich wiernych zmarłych. Jest to dzień modlitwy za tych, którzy w czyśćcu przygotowują się do chwały nieba.

Dzień 1 listopada przypomina prawdę o powszechnym powołaniu do świętości. Każdy z wierzących, niezależnie od konkretnej drogi życia: małżeństwa, kapłaństwa czy życia konsekrowanego jest powołany do świętości. Tej pełni człowieczeństwa nie można osiągnąć własnymi siłami. Konieczna jest pomoc łaski Bożej, czyli dar życzliwości Boga. Ponieważ Stwórca powołuje do świętości wszystkich, także każdemu człowiekowi pomaga swą łaską. Teologia wskazuje, iż każdy otrzymał dar zbawienia, bo Jezus Chrystus złożył ofiarę za wszystkich ludzi. Od każdego z nas jednak zależy, w jakim stopniu przyjmie od Boga dar świętości.

Uroczystość Wszystkich Świętych zdecydowanie różni się od Dnia Zadusznego (wspomnienia Wszystkich Wiernych Zmarłych) przypadającego na 2 listopada. Uroczystość przypadająca na 1 listopada wyraża powszechne powołanie do świętości. Wskazuje na hojność Pana Boga i pogłębia nadzieję, że wszelkie rozstanie nie jest ostateczne, bo wszyscy są zaproszeni do domu Ojca. Razem jednak Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny przypominają prawdę o wspólnocie Kościoła, obejmującej świętych w niebie, pokutujących w czyśćcu i żyjących jeszcze na ziemi. Wśród tych trzech stanów Kościoła dokonuje się, poprzez modlitwę, pamięć czy ofiarę, ciągła wymiana dóbr duchowych. W tej łączności (komunii) wyraża się świętych obcowanie.

Wspomnienie wszystkich świętych ma źródło w kulcie męczenników. W rocznicę śmierci, która dla chrześcijan jest dniem narodzin dla nieba, odprawiano na grobach męczenników Eucharystię i czytano opisy męczeństwa. Pamięć o tych, którzy krwią potwierdzili swoją wiarę, była w pierwszych gminach chrześcijańskich pieczołowicie przechowywana. Każda z lokalnych wspólnot posiadała spis swoich męczenników, którzy przez sam fakt męczeństwa stawali się bliskimi Chrystusa, dlatego ich wstawiennictwo nabierało szczególnej mocy. Stopniowo do tych list dopisywano imiona nie tylko męczenników, ale też innych osób odznaczających się szczególną świętością. Pierwszym świętym spoza grona męczenników był zmarły w 397 r. biskup Marcin z Tours.

Początki święta sięgają IV w. W Antiochii czczono wtedy pamięć o wielu bezimiennych męczennikach, których wspominano w niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego. W Rzymie w VII wieku papież Bonifacy IV poświecił dawny Panteon i uczynił go kościołem ku czci Bogurodzicy oraz wszystkich Męczenników. Polecił przy tej okazji umieścić tam kamienie przywiezione z katakumb chrześcijańskich męczenników. Historycy przekazują, iż przywieziono wtedy aż 28 pełnych wozów. Z rocznicą tych wydarzeń związane było rzymskie święto Wszystkich Świętych. Czczono wtedy jedynie Maryję i męczenników. W późniejszych wiekach dołączono kult „wszystkich doskonałych Sprawiedliwych”. Obchody przeniesiono z 13 maja na 1 listopada. Powodem były prawdopodobnie trudności z wyżywieniem rzesz pielgrzymów przybywających do Rzymu na wiosnę.

Listopadowa data była już znana w Irlandii oraz Anglii a od VIII w. rozprzestrzeniło się w całej Europie. Po ostatniej reformie liturgii teologowie podkreślają, że „uroczystość obejmuje nie tylko świętych kanonizowanych, ale wszystkich zmarłych, którzy osiągnęli doskonałość, a zatem także zmarłych krewnych i przyjaciół”.

Dnia 1 Listopada Kościół oddaje cześć tym, którzy osiągnęli chwałę nieba. Dzisiejsza uroczystość jest związana z tajemnicą Świętych Obcowania, a także przypomina o powszechnym powołaniu do świętości.
W całym kraju odprawione są uroczyste Msze święte, procesje, nabożeństwa i litanie.

Modlitwy za zmarłych

Dnia 1 listopada na Cmentarzu Rakowickim, najstarszej nekropolii w Krakowie, kard. Stanisław Dziwisz będzie przewodniczyć uroczystej Mszy św. o godz. 15.45. Po nabożeństwie metropolita krakowski poprowadzi procesję po Cmentarzu Rakowickim. W Dzień Zaduszny w katedrze na Wawelu kard. Dziwisz przewodniczyć będzie Mszy św., po której odbędzie się uroczysta procesja do grobów świętych, królów, bohaterów i wieszczów narodowych spoczywających w katedrze.

W uroczystość Wszystkich Świętych Mszę św. na Cmentarzu Katedralnym w Sandomierzu celebrował będzie o godz. 14 ordynariusz sandomierski bp Krzysztof Nitkiewicz.

Biskup kielecki Kazimierz Ryczan odprawi 1 listopada Mszę św. przy kaplicy cmentarza komunalnego na Cedzynie k. Kielc o godz. 12.00. Poprzedzi ją procesja żałobna i nabożeństwo Drogi Krzyżowej wzdłuż zamontowanych przed rokiem nowych stacji.

Kielecki biskup pomocniczy Kazimierz Gurda będzie przewodniczyć o godz. 11.00. Mszy św. na Cmentarzu na Piaskach Z kolei Eucharystię za zmarłych w najstarszej części kieleckiej nekropolii, na Cmentarzu Starym, odprawią o godz. 13.00 księża z parafii katedralnej. W Dzień Zaduszny odbędzie się zwyczajowa modlitwa i Msza św. w bazylice katedralnej w Kielcach. Uroczystość rozpocznie się o godz. 18.00 pod przewodnictwem bp. Kazimierza Ryczana, z procesją żałobną wokół katedry i modlitwą w podziemiach za dusze zmarłych biskupów kieleckich.

W Częstochowie w uroczystość Wszystkich Świętych w kościele rektorskim pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Tajemnicy Emaus na cmentarzu Kule, o godz. 13.00 abp Stanisław Nowak będzie przewodniczył Mszy św. W krypcie kościoła będzie się modlił za zmarłych biskupów pomocniczych, a także za zmarłych księży z kapituły częstochowskiej. Po Mszy św. poprowadzi procesję żałobną.

Następnie rano 2 listopada we Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych abp Nowak odprawi Mszę św. w intencji bp. Teodora Kubiny, bp. Zdzisława Golińskiego i bp. Stefana Bareły w krypcie
biskupów w archikatedrze pw. Świętej Rodziny.

Modlitwy za zmarłych będą miały także charakter ekumeniczny. Tradycyjnie 1 listopada na zaproszenie prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza poprowadzona zostanie modlitwa miejscowych przedstawicieli różnych związków wyznaniowych. Modlitwa odbędzie się na Cmentarzu Nieistniejących Cmentarzy, który upamiętnia 27 gdańskich nekropolii zlikwidowanych po 1945 r. Modlitwa rozpocznie się o godz. 12.00 przy ul. 3 Maja, obok kościoła Bożego Ciała. Po modlitwie uczestnicy przejdą pod pomnik Ofiar Tyfusu, w parku Grodzisko u zbiegu ulic Powstańców Warszawskich i Derdowskiego, gdzie nastąpi zapalenie zniczy.

Litanie i pochody

Natomiast 1 listopada w 16 polskich miastach zostanie zorganizowana Litania Miast. Dzięki radiowo-telewizyjnemu przekazowi, wraz z mieszkańcami m.in. Gdańska, Gdyni, Sopotu, Wejherowa, Koszalina, Elbląga, Krakowa, Kartuz, Łowicza, Mielca i Sandomierza, przywołane zostaną w modlitwie osoby, które trwały w wierze aż do męczeńskiej śmierci.

W kościele pw. Ducha Świętego w Mielcu, o godz. 19.45 rozpocznie się Litania Miast. W tym roku zostanie przypomniana postać jednego z męczenników za wiarę – bł. ks. Romana Sitki, rektora tarnowskiego seminarium. O tej samej porze rozpoczną się modlitewne czuwania w całej Polsce.

Od 16 lat młodzi spotykają się 1 listopada przy Pomniku Poległych Stoczniowców w Gdańsku. Do tej inicjatywy przyłączają się kolejne ośrodki. W ten sposób podczas Litanii tworzy się szczególny rodzaj wspólnoty, w której uczestniczy wiele środowisk, muzyków, wokalistów, przedstawicieli władz kościelnych i samorządowych z kilkunastu miast Polski. Co roku każde z nich przedstawia inną osobę, związaną z danym regionem, wpisaną w zbiorową pamięć poprzez świadectwo odwagi, zaangażowania i mądrości.

Z kolei podczas Litanii Miast na placu przed Domem Arcybiskupów Krakowskich, kard. Stanisław Dziwisz przekaże „papieskie światło nadziei”, a we wszystkich miastach nastąpi uroczyste zapalenie harcerskich pochodni.

Natomiast w Warszawie pochód Wszystkich Świętych – HolyWins odbył się w przeddzień uroczystości, czyli ostatniego dnia października. Stawiło się kilkaset osób. Uczestnicy wyruszyli spod pomnika Kopernika i przeszli Krakowskim Przedmieściem na Plac Zamkowy, a potem w stronę katedry, gdzie o godzinie 16.00 rozpoczęła się Msza św. Podczas przemarszu warszawiakom rozdawano „listy od świętych”, zachęcające do zadumy podczas nadchodzącego święta. W przemarszu wzięli udział m.in. szczudlarze i bębniarze, oraz osoby przebrane za świętych i błogosławionych, m.in. była Maryja z Nazaretu obok św. Jana Chrzciciela, cesarzowa Helena z krzyżem, św. Jadwiga Królowa w koronie i św. Barbara z wieżą, Pier Giorgio Frassati z fajeczką, św. Teresa z Lisieux razem ze swoim ojcem, panem Martin. Pochód zorganizowała Wspólnota Emmanuel. W przygotowania włączyły się również warszawskie wspólnoty – Woda Życia, Odnowa w Duchu Świętym, Chemin Neuf, Przymierze Rodzin i inne.

Kwesty na cmentarzach

W całym kraju przed zabytkowymi nekropoliami są organizowane kwesty. Pieniądze zostaną przeznaczone na konserwacje i renowacje zabytkowych grobowców.

Na warszawskich Powązkach w niedzielę rozpoczęło się kwestowanie i potrwa do końca dnia 1 listopada. Akcja została zorganizowana po raz 36. i udział w niej bierze ok. 250 osób ze świata kultury i sztuki i mediów m.in.: aktorzy: Maja Komorowska, Barbara Krafftówna, Beata Tyszkiewicz, Daniel Olbrychski, Marian Opania, Mateusz Damięcki, dziennikarze: Katarzyna Dowbor, Agata Młynarska, Maciej Orłoś i Grzegorz Miecugow. 

Znani krakowianie, ludzie kultury, sztuki, samorządowcy i politycy kwestują na rzecz odnowy zabytkowych pomników, a także by wesprzeć Hospicjum św. Łazarza. Pieniądze na odnowę nagrobków najstarszej nekropolii Krakowa, gdzie spoczywają m.in. Jan Matejko, Juliusz, Wojciech i Jerzy Kossakowie, Lucjan Rydel, Józef Mehoffer, Helena Modrzejewska, rodzice i brat Jana Pawła II, zbierać będzie po raz 30. Obywatelski Komitet Ratowania Krakowa. Zbiórka jest prowadzona w dniach 30 października – 1 listopada na Cmentarzu Rakowickim, a także w Podgórzu i Bronowicach w godz. od 9.00 do zmroku. Udział w zbiórce zapowiedziało także Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo–Wschodnich, które przeprowadzi kwestę na Cmentarzu Rakowickim oraz na Podgórzu.

Od 15 lat radomianie wspierają kwestę na ratowanie zabytkowych nagrobków na najstarszym w mieście cmentarzu przy ulicy Limanowskiego. Nekropolia radomska zaliczana jest do cenniejszych i najstarszych zespołów cmentarnych w Polsce. Dzięki zbiórkom udało się odnowić 12 zabytkowych nagrobków. Akcja rozpoczęła się w sobotę 30 października, a zakończy 1 listopada. Wolontariusze (członkowie komitetu oraz artyści, politycy, dziennikarze, uczniowie radomskich szkół) będą kwestować od godz. 10.00 do późnego wieczora. Kwesta odbywać się będzie także na cmentarzu ewangelickim i prawosławnym w Radomiu.

W Kielcach od 31 października do 2 listopada Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego organizuje kwestę na ratowanie zabytkowych, ważnych dla historii miasta. Dzięki kweście odnowiono dotąd ok. 250 obiektów – nagrobków w obrębie Cmentarza Starego i Nowego. Cmentarz Stary w Kielcach, najstarsza nekropolia miejska, powstał ok. 1801–1805 r.

Ponad 100 osób kwestujących ze Społecznego Komitetu Odnowy Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu zbiera pieniądze na ratowanie zabytków sandomierskich nekropolii. Kwesta odbywa się w godz. 9-16 na Cmentarzach: Komunalnym, Świętopawelskim i Katedralnym.

Po raz 23. mieszkańcy Piotrkowa Trybunalskiego zbierają pieniądze na ratowanie cennych zabytków miejscowego cmentarza.

W uroczystość Wszystkich Świętych kwestarze pojawią się na cmentarzach w Gliwicach, Zabrzu i Bytomiu. Już po raz jedenasty zbiórka odbędzie się na gliwickich nekropoliach. Ze specjalnie oznakowanymi puszkami oraz identyfikatorami wolontariusze będą kwestować na rzecz hospicjum Miłosierdzia Bożego.

Po raz pierwszy zbiórkę na zabytkowe nagrobki przeprowadzą 1 listopada młodzi wolontariusze na cmentarzach w Żywcu.