Uroczystości pogrzebowe o. Macieja Zięby OP

Uroczystościom pogrzebowym śp. o. Macieja Zięby OP, które odbyły się w sobotę 9 stycznia w kościele św. Wojciecha przy Placu Dominikańskim 2 we Wrocławiu, przewodniczył metropolita wrocławski abp Józef Kupny, a kazanie wygłosił prowincjał polskich dominikanów o. Paweł Kozacki OP. Przed Mszą odczytano list od prezydenta RP Andrzeja Dudy, który przyznał Zmarłemu Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski. O. Maciej Zięba OP, filozof, teolog i publicysta, zmarł 31 grudnia w wieku 66 lat.

Msza św. pogrzebowa została odprawiona o godz. 10.00, a pogrzeb o godz. 12.30 na Cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida 51 we Wrocławiu. Zgodnie z tradycją zakonów mendykanckich, obrzędy pogrzebowe poprowadził przedstawiciel zakonu franciszkanów. Był nim o. Filip Buczyński. Liturgia transmitowana była na tvn24.pl oraz kanale YouTube wrocławskich dominikanów.

W uroczystościach pogrzebowych udział wzięli m.in. rodzina Zmarłego, współbracia zakonni, osoby zaangażowane w Instytut Tertio Millennio, premier Mateusz Morawiecki oraz były prezydent Bronisław Komorowski. W imieniu prezydenta Andrzeja Dudy obecna była szefowa jego kancelarii, minister Grażyna Ignaczak-Bandych.

Liturgii przewodniczył metropolita wrocławski abp Józef Kupny, koncelebrował kard. Stanisław Dziwisz oraz liczni dominikanie i kapłani. Homilię wygłosił prowincjał polskich dominikanów, o. Paweł Kozacki OP.

Przed Mszą pogrzebową śp. o. Maciej Zięba „w uznaniu wybitnych zasług w działalności na rzecz opozycji antykomunistycznej i zaangażowanie w walkę o wolność słowa w czasach PRL, za kultywowanie dziedzictwa myśli Jana Pawła II i popularyzację społecznej nauki Kościoła”, został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski przyznanym przez Prezydenta RP. Odznaczenie przyjął brat o. Macieja Zięby, ks. Wojciech Zięba.

Szefowa Kancelarii Prezydenta, minister Grażyna Ignaczak-Bandych, odczytała list prezydenta Andrzeja Dudy. Prezydent zaznaczył, że o. Zięba przez całe życie był głęboko zaangażowany w sprawy ojczyzny. Przywołał jego książkę „Biało-czarne zapiski” i parafrazując tytuł stwierdził, że życie zmarłego dominikanina zapisano w biało-czerwonych barwach.

– Jego mądra, odważna i aktywna postawa w czasach opozycji antykomunistycznej, jak i po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą, była wzorem odpowiedzialności za dobro wspólne. Śp. Ojciec Maciej Zięba wywarł wielki wpływ na formowanie nowych pokoleń Polaków, którzy w dorosłe życie wchodzili już we własnym suwerennym państwie. Wybitny znawca katolickiej nauki społecznej, egzegeta i popularyzator nauczania św. Jana Pawła II, w swojej działalności harmonijnie łączył dwa wymiary: duszpasterski i obywatelski – napisał Andrzej Duda dodając, że o. Zięba niestrudzenie tłumaczył, jak można i warto godzić zasady wolnego rynku z tradycją, etyką i zasadami chrześcijańskimi.

Prezydent w liście przywołał bliskie międzynarodowe kontakty zmarłego dominikanina z międzynarodowym środowiskiem filozofów polityki stwierdzając, że dzięki nim przyczynił się do upowszechnienia w Polsce nowoczesnego spojrzenia na relacje wiary i ekonomii. „Wśród wielu Jego dzieł miejsce wyjątkowe zajmował Instytut Tertio Millennio, który dla bardzo licznych młodych ludzi stał się źródłem inspiracji do podejmowania obowiązków wobec wspólnoty kościelnej i politycznej poprzez aktywność w sferze publicznej, społecznej i państwowej” – zwrócił uwagę prezydent.

– Właśnie teraz, kiedy tak potrzebujemy ponownej refleksji nad dziedzictwem myśli papieża Polaka, odejście Ojca Macieja Zięby odczuwamy szczególnie boleśnie. Będzie Go nam brakowało, ale ufam, że tym częściej i wnikliwiej będziemy wracać do Jego publikacji i wypowiedzi, szukając w nich wskazań aktualnych w obecnym momencie naszej historii – napisał Andrzej Duda.

We wprowadzeniu do liturgii pogrzebowej abp Józef Kupny powiedział: „Kiedy św. Jan Paweł II odchodził do Domu Ojca, mówiliśmy, że zostawił nam ogromną spuściznę, którą powinniśmy poznawać, studiować i wcielać w życie. Chciałoby się powiedzieć, że o. Zięba miał klucz do zrozumienia tego, co dostaliśmy w spadku po Karolu Wojtyle”. Wskazał na udział o. Zięby w popularyzacji myśli polskiego papieża, również wśród młodych. Stwierdził, że jednym z największych przesłań o. Zięby jest pojednanie polsko-polskie.

Kazanie wygłosił o. Paweł Kozacki OP, prowincjał polskich dominikanów. Przywołując zaangażowanie Macieja Zięby w ruch Solidarności wskazał, że w tym czasie wstąpił do zakonu dominikanów: „on poznał i uwierzył miłości” – stwierdził dodając, że ten radykalny wybór wskazuje, iż o. Zięba wszystko budował na Panu Jezusie i Ewangelii. Zaznaczył, że Chrystus był główną motywacją i fundamentem wielkiego zaangażowania o. Zięby w każdej dziedzinie, w której się udzielał. „Przestrzegał, mówiąc, że jeśli ten fundament Chrystusa się usunie, demokracja może się zdegenerować” – mówił o. Kozacki.

Wskazał, że gdy próbowano o. Ziębę przypisać do jakiegoś stronnictwa, o. Maciej zawsze mówił o sobie, że tylko stara się kierować słowem Chrystusa, że chce być ewangeliczny, chce być uczniem Chrystusa.

– O. Maciej nie był fundamentalistą, do ludzi podchodził szeroko, w każdym człowieku dostrzegał piękno, starał się nikogo nie wykluczać, z góry z nikogo nie eliminować, rozmawiać z każdym, bez względu na poglądy czy partie. Starał się wchodzić w dialog i nie bał się takiego dialogu, podejmował go z ludźmi inaczej patrzącymi na rzeczywistość. Czasem w rozmowie przyjacielskiej, czasem w sporze i obronie tego, co dla niego najważniejsze, ale zawsze z szacunkiem dla drugiego człowieka, doceniając i dostrzegając dobro drugiego człowieka – mówił prowincjał dominikanów.

Kaznodzieja podkreślił, że zmarły był wiernym słuchaczem, propagatorem i obrońcą dziedzictwa Jana Pawła II. „Nie bał się, był człowiekiem odważnym, podejmującym rozmaite wezwania, czasem bardzo trudne, których nikt inny nie odważył się podejmować, odważnie kroczył w przyszłość, kreśląc wizje, myśląc o ideach, przemianie rzeczywistości. I brał odpowiedzialność za przestrzeń, w której działał” – wskazał prowincjał.

– Macieju, bardzo ci dziękujemy za to, że byleś uczniem Chrystusa; za to, że byłeś człowiekiem między nami; że byłeś naszym bratem, naszym ojcem. Dziękujemy ci za wszystko, co robiłeś, co mówiłeś, czego nas uczyłeś. Dziękujemy ci za to, że wielu z nas ukształtowałeś, pomogłeś odnaleźć się w świecie, spojrzeć na niego oczami Chrystusa. Dziękujemy – zakończył kazanie o. Paweł Kozacki.

Po Mszy głos zabrał kard. Stanisław Dziwisz, opowiadając o przyjaźni i współpracy o. Macieja Zięby z Janem Pawłem II. „Ta przyjaźń miała kluczowe znaczenie na całe życie Macieja” – powiedział kardynał. Przytoczył publikacje o. Zięby. „Będzie nam brakować jego postawy dialogu, gotowości rozmawiania ze wszystkimi, umiejętności dostrzegania racji nawet u najbardziej zaciekłego adwersarza” – powiedział hierarcha, dziękując zmarłemu za życie i pracę.

Ponadto prowincjał dominikanów odczytał list kondolencyjny od Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka, który ze względu na okoliczności związane z pandemią nie mógł wziąć udziału w uroczystościach pogrzebowych.

Głos zabrał także premier Mateusz Morawiecki. „Głęboko wierzę, że to dobro, które o. Maciej szerzył na ziemi, jest w naszych sercach i będzie owocowało w przyszłości” – powiedział. Podkreślił, że o. Zięba był człowiekiem dialogu, czasami trudnego, gorzkiego, ale zawsze uczciwego. Przytoczył osobistą rozmowę o przebaczeniu, prawdzie, poszukiwaniu. „O. Maciej pięknie łączył w sobie dwa wymiary, polski i europejski, wskazując, że wyrastają z jednego, chrześcijańskiego pnia, ubolewając, że ten pień usycha, a nawet jest osuszany, przez odrzucanie Ewangelii” – mówił premier, przytaczając wątki nauczania o. Zięby.

Brat o. Macieja Zięby, ks. Wojciech Zięba, odczytał listy od ich dwóch sióstr oraz podzielił się osobistymi wspomnieniami, zwłaszcza z ostatniego czasu. Przytoczył zaangażowanie i troskę o. Macieja Zięby w sprawy ojczyzny i Kościoła. Podkreślił m.in. niepokojące go sytuacje szkodliwych relacji Kościoła i władz państwowych.

Głos zabrali też marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski, prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, były prezydent tego miasta Rafał Dudkiewicz oraz przedstawicielka Instytutu Tertio Millennio Anna Janczyk.

***
O. Maciej Zięba był filozofem i teologiem, znawcą katolickiej nauki społecznej i nauczania Jana Pawła II, duszpasterzem i publicystą. Był współpracownikiem podziemnej “Solidarności”, a wolnej Polsce twórcą Instytutu Tertio Millennio.

Był autorem wielu książek, m.in. “Demokracja i antyewangelizacja”, “Niezwykły pontyfikat”, “Papieże i kapitalizm”, “Biel z dodatkiem czerni”. Jego ostatnia książka to “Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata”.

Za działalność w opozycji demokratycznej został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015) oraz Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019). Pośmiertnie prezydent Andrzej Duda odznaczył go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

O. Maciej Zięba zmarł 31 grudnia w wieku 66 lat.