Uroczystości pogrzebowe Jerzego Targalskiego opozycjonisty i historyka

Mszą św. w katedrze polowej WP rozpoczęły się uroczystości pogrzebowe dr. Jerzego Targalskiego, historyka, politologa, orientalisty, działacza opozycji w okresie PRL i publicysty. Mszy św. żałobnej przewodniczył ks. płk Bogdan Radziszewski, wikariusz generalny biskupa polowego. Po Mszy św. trumna z ciałem Jerzego Targalskiego została złożona na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Przed rozpoczęciem Eucharystii list od prezydenta Andrzeja Dudy odczytała Zofia Romaszewska, doradca Prezydenta RP. Andrzej Duda podkreślił, że Jerzy Targalski pozostanie w pamięci jako „wzór i nauczyciel patriotycznych powinności, mentor pokoleń Polski niepodległej”. – Zasłużony i obdarzony tak wieloma talentami był zarazem skromnym, ciepłym, pełnym poczucia humoru człowiekiem – napisał prezydent. Zofia Romaszewska przekazała rodzinie zmarłego Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.

Homilię wygłosił ks. Leszek Kryża TChr. Dyrektor Biura Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie przy Konferencji Episkopatu Polski przypomniał, że w osobie Jerzego Targalskiego żegnamy historyka, politologa, orientalistę, doktora nauk, publicystę i działacza opozycyjnego. – Te tytuły oczywiście nie wyczerpują całości jego życia. Trzeba do tego dodać miejsca i środowiska, dla których żył, począwszy od rodzimej Łodzi, poprzez szkołę, uniwersytet, wymuszoną emigrację, aż do pracy dydaktycznej, publicystycznej – powiedział.

Ks. Kryża podkreślił, że podziwiał Jerzego Targalskiego za jego merytoryczne wypowiedzi, w których czuło się, że „są one wynikiem wiedzy, doświadczenia i analitycznego myślenia”. – Jerzy Targalski zawsze poszukiwał prawdy w swoim życiu i w życiu publicznym. Zabiegał o ujawnienie tego wszystkiego, co działo się za kulisami PRL-u i w latach 90. Kategorycznie i zdecydowanie opowiadał się za niepodległą i wolną Polską i był w tym bezkompromisowy – powiedział.

We Mszy św. oprócz rodziny i przyjaciół Zmarłego, uczestniczyli m.in. wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński, minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau, wicemarszałek sejmu Małgorzata Gosiewska, marszałek-senior Antoni Macierewicz, przyjaciele i współpracownicy zmarłego, studenci i wychowankowie, dziennikarze oraz mieszkańcy Warszawy.

List od ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka odczytał prof. Sławomir Cenckiewicz. Minister przypomniał, że Jerzy Targalski był wykładowcą w Akademii Sztuki Wojennej, a także autorem wielu analiz i dokumentów, służących ministrom obrony narodowej oraz wywiadowi i kontrwywiadowi. „Jestem zaszczycony, że rząd, który współtworzę, mógł korzystać z wiedzy i doświadczenia Jerzego Targalskiego. Wierzę, że wielka spuścizna pisarska Zmarłego wyda niejeden jeszcze owoc dla Polski niepodległej”, napisał minister Błaszczak. Zmarłego pożegnali także Teresa Bochwic, wiceprzewodnicząca Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz dr Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej UW.

Po Mszy św. trumna z ciałem Jerzego Targalskiego została złożona na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Jerzy Targalski urodził się 28 lipca 1952 r. w Łodzi. W 1976 r. ukończył studia na Wydziale Historycznym UW, a rok później studia w zakresie filologii starożytnego wschodu w Instytucie Orientalistycznym UW.

W latach 1976–79 był studentem studium doktoranckiego w Instytucie Historycznym UW, a w okresie 1980-81 był pracownikiem naukowym IH UW.

W 2007 r. na Akademii Humanistycznej w Pułtusku Targalski uzyskał stopień doktora na podstawie pracy pt. „Mechanizmy demontażu komunizmu w Jugosławii na przykładzie Słowenii i Serbii (1986–1991)”. W latach 1974–79 należał do PZPR, jednak od 1976 r. współpracował z Komitetem Obrony Robotników. Za udział w zbiórkach pieniędzy dla represjonowanych robotników i kolportaż niezależnych wydawnictw – m.in. „Biuletynu Informacyjnego”, KSS „KOR” i „Głosu” został zwolniony z pracy na UW.

Od 1977 r. współpracował z „Głosem” i Wydawnictwem „Krąg”, zajmując się tematyką Wschodu. Współtworzył niezależne czasopisma „Niepodległość” oraz „Obóz”. Po przywróceniu do pracy w 1980 r., został członkiem NSZZ „Solidarność” na Wydziale Historycznym UW.

Ukrywając się po wprowadzeniu stanu wojennego, od stycznia do maja 1982 r. wydawał podziemne pismo „Fakty”. Przybrał pseudonim Józef Darski. Był współtwórcą nielegalnego w PRL czasopisma „Niepodległość”. W latach 1982–84 był członkiem Komitetu Wykonawczego podziemnej organizacji Liberalno-Demokratyczna Partia „Niepodległość”.

Od 1983 przebywał na emigracji we Francji. Współpracował z „Kontaktem”, „RWE” i „Kulturą”. Do kraju wrócił w 1997 r. W latach 1998–2000 był dyrektorem i redaktorem naczelnym PAI-Pressu w Polskiej Agencji Informacyjnej (PAI), w 2000 r. został dyrektorem PAI-Internet.

Z PAI zwolniono go w kwietniu 2001 r. Został wówczas wykładowcą w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. 15 lipca 2006 został wybrany do Zarządu Polskiego Radia SA, skąd odwołano go 10 stycznia 2009 r. Zajmował się naukowo problematyką przemian ustrojowych w Europie Środkowej i Wschodniej na przełomie lat 80. i 90. – szczególnie rolą odgrywaną w tych przemianach przez służby specjalne.

Opublikował m.in. „Tajni współpracownicy policji politycznej w państwach postkomunistycznych” (1992), „Ukraina. Historia, współczesność, konflikty narodowe” (1993, „Białoruś. Historia, współczesność, konflikty narodowe” (1993), „Rumunia. Historia, współczesność, konflikty narodowe” (1993), „Estonia. Historia, współczesność, konflikty narodowe” (1995). Wspólnie z Dorotą Kanią i Maciejem Maroszem napisał książki „Resortowe dzieci. Służby” (2013) „Resortowe dzieci. Służby” (2015) i „Resortowe dzieci. Politycy” (2016). „Resortowe dzieci. Służby” zdobyły Główną Nagrodę Wolności Słowa w konkursie Stowarzyszenia dziennikarzy Polskich w 2015 roku. W wypowiedziach publicznych wielokrotnie zwracał uwagę na zagrożenia wynikające z dużego wpływu byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa oraz Wojskowych Służb Informacyjnych i ich tajnych współpracowników na życie polityczne i gospodarcze Polski po 1989.

Był zdecydowanym zwolennikiem lustracji i dekomunizacji. Współpracował z „Gazetą Polską” i Telewizją Republika. Był współtwórcą portalu internetowego ABCnet i Fundacji Orientacja.

W 2020 r. został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.