Jak będą wyglądały obchody Bożego Ciała w czasie COVID-19?

Zazwyczaj bez głównej procesji eucharystycznej ulicami miasta lub tylko ulicami wokół kościoła, ale przy zachowaniu aktualnych obostrzeń sanitarnych wewnątrz i na zewnątrz świątyń – tak będą organizowane w czwartek, 3 czerwca tegoroczne uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Bożego Ciała).

Warszawa

W Warszawie w związku z aktualną sytuacją epidemiczną centralna procesja Bożego Ciała nie odbędzie się. Archidiecezjalne uroczystości z okazji uroczystości Bożego Ciała rozpoczną się w archikatedrze św. Jana Chrzciciela Mszą św. o godz. 10.00, koncelebrowaną przez metropolitę warszawskiego kard. Kazimierza Nycza i biskupa polowego Józefa Guzdka oraz biskupów pomocniczych archidiecezji warszawskiej. Po Mszy św. wyruszy z niej procesja z Najświętszym Sakramentem, której trasa – podobnie jak w ubiegłym roku – będzie inna niż przed pandemią, gdy kierowała się przez Plac Zamkowy i Krakowskie Przedmieście na Plac Piłsudskiego. Tegoroczna procesja przejdzie przez stacje ołtarzowe przy jezuickim kościele – sanktuarium NMP Łaskawej przy ul. Świętojańskiej, paulińskim kościele św. Ducha i klasztorze ojców dominikanów przy ul. Freta, i dotrze do katedry polowej Wojska Polskiego. Tam kard. Nycz wygłosi kazanie i udzieli błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem. Wszystkich wiernych mieszkających przy trasie procesji parafia katedralna prosi o udekorowanie okien i balkonów na znak czci dla Chrystusa obecnego w Eucharystii.
Po procesji będzie można wziąć udział w Eucharystii w katedrze polowej o godz. 12.00.

Ponadto wierni zachęcani są do udziału w uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w kościołach parafialnych, gdzie zazwyczaj będą organizowane procesje do czterech ołtarzy wokół świątyń, z zachowaniem przepisów sanitarnych.

W diecezji warszawsko-praskiej biskup pomocniczy Jacek Grzybowski przypomniał w diecezjalnym komunikacie, że tegoroczną uroczystość Bożego Ciała należy zorganizować w parafiach w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami sanitarnymi przy zachowaniu zalecanych zasad bezpieczeństwa. Bp Grzybowski powołuje się na tekst rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021 r., w którym zapisano (par. 26, ust. 10 pkt 1), że do 5 czerwca „zgromadzenia organizowane w ramach działalności kościołów i innych związków wyznaniowych mogą się odbywać” pod warunkiem, że w budynkach i innych obiektach kultu religijnego znajduje się, przy zachowaniu odległości nie mniejszej niż 1,5 m, nie więcej uczestników niż 1 osoba na 15 m2 powierzchni, oprócz osób sprawujących kult religijny. Z kolei na zewnątrz (pkt 2) uczestnicy mogą przebywać w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od siebie.

W komunikacie kurii warszawsko-praskiej zaznaczono zatem, że „roztropnej decyzji Księdza Proboszcza pozostawia się kwestię organizacji procesji Bożego Ciała”. Ewentualną organizację procesji poza terenem przykościelnym należy uzgodnić z odpowiednimi władzami. Wskazane jest skonsultowanie tej sprawy ze służbami sanitarnymi sprawującymi nadzór nad obszarem parafii.

Bp Grzybowski poinformował też, że w miastach, w których był zwyczaj organizowania przez kilka parafii wspólnej procesji Bożego Ciała, w tym roku każda parafia zorganizuje procesję we własnym zakresie. Gdyby jednak pojawiły się nowe decyzje władz państwowych lub sanitarnych, zostaną one niezwłocznie przekazane księżom proboszczom.

Biskup warszawsko-praski Romuald Kamiński o godz. 10.00 będzie sprawował Eucharystię w bazylice katedralnej św. Floriana. Po Mszy św. na ulice Pragi wyruszy procesja eucharystyczna. Dekoracje ołtarzy przygotują: Zakon Rycerzy św. Jana Pawła II, strażacy, siostry loretanki oraz parafianie z katedry. Procesja przejdzie ulicami: osiedlową wzdłuż Alei „Solidarności”, Jagiellońską, bł. ks. Kłopotowskiego oraz Sierakowskiego.

Poznań

Centralna procesja eucharystyczna w Poznaniu jak co roku wyruszy z kościoła pw. Bożego Ciała (ul. Strzelecka/Krakowska) po Mszy św. o godz. 10.00 i przejdzie ulicami: Krakowska, Garbary, Wielka, Chwaliszewo na Ostrów Tumski. Zakończenie procesji przewidziane jest o godz. 13.00 na placu katedralnym.

Kazanie przy ostatnim ołtarzu wygłosi metropolita poznański abp Stanisław Gądecki, który przedstawi także neoprezbiterów. Kazania przy trzech ołtarzach podczas procesji w nawiązaniu do postaci kard. Stefana Wyszyńskiego wygłosi ks. prof. Jacek Hadryś.

Procesje odbędą się także w parafiach archidiecezji poznańskiej. Program duszpasterski Kościoła proponuje następujące hasła przy poszczególnych ołtarzach: 1. Wieczerza, która przemienia życie; 2. Bez Boga na zawsze głodny; 3. Eucharystia, która leczy; 4. Wieczerza przełamuje samotność.

Poznańska kuria przypomina o konieczności respektowania stosownych rozporządzeń sanitarnych dotyczących zgromadzeń liturgicznych.

Kraków

Centralna procesja Bożego Ciała w Krakowie rozpocznie się o godz. 9.00 Mszą św. sprawowaną przy ołtarzu polowym na dziedzińcu przed katedrą wawelską, po czym Drogą Królewską przejdzie na Rynek Główny. Przy kolejnych czterech ołtarzach, zbudowanych obok kościołów: św. Idziego, świętych Apostołów Piotra i Pawła, św. Wojciecha i przy bazylice Mariackiej, będzie rozważane Słowo Boże i zanoszona modlitwa w intencjach szczególnie dzisiaj ważnych i aktualnych.

W tym roku tematyka ołtarzy nawiązywać będzie do postaci kard. Stefana Wyszyńskiego i jego nauczania.

Po zakończeniu centralnej procesji Bożego Ciała w Krakowie przed bazyliką Mariacką zostanie odprawiona Msza św., zwłaszcza dla tych, którzy nie mogli uczestniczyć w Eucharystii na Wzgórzu Wawelskim.

Abp Marek Jędraszewski zaprasza do udziału w centralnej procesji Bożego Ciała reprezentacje wszystkich krakowskich parafii wraz ze swoimi proboszczami i rektorami kościołów, asysty procesyjne, zgromadzenia zakonne żeńskie i męskie, bractwa, stowarzyszenia, wspólnoty, wojsko, ludzi nauki i kultury, władze miejskie i samorządowe, szkoły katolickie oraz młodzież.

Wrocław

We Wrocławiu uroczystej sumie w archikatedrze pw. św. Jana Chrzciciela przewodniczyć będzie o godz. 9.00 metropolita wrocławski abp Józef Kupny. Po Mszy św. procesja Najświętszym Sakramentem przejdzie wokół świątyni placem katedralnym. Po procesji będzie sprawowana Msza św. w katedrze.

Wiernych zachęca się do przygotowania się do uroczystości przez udekorowanie okien i balkonów swoich mieszkań, a dzieci o sypanie kwiatów podczas procesji.

Z 3 na 4 czerwca będzie miała miejsce we wrocławskiej katedrze całonocna adoracja Najświętszego Sakramentu: od godz. 19.30 w czwartek do godz. 6.30 w piątek.

Katowice

W uroczystość Bożego Ciała Mszy świętej o godz. 10.30 w archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach będzie przewodniczyć abp Wiktor Skworc. Po Eucharystii wyruszy procesja wokół katedry. Zakończy się ona błogosławieństwem udzielonym przez metropolitę katowickiego.

Katowicka kuria zaleca, aby nie łączyć w tym roku procesji eucharystycznych w ramach kilku parafii, co dotyczy szczególnie dużych aglomeracji, a tak jest na Górnym Śląsku.

„Każda wspólnota parafialna organizuje to wydarzenie liturgiczne na własnym terenie przy współpracy ze stosownymi służbami. Można też rozważyć „uproszczoną” formę procesji Bożego Ciała np. wokół kościoła, a postawione (skromniejsze niż dotąd) ołtarze mogą być wykorzystane podczas procesji teoforycznych w dniach dawnej oktawy uroczystości Bożego Ciała” – czytamy w zaleceniach opublikowanych na stronach archidiecezji katowickiej.

Częstochowa

Kuria w Częstochowie wskazuje, że procesję eucharystyczną do czterech ołtarzy należy zorganizować tylko wokół kościoła, w obrębie placu przykościelnego. Ołtarze należy urządzać na placu kościelnym, „jeśli to możliwe, wykorzystując także istniejące kaplice lub krzyże” – poinformował w imieniu metropolity częstochowskiego abp. Wacława Depo ks. Adam Polak, sekretarz Wydziału Duszpasterskiego Kurii Metropolitalnej w Częstochowie.

„Jeśli urządzenie procesji nie jest możliwe, po Mszy św. organizuje się uroczystą adorację eucharystyczną, przedłużoną i poszerzoną o rozważanie słowa Bożego i teksty mówiące o Eucharystii, zakończoną błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem. Końcowego błogosławieństwa na cztery strony świata można udzielić sprzed drzwi świątyni” – informuje ks. Polak.

Kapłan podkreśla, aby wszystkie uroczystości „organizować z uwzględnieniem obecnie obowiązujących obostrzeń dotyczących liczby osób w kościele, dystansu między osobami oraz obowiązku zasłaniania ust i nosa”.

W związku z obecną sytuacją i takim sposobem celebracji uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa nie ma potrzeby ubiegania się o możliwość przejścia procesji po drogach publicznych w odpowiednich urzędach administracji samorządowej. „Z racji na zmieniającą się sytuację epidemiologiczną prosimy o systematyczne zapoznawanie się z odpowiednimi wytycznymi władz kościelnych i państwowych, ponieważ powyższe decyzje mogą ulec zmianie” – poinformował ks. Polak.

Duszpasterz przypomniał też, że zgodnie z dekretem metropolity częstochowskiego z 23 maja 2012 r. „w Częstochowie w uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa może się odbywać tylko jedna centralna procesja eucharystyczna. W świetle niniejszego dekretu procesje w parafiach, które leżą poza trasą procesji, mogą się odbywać tylko w godzinach popołudniowych”.

Gdańsk

Centralne uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej rozpoczną się Mszą św. o godz. 10.00 w bazylice Mariackiej. Po Eucharystii, której przewodniczyć będzie abp Tadeusz Wojda, metropolita gdański, odbędzie się procesja z Najświętszym Sakramentem. Przejdzie ona ulicami: Piwną, Chlebnicką, Kuśnierską, Długi Targ, Długą, Tkacką, Węglarską, Pańską i Katarzynki na plac przed bazyliką św. Brygidy. Tradycyjna forma procesji uzgodniona została po uzyskaniu pozytywnej opinii Sanepidu oraz Urzędu Miasta. Ołtarze zlokalizowane będą na przedprożu Ratusza Głównego Miasta, przy siedzibie Rzemiosła Gdańskiego, przy bazylice św. Mikołaja oraz przed bazyliką św. Brygidy.

„Ponieważ procesje odbywają się na świeżym powietrzu i zwykle gromadzą dużą liczbę wiernych, pomorski Sanepid podkreśla, że ustalenie trasy i przebiegu procesji musi umożliwiać bezpieczny jej przebieg oraz zachowanie wymaganego dystansu społecznego. Umiejscowienie ołtarzy procesji Bożego Ciała powinno także uwzględniać te zalecenia” – informuje archidiecezja gdańska.

Białystok

Ogólnomiejskie uroczystości Bożego Ciała w Białymstoku rozpoczną się o godz. 10.00 Mszą św. przed archikatedrą białostocką. Eucharystii przewodniczył będzie abp senior Edward Ozorowski, a homilię wygłosi bp Henryk Ciereszko.

Po Mszy św. odbędzie się tradycyjna procesja eucharystyczna ulicą Rynek Kościuszki i Lipową do kościoła św. Rocha. Poprowadzi ją bp Henryk Ciereszko. Uroczystość zakończy się błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem. Msza św. będzie transmitowana na kanale YouTube ArchiBial MEDIA.

Kalisz

Kuria kaliska prosi, aby podczas uroczystości Bożego Ciała nie rezygnować z tradycyjnych form liturgicznych z zachowaniem obowiązujących na ten dzień przepisów sanitarnych. Obecne regulacje nie zabraniają bowiem zorganizowania procesji eucharystycznych. Kuria w Kaliszu także powołuje się na rozporządzenie Rady Ministrów, dodając, że w zgromadzeniach liturgicznych sprawowanych na zewnątrz należy przestrzegać odległości 1,5 metra, ale nie ma nakazu noszenia maseczki na świeżym powietrzu. Zachęca przy tym, aby tam gdzie to jest możliwe, celebrację Mszy św. przed lub na zakończenie procesji zorganizować na zewnątrz kościoła. Kuria prosi proboszczów o zgłaszanie tras procesji oraz prośby o zabezpieczenie policji według systemu wypracowanego w minionych latach. Należy pamiętać również o poinformowaniu zarządcy dróg — w przypadku, gdy teren nie należy do parafii.

Kielce

Podczas uroczystości Bożego Ciała w diecezji kieleckiej nie będzie głównej procesji do czterech ołtarzy ulicami Kielc, możliwe są natomiast w obrębie parafii, ale z zachowaniem wszelkich obowiązujących restrykcji. – Z punktu widzenia Sanepidu w Kielcach nie ma przeszkód, byleby zostały zachowane przepisy sanitarne. Chodzi o zachowanie dystansu między uczestnikami wynoszącego 1,5 m. W przypadku trudności z zachowaniem dystansu, zaleca się noszenie maseczek – mówi ks. dr Mirosław Cisowski, rzecznik kurii w Kielcach. Dodaje, że decyzją bp. Jana Piotrowskiego nie odbędzie się tradycyjna procesja przez Kielce.

Natomiast główna Msza św. odbędzie się o godz. 11.00 w bazylice katedralnej, a po niej procesja wokół kościoła do czterech ołtarzy, pod przewodnictwem bp. Jan Piotrowskiego – poinformował KAI ks. Adam Kędzierski, proboszcz parafii katedralnej. Zastrzegł, że mogą zostać wprowadzone ewentualne zmiany, gdyby zostały poluzowane obostrzenia sanitarne.

Co do organizowania procesji w poszczególnych parafiach, decyzję podejmują księża proboszczowie. W przypadku wyjścia na ulice należy odpowiednio wcześniej poinformować władze samorządowe. Dobrze byłoby też skonsultować organizację procesji z miejscową jednostką powiatową Sanepidu.

– W kościołach nadal obowiązują przepisy, według których może w nich przebywać 1 osoba na 15 m2, a wierni mają obowiązek nosić maseczki – podkreśla ks. Cisowski.

Płock

Również kuria płocka wskazała, aby tegoroczne uroczystości Bożego Ciała zorganizować w parafiach w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami sanitarnymi przy zachowaniu zalecanych zasad bezpieczeństwa, a „Roztropnej decyzji księdza proboszcza pozostawia się kwestię organizacji procesji Bożego Ciała”. Kwestie dotyczące ewentualnej organizacji procesji poza terenem przykościelnym należy uzgodnić z odpowiednimi władzami.

W tym dniu – poinformowano w komunikacie – należy stworzyć wiernym możliwość całodniowej adoracji Najświętszego Sakramentu w świątyni, połączonej z możliwością spowiedzi. Wystosowano przy tym zachętę, aby był to Dzień Eucharystyczny w parafiach. „W związku z powyższym procesję Bożego Ciała w Płocku i innych miastach, w których był zwyczaj organizowania wspólnej procesji przez kilka parafii, każda z nich organizuje procesję we własnym zakresie” – wskazał w komunikacie ks. Piotr Grzywaczewski, wikariusz biskupi ds. sakramentalnych.

Sandomierz

„Procesja Bożego Ciała może przejść w granicach terenu przykościelnego. Trzeba unikać organizowania przez kilka parafii jednej procesji” – głosi dzisiejszy komunikat Kurii Diecezjalnej w Sandomierzu.
Jak informuje ks. dr Roman Janiec, kanclerz sandomierskiej kurii diecezjalnej, jeśli procesja miałaby się odbyć np. ulicami miasta lub wioski, należy uzgodnić szczegóły z kompetentnym sanepidem i innymi władzami.

Zalecenie kurii motywowane jest tym, że pomimo mniejszej liczby zachorowań, pandemia koronowirusa zbiera nadal dużą liczbę ofiar. Dlatego organizatorzy uroczystości Bożego Ciała muszą uwzględnić skrupulatnie obowiązujące przepisy sanitarne, aby pełne ich zaakceptowanie stało się wyrazem miłości bliźniego i troski o dobro wspólne.

Elbląg

Biskup elbląski Jacek Jezierski polecił, aby sami proboszczowie podjęli decyzję czy organizować procesję poza terenem przykościelnym. „Jeśli tak, to istnieje potrzeba odpowiednich zgłoszeń i uzgodnień” – napisał w komunikacie.

Dla uniknięcia dużych zgromadzeń bp Jezierski polecił ponadto, aby w tym roku nie organizować procesji wspólnych kilku parafii.

—

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało) jest jednym z głównych świąt obchodzonych w Kościele katolickim. Świadomość niezwykłego cudu przemiany konsekrowanego chleba i wina w rzeczywiste Ciało i Krew Chrystusa towarzyszyła wiernym od początku chrześcijaństwa, ale potrzeba było aż dziesięciu wieków zanim zewnętrzne przejawy tego kultu zadomowiły się w Kościele katolickim.

Uroczystość wyrosła na podłożu adoracyjnego kierunku pobożności eucharystycznej rozwijającej się na Zachodzie od przełomu XI i XII w., a obecnie przeżywana jest w czwartek po uroczystości Trójcy Świętej.

Bezpośrednią przyczyną ustanowienia uroczystości były objawienia bł. Julianny z Cornillon. Pod ich wpływem bp Robert ustanowił w 1246 r. święto Bożego Ciała, początkowo dla diecezji Liege. W 1252 r. legat papieski rozszerzył obchodzenie tego święta na Germanię, a papież Urban IV bullą „Transiturus” z 1264 r. ustanowił Boże Ciało świętem obowiązującym w całym Kościele jako „zadośćuczynienie za znieważanie Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, błędy heretyków oraz uczczenie pamiątki ustanowienia Najświętszego Sakramentu”.

W Polsce jako pierwszy wprowadził to święto bp Nankier w 1320 r. w diecezji krakowskiej, natomiast w Kościele unickim – synod zamojski w 1720 r. W Kościele katolickim w Polsce pod koniec XIV w. święto Bożego Ciała było obchodzone już we wszystkich diecezjach. Było ono zawsze zaliczane do świąt głównych. Od końca XV w. przy okazji tego święta udzielano błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem.